(λατ. paradīsus<) ελλ. παράδεισος < εβρ.pardés < ιραν. pairi-daēza.
Η λέξη “παράδεισος” εμφανίζεται για πρώτη φορά στη μετάφραση των 20 του Πεντατεύχου της Παλαιάς Διαθήκης (τέλη 3ου αιώνα ΠΚΕ). Είναι στο 2ο κεφάλαιο του βιβλίου Γένεσις. Και εφύτευσεν ο θεός παράδεισον εν Εδέμ κατά ανατολάς και έθετο εκεί τον άνθρωπον ον έπλασε (2.8)
Κι εκεί μέσα υπήρχαν όμορφα καρποφόρα δέντρα μα και το δέντρο της ζωής και το δέντρο της γνώσης του καλού και του κακού. Από κει έτρεχαν 4 ποτάμια – ο Φισών, ο Γεών, ο Τίγρης και ο Ευφράτης. Οπότε ξέρουμε πως η χώρα ήταν η Μεσοποταμία.
Οι Εβραίοι έζησαν εκεί στη Μεσοποταμία αιχμάλωτοι των Βαβυλωνίων από το 597 όταν νικήθηκε η Ιουδαία, ως το 538 πκε, όταν ο Πέρσης βασιλιάς Κύρος ο Μέγας έχοντας κατακτήσει τους Βαβυλώνιους, επέτρεψε στους Ιουδαίους να επιστρέψουν στην πατρίδα τους.
Στα Λατινικά, σε μεταγενέστερη μετάφραση της Παλαιάς Διαθήκης, κυρίως από τα Ελληνικά, η λέξη παράδεισος πήρε τη μορφή paradīsus. Αργότερα στην Αραβική η λέξη έγινε firdaws στο Κοράνι.
Οι Εβραίοι χρησιμοποιούσαν τη λέξη pardés και πάντα με την έννοια “περιβόλι, κήπος”.
Είναι οι Έλληνες χριστιανοί (και αργότερα οι Ισλαμιστές επίσης) που έδωσαν στη λέξη το νόημα “μεταθανάτιος παράδεισος μακαριότητας” σε αντίθεση με την κόλαση και τον τιμωρητικό βασανισμό.
Οι Εβραίοι δανείστηκαν τη λέξη από τα Αρχαία Περσικά – pairidaēza. Η περσική (ή Ιρανική) λέξη είναι σύνθετη – pairi (= ελλ. περί) και daēza (= ελλ. τείχος). Είναι καθαρά Ινδοευρωπαϊκή, λοιπόν, και αρχικά σήμαινε “εντοιχισμένος ή περιτοιχισμένος” με την έννοια “περιβόλι, κήπος, πάρκο”.
Ο μύθος της εβραϊκής Γένεσης, όπως τον βρίσκουμε στην ΠΔ, είναι καθαρά ιουδαϊκός και άγνωστος στους Μεσοποτάμιους, παρότι αυτοί έχουν γραπτά κείμενα μια ολόκληρη χιλιετία πριν τους Ιουδαίους.
Οι Σουμέριοι της Μεσοποταμίας έχουν έναν διαφορετικό μύθο. Αυτός αφορά την ευλογημένη χώρα Dilmun – φωτεινή, καθαρή, αγνή, όπου οι κάτοικοι δεν γνωρίζουν αρρώστια, βία, πόνο και γερατειά. Μα λείπει καθαρό τρεχούμενο νερό. Τότε με εντολή του θεού των υδάτων Enki, μετά τις ικεσίες της πολιούχου θεάς Ninsikilla, ο θεός ήλιος Utu παρέχει το τρεχάμενο νερό και η Dilmun μεταμορφώνεται σε περιβόλι γεμάτο πρασινάδα και καρποφόρα δέντρα. Αυτή είναι η εργασία της Μητέρας θεάς Ninhursag. (Στις φωτό ο Ένκι, ο Utu και η Ninhusarg)
Αλλά η Ντιλμούν είναι “παράδεισος” για τους θεούς, όχι για ανθρώπους στον αρχικό μύθο. Εκεί κυβερνά η “αγνή θεά” Ninsikilla. Κατ’ εξαίρεση ο επιζήσας του (Μεσοποτάμιου) κατακλυσμού, ο Ziusudra, μεταφέρθηκε κι έζησε την υπόλοιπη ζωή του εκεί.
Αργότερα, στην ιστορική γνωστή μας περίοδο, η Ντιλμούν (ή Telmun) ήταν μια Πολιτεία στη νότια, ανατολική Αραβία, εκεί που είναι σήμερα το Μπαχρέιν (ίσως και Κουβέιτ), στον Περσικό Κόλπο. Ήταν ένα πολύ σημαντικό εμπορικό κέντρο.
(paradīsus)<παράδεισος <pardés< pairi-daēza
