Για το Βιετνάμ έγραψα νωρίτερα σε αυτή τη σειρά Κομμουνισμός στην Καμπότζη, Κομμουνισμός στην Καμπότζη (2), Kομμουνισμός στην Καμπότζη (3). Επανέρχομαι για να συμπληρώσω την εικόνα.
1. Όταν το Βιετνάμ ενοποιήθηκε το 1975-1976, το Βόρειο κομμουνιστικό τμήμα επέβαλε το καθεστώς του και στο Νότιο και η πρώην πρωτεύουσα Σαϊγκόν μετονομάστηκε Χο-τσι-μινχ (όνομα του ηγέτη της επανάστασης που είχε πεθάνει το 1969).
Τον Δεκέμβριο 1975 μια επίσημη κυβερνητική δημοσίευση Vietnam Courier παρουσίασε τη χώρα ως δυο διαφορετικές ασύμβατες περιοχές. Ο Νότος υπέφερε από «τις νέο-αποικιακές επιδράσεις και τη φεουδαρχική ιδεολογία των ΗΠΑ» (!!) ενώ ο Βορράς, η πηγή της επανάστασης και καθοδηγητής του πολέμου, ήταν το προοδευτικό περιβάλλον για αυξανόμενο αριθμό νέου είδους σοσιαλιστή – γεμάτου με πατριωτισμό, προλεταριακό διεθνισμό και σοσιαλιστικές αρετές. Στον Βορρά η τάξη των εκμεταλλευτών είχε χαθεί αφήνοντας μόνο τάξεις εργατών και αγροτών κολεκτίβων και σοσιαλιστές διανοούμενους!
Ένα χρόνο αργότερα, ο πρωθυπουργός Pham Van Dong δήλωνε πως οι συμπατριώτες του στον Βορρά και Νότο «μετασχημάτιζαν τον επαναστατικό ηρωισμό που είχαν δείξει στον πόλεμο σε δημιουργική εργασία για την απόκτηση πλούτου και ισχύος».
2. Δεν είναι ασυνήθιστο οι κομμουνιστές ηγέτες να κάνουν τέτοιες δηλώσεις.
Ο άλλος ηγέτης Le Duan υποσχέθηκε πως κάθε σπίτι θα είχε ψυγείο και τηλεόραση εντός των επόμενων 10 ετών – που αποδείχθηκαν χειρότερα από τα προηγούμενα για όλους. Και είναι παράξενο που νοήμονες άνθρωποι έβλεπαν τα χάλια της σοβιετικής και κινεζικής οικονομίας μετά από δεκαετίες πολιτικής δικτατορίας και σχεδιασμένης οικονομικής πολιτικής και όμως πίστευαν πως αυτοί θα επιτύγχαναν εκεί που οι άλλοι είχαν αποτύχει.
Τα αποτελέσματα της ελεγχόμενης οικονομίας φάνηκε άμεσα. Εκεί που η χώρα ήταν περίπου αυτάρκης στην παραγωγή ρυζιού, σύντομα έγινε εισαγωγέας. Μιμούμενη τη σταλινική έμφαση στη βαριά βιομηχανία σπατάλησαν εκατομμύρια για εργοστάσια χάλυβα και κολεκτίβες αντί να προωθήσουν μικρές βιομηχανίες και την παραδοσιακή αγροτοκτηνοτροφία που είχε σε πολλές περιοχές το στοιχείο της κοινοκτημοσύνης.
3. Σύμφωνα με στοιχεία του ΟΗΕ, μετά τον πόλεμο το μηνιαίο κατά κεφαλή εισόδημα ήταν $101. Το 1980 είχε πέσει στα $91 και το 1982 ανέβηκε στα $99. Στον Βορρά, από $82 το 1976 έπεσε στα $58 το 1980.
Ο Βαν Ντονγκ ομολόγησε πως “το εισόδημα δεν είχε αυξηθεί σε σύγκριση με ό,τι ήταν πριν 10 έτη”.
Σύμφωνα με έρευνα της International Herald Tribune 6 εκμ. Βιετναμέζοι υπέφεραν από ασιτία έτσι που το 1980 η κυβέρνηση να αναγκαστεί να ζητήσει βοήθεια από τον ΟΗΕ (Food & Agriculture Organization).
Στο μεταξύ διαλύθηκαν όλες οι ιδιωτικές επιχειρήσεις στον Νότο οι αγρότες καταναγκάστηκαν να προσχωρήσουν σε κολεκτίβες και 300.000 αξιωματούχοι του Δημοσίου και του Στρατού κλείστηκαν σε «επιμορφωτικά στρατόπεδα» σαν τα γκουλάγκ της ΕΣΣΔ.
Το ΚΚΒ διόρισε στελέχη του Βορρά να διοικούν τα πάντα στον Νότο παραγνωρίζοντας τους ντόπιους κομμουνιστές που αγωνίστηκαν εξίσου για την απελευθέρωση κι επανένωση της χώρας. Αυτό προκάλεσε μεγάλη δυσαρέσκεια προκαλώντας έντονη διαίρεση που κρατά μέχρι σήμερα.
Θα επανέλθω.
