1. Σίγουρα πιο πολλά και βαθιά είναι αυτά που μας ενώνουν στην Ευρώπη από αυτά που μας χωρίζουν.
Αυτά που μας χωρίζουν είναι τα ήθη και τα έθιμα, οι παραδόσεις κάθε λαού (εθνικές εορτές, λαϊκή μουσική κλπ) και το πιο σημαντικό, η γλώσσα. Στην πραγματικότητα πίσω από αυτά τα στοιχεία υποβόσκουν ψυχικές διαθέσεις – η προσκόλληση στα στοιχεία έτσι που αυτά να μας στοιχειώνουν στην άγνοια, αλαζονεία και απληστία. Και από αυτές να ξεπηδά ο φθόνος. Αυτές είναι ισχυρές δυνάμεις.
Όμοιο πρόβλημα είχαν και οι διάφορες κοινότητες μεταναστών στην Αμερική του 18ου αιώνα, πριν την Ανεξαρτησία – κοινότητες Άγγλων, Γάλλων, Γερμανών, Ολλανδών κλπ. Αυτές όμως δεν ήταν οργανωμένα κράτη όπως οι χώρες στην Ευρώπη σήμερα. Αναγνωρίζοντας έναν κοινό εχθρό, τους Βρετανούς δυνάστες, και ορισμένα κοινά στοιχεία όπως η καταπιεσμένη ανθρωπινότητά τους και το κοινό συμφέρον τους, δέχθηκαν την Αγγλική ως κοινή γλώσσα (αν και σε μέρη της Λουϊζιάνας προτιμούν ακόμα τη δική τους Γαλλική) κι ενώθηκαν.
2. Παρά τις κρυσταλλωμένες προσκολλήσεις του εγωισμού μας, υπάρχουν ισχυρές δυνάμεις τώρα που μας ωθούν στην ενότητα.
Η ενοποίηση άρχισε με τη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία. Υπήρχαν τότε δύο γλώσσες. Η μια ήταν η επίσημη Λατινική – και η δημοτική Λατινική από την οποία εξελίχθηκαν η Γαλλική, Ισπανική, Ιταλική, Ρουμανική. (Η παλαιότερη κι επίσημη λέξη για το άλογο ήταν equus αλλά επεκράτησε η caballus που χρησιμοποιούνταν στην ποίηση και στη δημοτική). Η δεύτερη ήταν η Ελληνική κοινή που ομιλούνταν ευρύτατα κι επεκράτησε στην ανατολική Μεσόγειο και αργότερα στο Βυζάντιο.
Ήταν επίσης ο Ρωμαϊκός νόμος που ένωνε όλους τους λαούς και διατηρούσε την ειρήνη, με εξαίρεση την Ιουδαία που βρισκόταν συνεχώς σε εξέγερση.
3. Μετά ήρθε μια πρόσθετη μεγάλη δύναμη, η νέα θρησκεία, ο Χριστιανισμός, στον 4ο αιώνα. Όπου κι αν ταξίδευε κάποιος, ήταν Ρωμαίος πολίτης που μιλούσε Ελληνικά ή Λατινικά και μπορούσε να εκκλησιασθεί σε οποιαδήποτε κοινότητα από την Αίγυπτο ως την Ισπανία και Γαλλία.
Νωρίτερα, είχε υιοθετηθεί το Ιουλιανό ημερολόγιο του Ιουλίου Καίσαρα (46 πΧ) με την 1η Ιανουαρίου να είναι Πρωτοχρονιά στον 2ο αιώνα – γιορτάζοντας τον θεό Ιανό με τα δύο πρόσωπα. Οι άλλοι μήνες επίσης πήραν λατινικά ονόματα. Ο Δεκεμβριος (December) ήταν αρχικά ο ένατος μήνας (Λατ decem=9).
Υπήρξαν βέβαια διαφοροποιήσεις, διορθώσεις και τροποποιήσεις μα στον 16ο αιώνα, ο πάπας Γρηγόριος 13ος καθιέρωσε οριστικά το αρχαίο ημερολόγιο με μερικές αλλαγές που το έκαναν “Γρηγοριανό”. Αυτό επικρατεί παγκοσμίως πια.
4. Υπάρχει και η γεωγραφική πραγματικότητα. Αν εξαιρέσουμε την Κύπρο, την Μάλτα, τη Φινλανδία και την αποβλακωμένη Βρετανία, όλοι μπορούμε να ταξιδέψουμε με ωτοστόπ, με τραίνο, αμάξι ή άλογο, από την Ελλάδα ως τις χώρες της Βαλτικής.
Η χριστιανική θρησκεία είναι δεδομένη κι ενιαία, όσο ξεθωριασμένη κι αν είναι και παρά τις μουσουλμανικές κοινότητες.
Η νομοθεσία για θέματα ακόμα και πέρα από τα οικονομικά επιβάλλεται σιγά σιγά, αν και σε πολλά μέρη δεν τηρείται (πχ. το κάπνισμα σε δημόσιους χώρους στη χώρα των αναξιόπιστων). Έτσι στη χώρα των αναξιόπιστων υιοθετούνται μέτρα πρωτόγνωρα για το καθεστώς κομματικοποιημένου, πελατειακού κράτους που κρατάει από το 1830!
Οι ανταλλαγές πολιτισμικής και ακαδημαϊκής φύσεως όπως αυτές στο πρόγραμμα “Έρασμος” θα βοηθήσουν ακόμα περισσότερο.
5. Η πρόοδος δεν είναι γρήγορη ή εύκολη.
Ο εθνικισμός και η γλώσσα είναι τα μεγάλα εμπόδια διότι εδώ η προσκόλληση είναι ισχυρότατη. Και αυτή συνδέεται με οικονομικά συμφέροντα.
Οικονομική ανάπτυξη διαφέρει και σε περιοχές μέσα σε μια χώρα: βορράς, νότος, νησιά, ηπειρωτική χώρα, ύπαιθρος, πόλη κλπ. Θα υπάρχει αυτή και στην ΕΕ και θα κυμαίνεται ανάλογα με τις εξελίξεις στην τεχνολογία, με την αύξηση πληθυσμού, τη μόδα κλπ.
Το ερώτημα είναι: θέλουμε να μείνουμε προσκολλημένοι στις υπερηφάνειές μας, ή θέλουμε να είμαστε Ευρωπαίοι πρώτα;
