(από το Wen Tzu ‘Κατανοώντας τα μυστήρια’ 112-14).
Το Τάο εκδηλώνεται αρχικά μόνο στην αρετή. Η αρετή ενυπάρχει στην Οδό του Τάο. Η εξέλιξή τους είναι άπειρη, ποικιλόμορφη.
Είμαστε στην Οδό όταν ηγέτες και κοινοί άνθρωποι, ο καθένας και η καθεμιά, πράττουμε όλα όσα είναι κατάλληλα για μας κι έτσι λέγεται ότι παντού υπάρχει επιτυχία.
Όταν το σύστημα εκπαίδευσης προέρχεται από ηγέτες και ανώτερους ανθρώπους, τότε οι κοινοί άνθρωποι ευεργετούνται. Αλλιώς όχι. Όταν αγαθά και πλούτη παράγονται από κοινούς ανθρώπους, τότε οι ανώτεροι άνθρωποι και ηγέτες ωφελούνται. Αλλιώς όχι.
Όταν η παιδεία δεν συγκρατεί την απληστία των ανθρώπων και ξεπηδούν πολλές επιθυμίες, τότε υπονομεύεται η δικαιοσύνη. Όταν ξεπηδούν πολλές έγνοιες τότε υπονομεύεται η σοφία. Επομένως η κοινωνία που έχει φυσική ευταξία απολαμβάνει συνθήκες και αγαθά που συμβάλλουν στην ευτυχισμένη διαβίωση. Η άτακτη, παραβατική κοινωνία ολισθαίνει στην καταστροφή.
Οι γονείς φροντίζουν τα παιδιά τους επειδή τα αγαπούν εκ φύσεως. Δεν το κάνουν προσδοκώντας ανταμοιβή αργότερα, μα επειδή τα έχουν στην καρδιά τους. Οι σοφοί ηγέτες φροντίζουν τον λαό τους όχι για να προάγουν τη δική τους ευημερία μα επειδή αυτή είναι η φυσική λειτουργία τους.
Όσοι επιτυγχάνουν χωρίς να είναι δίκαιοι, ενάρετοι, φιλάνθρωποι, χάνουν την εμπιστοσύνη των άλλων. Οι άνθρωποι εμπιστεύονται όσους είναι δίκαιοι, ενάρετοι, φιλάνθρωποι, έστω κι αν κάνουν κάποια λάθη. Γι’ αυτό η φιλανθρωπία, αρετή και δικαιοσύνη συνιστούν βασικές αρχές συμπεριφοράς και είναι πάντα στην εκτίμηση όλων.
Αν μια πολιτική σχεδιάζεται σωστά με σκοπό την ανακούφιση δυστυχίας και την επιβίωση του έθνους, αλλά εφαρμόζεται δίχως αρετή, δικαιοσύνη και φιλανθρωπία, δεν θα επιτύχει. Αν όμως μια πολιτική δεν σχεδιάζεται ολότελα για την ανάπτυξη του έθνους μα εφαρμόζεται με αρετή, δικαιοσύνη και φιλανθρωπία, τότε θα φέρει και ανακούφιση και ανάπτυξη.
Το νερό που κυλά προς τα κάτω γίνεται βαθιά μάζα και πλατιά. Έτσι και ηγέτες που, παραμερίζοντας τον εαυτό τους, ενσκήπτουν στους κοινούς πολίτες, θα λειτουργήσουν με οξυδέρκεια και διαύγεια. Και όταν υπάρχει εναρμόνιση με τους πολίτες, τότε πλακοστρώνεται η τάξη και η Οδός.
Όταν ηγέτες υπολογίζουν μόνο στην εξουσία τους και στη δύναμη της θέσης τους φθάνουν αναπόδραστα σε αδιέξοδο. Όταν υπάρχει εγωπάθεια κι επιτήδευση εμποδίζεται η ροή της χάρης του Τάο.
Οι ηγέτες είναι η ρίζα, οι πολίτες είναι τα κλαδιά και τα φύλλα. Κλαδιά και φύλλα δεν ευδοκιμούν και θάλλουν δίχως γερές ρίζες.
