1. Μάθαμε πως ο Ουσπένσκι πέρασε μια μεγάλη αλλαγή κάπου το 1942-3 (56. Εσωτερισμός: Οι τελευταίες μέρες του Ουσπένσκι, §3) κι πάθαινε αιμορραγίες στη μύτη το 1946 (57. Εσωτερισμός: Οι τελευταίες μέρες του Ουσπένσκι (2), §3). Ούτε ο Colin Smith ούτε άλλος συγγραφέας δίνει λεπτομέρειες για αυτή τη περίοδο και την αρρώστια του Ουσπένσκι. Το Last Remembrances of a Magician ερμηνεύει όλα τα γεγονότα όχι ως συμπτώματα αρρώστιας και γεροντίασης μα ως «θαύματα» και προετοιμασίες του Ουσπένσκι για τη μετενσωμάτωση.
Νωρίτερα (17. Εσωτερισμός: Γκουρτζίεφ και Ουσπένσκυ (2)) είδαμε πως τον Αύγουστο 1917 στην Φινλανδία ο Γκουρτζίεφ προκάλεσε τηλεπαθητική επικοινωνία με τον Ουσπένσκι – αν όντως αυτό έγινε. Έκτοτε τίποτα παρόμοιο δεν παρουσιάστηκε. Τώρα όμως, τέτοιες δυνάμεις ξαφνικά παρουσιάζονται στον Ουσπένσκι, σύμφωνα με τον Colin Smith, τον Αύγουστο 1947. Και είναι ο Colin Smith που πρώτος έχει «μια έκλαμψη αυτού του γεγονότος» (κεφ. 8,σ. 57): τηλεπάθεια, μεταβίβαση σκέψης, γνώση του μέλλοντος – «που θα φαίνονταν θαύματα για τον κοινό άνθρωπο, ήταν κανονικές λειτουργίες για τον άνθρωπο Νο 5»! Έτσι παρότι ο Colin Smith δεν μπορούσε να ξέρει πώς είναι ο άνθρωπος Νο 5, μας λέει πως τέτοιος ήταν ο Ουσπένσκι.
2. Ο Colin Smith παραγνωρίζει σχεδόν υβριστικά την ολοφάνερη σωματική κατάρρευση του Ουσπένσκι, την αποσυντονισμένη συμπεριφορά και την ασυνάρτητη ομιλία του.
Οπωσδήποτε ο Ουσπένσκι πίεζε τον εαυτό του να κινηθεί, να περπατήσει παρά τις δυσκολίες του, μα αυτό δεν αποδεικνύει, εκτός σε όσους θέλουν να το δουν έτσι, «μια εκπληκτική εντύπωση θέλησης, μια θέληση με την οποία ως δύναμη ένας άνθρωπος μπορεί να κάνει το αδύνατο» (σ.40). Ασθενείς που έχουν υποστεί εγχείρηση ανοιχτής καρδιάς αναγκάζονται σύντομα να ανέβουν 18-20 σκαλοπάτια και σταδιακά να περπατούν πιο πολύ. Γνωρίζω μάλιστα έναν κοινό θνητό, γιατρό ειδικό σε νηστειοθεραπεία που μπορεί κατά καιρούς να μείνει δίχως φαγητό και ποτό (και νερό) για 6 ολόκληρες μέρες.
Ο συγγραφέας μας παραγνωρίζει τα ξεσπάσματα θυμού διαρκείας του Ουσπένσκι, την ανορεξία του (μα την εμμονή του στο κρασί) και την ανατροπή του ημερονυκτίου. Ακόμα και αυτή την τελευταία, την ερμηνεύουν ως εκδήλωση νέας πνευματικής δύναμης. Έχει γεύμα τα μεσάνυκτα· αναπαύεται με έγερση και πρόγευμα 9-10 πμ· μεσημεριανό πάλι στις 2.00 μμ· δείπνο στις 6.30 κι ανάπαυση. Μετά έξοδο και ταξίδια με αμάξι κλπ. Αυτή την ανατροπή την αποδίδει σε έναν άνθρωπο «του οποίου η ενστικτώδης αίσθηση χρόνου ήταν υπερβολικά ακριβής»! Παραγνωρίζει πάλι πως ανέκαθεν ο Ουσπένσκι αρεσκόταν να μένει ξύπνιος μέχρι τις πρωινές ώρες τρώγοντας, πίνοντας, και συζητώντας.
