1. Οι Κινέζοι καθυπόταξαν αρκετές φορές το Βιετνάμ παλαιότερα. Μα πάντα κάποια στιγμή οι Βιετναμέζοι τους εκδίωχναν.
Από τη δεκαετία 1950 ως τη δεκαετία 1970 οι Κινέζοι παραχώρησαν μεγάλη βοήθεια στο Βιετνάμ «το βοήθησαν με πολεμοφόδια και συμβούλους» να ξεφορτωθεί το διεφθαρμένο καθεστώς του Νότου και όταν πια ανεξαρτητοποιήθηκε μετέφεραν βιομηχανικές μονάδες εκεί.
Όμως οι Βιετναμέζοι δεν ήθελαν την επικυριαρχία των Κινέζων, όπως δεν ήθελαν τους Αμερικανούς. Μάλιστα, ανακαλώντας ίσως τις παλαιές συγκρούσεις τους, άρχισαν να καταπιέζουν και να διώκουν τους Κινέζους που ζούσαν στο Βιετνάμ. Η ένταση μεγάλωνε.
Οι Κινέζοι άρχισαν τότε να ακυρώνουν προγράμματα και σχέδια που είχαν προτείνει και να βοηθούν τον επαναπατρισμό των δικών τους (Μάης 1978).
Το Βιετνάμ στράφηκε τότε ολοκληρωτικά προς τη Σοβιετική Ένωση.
2. Τον Ιανουάριο 1979 ο Deng Xiaoping επισκέφθηκε την Αμερική και είπε στον πρόεδρο Κάρτερ πως «το μικρό παιδί [δηλ. Βιετνάμ] κάνει αταξίες και χρειάζεται ράπισμα».
Στις 16 Φεβρουαρίου ο Ντενγκ δήλωσε πως η Κίνα σχεδίαζε να κάνει μια περιορισμένη επίθεση στο Βιετνάμ.
Στις 17/2 άρχισε η επίθεση. Επειδή όπως εξήγησε η Λαϊκή Καθημερινή: –
Το Βιετνάμ πρόδωσε την Κίνα με αχαριστία. Η εθνότητα των Κινέζων διωκόταν και ληστευόταν η περιουσία τους. Το Βιετνάμ είχε εισβάλει στην Καμπότζη (κατά του απάνθρωπου καθεστώτος Πολ Ποτ). Βοηθούσε την είσδυση των Σοβιετικών στη Νοτιοανατολική Ασία. Ήθελε να παίξει ρόλο ηγέτη στην περιοχή.
Ο σκοπός της επίθεσης ήταν (α) Να τιμωρηθεί το Βιετνάμ· (β) Να επιβληθεί ειρήνη και σταθερότητα στην περιοχή για να διευκολυνθεί ομαλός εκσυγχρονισμός· (γ) Η εισβολή ήταν πολύ περιορισμένη χωρίς βλέψεις για κατάκτηση εδάφους!
3. Η Κίνα ήταν τόσο κακά οργανωμένη στρατιωτικά τότε, που έσπασε τα μούτρα της στη σύγκρουση με τους εμπειροπόλεμους Βιετναμέζους. Μετά από 6 εβδομάδες αναγκάστηκε να υποχωρήσει (όπως είχε κάνει μερικές φορές στο απώτερο παρελθόν).
Το Βιετνάμ στηρίχθηκε στις δικές του δυνάμεις. Τρεις μήνες νωρίτερα το Βιετνάμ και η Σοβιετική Ένωση είχαν συνάψει Συνθήκη Φιλίας με ορισμένα άρθρα στρατιωτικής αλληλοστήριξης, μα η Σοβιετική Ένωση δεν έκανε σχεδόν τίποτα για να βοηθήσει τη μικρότερη ασιατική χώρα.
Η Κίνα είχε ρίξει 600.000 στρατιώτες στην επίθεση ενώ οι Βιετναμέζοι αντιπαράταξαν μόλις 150.000 – αφού ο κανονικός στρατός ήταν στην Καμπότζη. Μα στη μάχη ρίχτηκαν και οι πολίτες, αγρότες και δημόσιοι υπάλληλοι. Είχαν ελάχιστα πυρομαχικά μα οι περισσότεροι είχαν πείρα και κανονικής μάχης και ανταρτοπόλεμου λόγω του αγώνα κατά των Γάλλων και των Αμερικανών. Σε τρεις βδομάδες εισβολής οι Κινέζοι προχώρησαν με μεγάλες απώλειες μόλις 20 χλμ. από τα σύνορα. Στις 5/5 ήρθαν κανονικές μονάδες στρατού από την Καμπότζη και έγινε νέα στρατολόγηση στο Βιετνάμ. Οι Κινέζοι δήλωσαν τότε πως είχαν νικήσει και οπισθοχώρησαν έχοντας υποστεί 60.000 απώλειες σε νεκρούς και τραυματίες!
4. Οι Βιετναμέζοι κατόρθωσαν να εκδιώξουν το απάνθρωπο καθεστώς του Πολ Ποτ και να φέρουν ομαλότητα στην Καμπότζη. Οπότε η Κίνα ηττήθηκε σε αυτό το πεδίο επίσης!
Οι σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών, παρά τα σοσιαλιστικά-καπιταλιστικά καθεστώτα τους, παραμένουν τεταμένες. Η Κίνα βυθίζει πλοιάρια που ψαρεύουν σε ύδατα τα οποία οι Κινέζοι διεκδικούν ως δικά τους. Συγχρόνως Κινέζοι χάκερ εισβάλουν σε Βιετναμέζικες υπηρεσίες, ενώ Βιετναμέζοι χάκερ εισβάλουν στην Κίνα!
