Πάσχος Μανδραβέλης
Ο έξυπνος υπουργός, από τη μύτη πιάνεται, ή έστω από τους αριθμούς που δημοσιοποιεί. Ο λόγος για τον κ. Άδωνι Γεωργιάδη, ο οποίος απαντώντας για την υψηλή τιμή των PCR τεστ στην Ελλάδα, σε σχέση με την Κύπρο, είπε ότι «η Synlab έχει PCR: Κύπρος 25 ευρώ, Γερμανία 50, Λετονία 45, Ιταλία 45, Ρουμανία 35, Λονδίνο 99 λίρες, αεροδρόμιο Μπρίστολ 60 λίρες. Η AFFIDEA έχει 60 ευρώ στην Ελλάδα, 97 στην Κροατία και 48 στην Ουγγαρία» (Twitter, 5.1.2022). Οι τεράστιες αποκλίσεις (20-190 ευρώ) δείχνουν ότι η τιμή δεν διαμορφώνεται από την αγορά. Σχηματίζεται από κρατικές παρεμβάσεις, ή την απουσία τους. Η τελευταία επιτρέπει στις εταιρείες να κάνουν αυτό για το οποίο φτιάχτηκαν να κάνουν: να κερδοσκοπούν όσο περισσότερο μπορούν, χωρίς ο όρος να έχει κάποια ηθική απόχρωση. Επομένως τα 47 ευρώ που διαμόρφωσε ο υπουργός Ανάπτυξης για την Ελλάδα είναι αποτυχία σε σχέση με τα 25 ευρώ της Κύπρου. Σε κάποιες χώρες οι εταιρείες βρίσκουν και κάνουν, σε άλλες οι κυβερνήσεις παρεμβαίνουν αποτελεσματικά υπέρ της τσέπης των πολιτών.
Στην οικονομική θεωρία υπάρχει μια τέλεια αγορά, με πολίτες πλήρως πληροφορημένους, που, προσπαθώντας να μεγιστοποιήσουν το όφελός τους, διαμορφώνουν τη «δίκαιη τιμή». Αυτό είναι αληθές. Λειτουργεί ακόμη και όταν οι αγορές δεν είναι τέλειες, αλλά υπάρχουν πολλοί παίκτες. Σε περιόδους κρίσεων, όμως, οι αγορές γίνονται ντε φάκτο ατελείς.
Τώρα, οι ατέλειες της αγοράς ενισχύονται από την κρατική παρέμβαση. Π.χ. δεν κατασκευάζουν πολλοί εμβόλια, για να υπάρξει ανταγωνισμός. Το κράτος διά των πατεντών επιβάλλει οιονεί μονοπώλιο και η τιμή θα διαμορφωθεί από το ισοζύγιο ισχύος που έχει έναντι των επιχειρήσεων. Γενικώς οι επιχειρηματίες είναι κρατιστές σε ό,τι αφορά την επιβολή του μονοπωλίου τους (δηλ. των πατεντών), αλλά είναι υπερφιλελεύθεροι σε ό,τι αφορά τα κέρδη τους.
Επίσης είναι κρατιστές και στη χρηματοδότησή τους. Ακόμη κι αν εξαιρέσουμε το κόστος της βασικής έρευνας για να φτάσουμε στην τεχνολογία mRNA, μόνο το αμερικανικό κράτος έδωσε 18-23 δισ. δολάρια για την ανάπτυξη του εμβολίου (healthaffairs.org, 21.5.2021), συν επιχορηγήσεις για την επιτάχυνση των κλινικών δοκιμών, τη γρήγορη κατασκευή εργοστασίων κ.λπ. Τον πρώτο χρόνο της πανδημίας, «η αμερικανική κυβέρνηση έδωσε επιπλέον 10,5 δισ. δολάρια στις εταιρείες εμβολίων για να επιταχύνει τη διανομή των προϊόντων τους» (Scientific American, 18.11.2020).
Στα ζητήματα υγείας οι καταναλωτές δεν προλαβαίνουν να διαμορφώσουν συνθήκες αγοράς· το πιθανότερο είναι να πεθάνουν πριν βρουν την καλύτερη τιμή. Επομένως ο αφορισμός του CEO της Pfizer Αλμπερτ Μπουρλά για τη «δύναμη της επιστήμης στα χέρια του ιδιωτικού τομέα» είναι διπλά άστοχος. Η βασική έρευνα είναι σε συντριπτικό ποσοστό στα χέρια του κράτους. Δεύτερον, η εκμετάλλευσή της από τον ιδιωτικό τομέα δεν φέρνει τα καλύτερα αποτελέσματα. Απόδειξη ότι στις ΗΠΑ το προσδόκιμο ζωής είναι 78,9 έτη, ενώ στη Βρετανία που έχει τα ίδια χαρακτηριστικά συν ένα ισχυρό ΕΣΥ τα 81,3 έτη.
Πηγή: Καθημερινή
– – –
Όλα τα σχόλια των αναγνωστών είναι ευπρόσδεκτα, εφόσον δεν χρησιμοποιούν προσβλητικούς ή υβριστικούς χαρακτηρισμούς. Επίσης σχόλια στα οποία έχει επιλεγεί η “Υποβολή ως Ανώνυμος/η – Unknown” δεν θα δημοσιεύονται. Μπορείτε να επιλέξετε να υποβάλετε ένα σχόλιο είτε με το προφίλ σας στο Google (1η επιλογή), είτε το όνομά σας ή κάποιο ψευδώνυμο (2η επιλογή: “Όνομα/URL“), συμπληρώνοντας μόνο το πεδίο “Όνομα” (όνομα ή ψευδώνυμο της αρεσκείας σας). Όλα τα σχόλια πριν τη δημοσίευσή τους πρέπει να εγκριθούν από τον Διαχειριστή (comment moderation), γι αυτό πιθανόν να υπάρξει μια μικρή καθυστέρηση.
