Tου Νικου Χρυσολωρα
Ακόμη και αν το πακέτο μέτρων των 11,7 δισ. ψηφιστεί και η χώρα μας λάβει την επόμενη δόση από τα χρήματα του μηχανισμού στήριξης, αλλά και την παράταση που ζητάει για την επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων του Μνημονίου (τρία πολύ μεγάλα «αν»), η αβεβαιότητα που βυθίζει την ελληνική οικονομία δεν θα εξαλειφθεί. Τρία σημαντικά μεγέθη θα συνεχίσουν να την τροφοδοτούν.
Το πρώτο μέγεθος είναι το δημόσιο χρέος. Η χώρα μας δεν θα θεωρηθεί ξανά φερέγγυα, προτού δοθεί λύση στο μέτωπο αυτό. Μάλιστα, η λύση θα πρέπει να προδιαγράφεται στην απόφαση για την εκταμίευση της επόμενης δόσης, προκειμένου να συνεχίσει να συμμετέχει το ΔΝΤ στη χρηματοδότηση του ελληνικού προγράμματος προσαρμογής. Τις «τεχνικές λεπτομέρειες» μιας πιθανής διευθέτησης λίγο–πολύ τις γνωρίζουμε. Οσοι όμως σκέφτονται πολιτικά στις Βρυξέλλες επιμένουν ότι, για να προχωρήσουν στο επόμενο βήμα, οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις θα πρέπει να μπορέσουν πρώτα να δικαιολογήσουν τις όποιες κινήσεις τους στα κοινοβούλια και στους πολίτες τους. Εξ ου και η Ελλάδα χρειάζεται να επιδείξει σύντομα μια μεγάλη επιτυχία, όπως είναι, για παράδειγμα, το πρωτογενές πλεόνασμα. Αν δηλαδή οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις μπορέσουν να πουν «ορίστε! Οι Ελληνες ζουν πλέον με όσα βγάζουν, τα έσοδα του προϋπολογισμού τους καλύπτουν τις δαπάνες», τότε θα ακυρώσουν το βασικό επιχείρημα των λαϊκιστών στις χώρες τους, που εδώ και δύο χρόνια υποστηρίζουν ότι το πρόβλημα της Ελλάδας είναι η σπατάλη και η ανευθυνότητα. Με λίγα λόγια, το πρωτογενές πλεόνασμα θα λύσει τα χέρια στις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις. Εναλλακτικά, ως πολιτικό πάτημα για τη «συνολική λύση του ελληνικού προβλήματος» θα μπορούσε να χρησιμεύσει ένας συνδυασμός επιτυχιών στο μέτωπο των ιδιωτικοποιήσεων, των μεταρρυθμίσεων και της καταπολέμησης της φοροδιαφυγής. Οταν ακόμη όμως συζητάμε για το αν θα μπουν μπάρες στο μετρό ή ποιος επιτρέπεται να πουλάει το παιδικό γάλα, δεν είναι εύκολο να αισιοδοξεί κανείς.
Το δεύτερο κρίσιμο μέγεθος είναι το έλλειμμα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών. Οπως έλεγε σε πρόσφατη συζήτησή του με την «Κ» ο οικονομολόγος Ντάνιελ Γκρος, από τους πλέον προβεβλημένους στις Βρυξέλλες, οι αγορές δεν θα ανακτήσουν την εμπιστοσύνη τους στη χώρα μας, ούτε θα μπει πάτος στο βαρέλι της ύφεσης, αν δεν φτάσουμε στο σημείο όπου τα ευρώ που μπαίνουν στη χώρα (από εξαγωγές, τουριστικό συνάλλαγμα, ευρωπαϊκούς πόρους, εμβάσματα κ.λπ.) είναι περισσότερα από όσα βγαίνουν. Παρά την πολυετή ύφεση, το ελληνικό ισοζύγιο παραμένει ελλειμματικό, κάτι που επίσης οφείλεται εν μέρει στην υστέρηση των μεταρρυθμίσεων που θα διευκόλυναν τις επενδύσεις και θα διεύρυναν την παραγωγική βάση της οικονομίας μας.
Το τρίτο κρίσιμο μέγεθος είναι η ανεργία. Οπως έχει παρατηρηθεί σε προηγούμενες οικονομικές κρίσεις, από τη στιγμή που μία οικονομία αρχίζει να ανακάμπτει μέχρι τη στιγμή που οι επιχειρήσεις αρχίσουν να ξαναπροσλαμβάνουν προσωπικό, μεσολαβεί ένα διάστημα που μπορεί να φτάσει έως και τα δύο χρόνια. Θα αντέξει όμως η ελληνική κοινωνία τόσο πολύ καιρό με τόσο υψηλή ανεργία; Ή θα επικρατήσουν οι διαλυτικές τάσεις, οι οποίες έχουν ήδη αρχίσει να εκδηλώνονται με τον πολλαπλασιασμό κρουσμάτων γενικευμένης αστικής ανυπακοής και την αύξηση της επιρροής ακραίων πολιτικών σχηματισμών; Και πάλι, πολλά θα εξαρτηθούν από το κατά πόσον θα προωθηθούν μεταρρυθμίσεις που θα διευκολύνουν την επιχειρηματικότητα, θα απελευθερώνουν την αγορά εργασίας και θα διασφαλίζουν τη στοχευμένη προστασία όσων πραγματικά έχουν ανάγκη.
Με άλλα λόγια, ό,τι και να αποφασιστεί τον Οκτώβριο από τους Ευρωπαίους εταίρους μας, ορισμένα πράγματα δεν επιδέχονται «επιμήκυνση». Ούτε οι διαρθρωτικές αλλαγές, ούτε οι ιδιωτικοποιήσεις, ούτε ο εκσυγχρονισμός της λειτουργίας του κράτους, σε δυτικά πρότυπα, ώστε να μπορεί να επιβάλλει τον νόμο, να εξασφαλίζει την καταβολή των φόρων και να υπηρετεί τους πολίτες. Σε διαφορετική περίπτωση, η παράταση που θα δοθεί για την επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων θα πάει στράφι και πολύ σύντομα θα βρεθούμε σε νέο –και πιθανώς μοιραίο– αδιέξοδο.
Πηγή: Καθημερινή