3. Ας κοιτάξουμε τώρα την ασυνάρτητη ομιλία του Ουσπένσκι, που ο Colin Smith βρίσκει συμβολική.
Γυρίζοντας αργά ένα βράδυ από ταξιδάκι στην εξοχή, ο Ουσπένσκι βγήκε και μπήκε στο σπίτι. Μα αφού έβγαλε καπέλο και παλτό, γύρισε και κάθισε στο αμάξι. «Αυτό δεν είναι το σωστό Lyne», είπε. Δεν ήταν το σωστό σπίτι τους!
Μια μέρα «αφού είπε πολλά αινιγματικά πράγματα» [= ακαταλαβίστικα] ο Ουσπένσκι ήθελε «να μαζευτούν όλοι», μα δεν υπήρχε κανείς άλλος εκτός από τα 4 -5 άτομα που ήταν μαζί του. Ακολούθησε η εξής συνομιλία:.
Ουσπένσκι: Πρέπει να αποφασίσουμε.
Colin Smith: Για το σπίτι;
Ουσπένσκι: Για το σπίτι βέβαια…όλα εξαρτώνται από αυτό. Τι είναι αυτό το μέρος;
Μις Π: Το Lyne Place…
Ουσπένσκι: Με τι σχετίζεται;
Μις Π: Σχετίζεται με τα πάντα.
Ουσπένσκι: Ναι, αυτό είναι ακριβώς.
Λίγο αργότερα ο Ουσπένσκι είπε, «Χθες επισκέφτηκα την Μαντάμ – ήταν άρρωστη» (σ.39-40). Η Μαντάμ (= γυναίκα του) ήταν στην Αμερική τότε!
4. Η Ολλανδική εκδοχή του Last Remembrances of a Magician (την οποία η κα Βαν Όιεν έδωσε στην κόρη της Ντορίν, τώρα κα Τόλεϊ) βρίσκεται στο Διαδίκτυο. Έχει έναν Πρόλογο στον οποίο η κα Τόλεϊ λέει πως συμβουλεύτηκε έναν από τους κορυφαίους στον κόσμο ειδικούς για νεφρά που γνωρίζει επίσης την εργασία του Ουσπένσκι.
Όπως έγραψα συχνά, ο Ουσπένσκι ήταν άρρωστος από καιρό και υπέφερε όταν επέστρεψε το 1947 στην Αγγλία. Τον κούραραν για νεφρική ανεπάρκεια και δυσλειτουργία ήπατος τρεις γιατροί, συμπεριλαμβανομένου του Δρα Ρόουλς.
Αλλά η κα Τόλεϊ εξηγεί πως η γνώση για τέτοια ασθένεια ήταν τότε περιορισμένη. Ο ειδικός εξήγησε πως ο συνδυασμός δυσλειτουργίας συκωτιού και νεφρών ταίριαζε με τα συμπτώματα που η κα Τόλεϊ ανέφερε και με την συνήθεια του ποτού: ακριβώς η ανατροπή μέρας-νύκτας, σύγχυση, τάση για λήθαργο και απότομες αλλαγές στην προσωπικότητα και διάθεση.
Ο ειδικός πρόσθεσε πως άλλο σύμπτωμα είναι πτώση σε κώμα, μα ίσως η όποια πνευματική εκπαίδευση που είχε ο Ουσπένσκι να τον βοήθησε να το αποφύγει αυτό.
Προσωπικά βρίσκω αυτή την έγκυρη ιατρική εξήγηση πολύ πιο πειστική από τις υποκειμενικές, συναισθηματικές ερμηνείες που δίνονται στο Last Remembrances of a Magician.