Eric Metaxas*
Το άρθρο γνώμης με τον τίτλο, «Science Increasingly Makes the Case for God», δημοσιεύθηκε στη Wall Street Journal στις 25 Δεκεμβρίου 2014. Από τότε έχει συγκεντρώσει περισσότερες από 600.000 κοινοποιήσεις στο Facebook και περισσότερα από 9.250 σχόλια, καθιστώντας το ανεπίσημα το δημοφιλέστερο άρθρο στην ιστορία της εφημερίδας.
***
Το 1966 το περιοδικό TIME δημοσίευσε ένα εξώφυλλο με την ερώτηση: «Είναι ο Θεός Νεκρός;» Πολλοί έχουν αποδεχτεί το αφήγημα ότι ο «Θεός» είναι παρωχημένος – όσο η επιστήμη προοδεύει, τόσο λιγότερη ανάγκη υπάρχει για έναν «Θεό» που θα εξηγεί το σύμπαν. Ωστόσο, αποδεικνύεται ότι οι φήμες για το θάνατο του Θεού ήταν πρόωρες. Το πιο καταπληκτικό όμως είναι ότι η πλέον πρόσφατη υπόθεση για την ύπαρξή του προέρχεται από ένα μέρος-έκπληξη, την ίδια την επιστήμη.
Η ιστορία έχει ως εξής: Την ίδια χρονιά που εμφανίστηκε στο ΤΙΜΕ το διάσημο εξώφυλλο, ο αστρονόμος Carl Sagan ανακοίνωσε ότι υπήρχαν δύο σημαντικά κριτήρια για να μπορέσει ένας πλανήτης να υποστηρίξει ζωή: το σωστό είδος αστεριού και ένας πλανήτης στη σωστή απόσταση από αυτό το αστέρι. Δίνοντας κατά προσέγγιση ένα αριθμό πλανητών στο σύμπαν 1027 (1 ακολουθούμενο από 27 μηδενικά), θα έπρεπε να υπήρχαν περίπου 1024 (1 ακολουθούμενο από 24 μηδενικά) πλανήτες που θα μπορούσαν να υποστηρίξουν ζωή.
Με την ύπαρξη τόσο θεαματικών πιθανοτήτων, η αναζήτηση Εξωγήινης Νοημοσύνης, ένα μεγάλο και δαπανηρό πρόγραμμα χρηματοδοτούμενο από ιδιωτικά και δημόσια κεφάλαια ξεκίνησε τη δεκαετία του 1960, όντας βέβαιο ότι σύντομα κάτι θα εμφανιστεί. Οι επιστήμονες κατέγραφαν με ένα τεράστιο δίκτυο ραδιο-τηλεσκοπίων, σήματα που έμοιαζαν με κωδικοποιημένη νοημοσύνη και δεν ήταν απλά τυχαία. Αλλά καθώς περνούσαν τα χρόνια, η σιωπή από το υπόλοιπο σύμπαν ήταν εκκωφαντική. Το Κογκρέσο σταμάτησε τη χρηματοδότηση του προγράμματος SETI το 1993, αλλά η έρευνα συνεχίστηκε με ιδιωτικά κεφάλαια. Μέχρι το 2014, οι ερευνητές είχαν ανακαλύψει το απόλυτο τίποτα.
Τι συνέβη; Καθώς η γνώση μας για το σύμπαν αυξήθηκε, κατέστη σαφές ότι υπήρχαν πολύ περισσότεροι παράγοντες που ήταν απαραίτητοι για τη ζωή από ότι υπέθετε ο Sagan. Οι δύο παράμετροί του αυξήθηκαν σε 10 και στη συνέχεια σε 20 και μετά σε 50 κι έτσι ο αριθμός των πλανητών που πιθανώς θα μπορούσαν να υποστηρίξουν την ύπαρξη ζωής μειώθηκε αναλόγως. Ο αριθμός έπεσε σε μερικές χιλιάδες και συνέχισε να καταρρέει.
Ακόμα και οι υποστηρικτές του SETI αναγνώρισαν το πρόβλημα. Ο Peter Schenkelwrote το 2006 σε ένα άρθρο του για το περιοδικό Skeptical Inquirer έγραψε: «Στο φως των νέων ευρημάτων και ιδεών, μοιάζει σκόπιμο να θέσουμε την υπερβολική ευφορία σε παύση… Πρέπει σιωπηλά να παραδεχτούμε πως οι πρώτες εκτιμήσεις… μπορεί να μην είναι πλέον αξιόπιστες.»
Καθώς νέοι παράγοντες συνέχιζαν να ανακαλύπτονται, ο αριθμός των πιθανών πλανητών έφτασε στο μηδέν. Με άλλα λόγια, οι πιθανότητες στράφηκαν εναντίον οποιουδήποτε πλανήτη στο σύμπαν να μπορεί να υποστηρίξει ζωή, συμπεριλαμβανομένου του δικού μας. Οι πιθανότητες έλεγαν ότι ακόμα κι εμείς δεν θα έπρεπε να είμαστε εδώ.
Σήμερα υπάρχουν περισσότερες από 200 γνωστές παράμετροι που είναι απαραίτητες ώστε ένας πλανήτης να μπορεί να υποστηρίξει ζωή – κάθε μία από τις οποίες πρέπει να εκπληρώνεται απόλυτα, αλλιώς το όλο θέμα καταρρέει: Χωρίς έναν τεράστιο πλανήτη όπως ο Δίας να βρίσκεται κοντά ώστε η βαρύτητά του να τραβήξει αστεροειδείς, χίλιες φορές περισσότεροι θα έπλητταν την επιφάνεια της Γης. Οι πιθανότητες εναντίον της ύπαρξης ζωής στο σύμπαν είναι απλά εντυπωσιακές.
Ωστόσο, εμείς είμαστε εδώ και όχι μόνο υπάρχουμε, αλλά συζητάμε για την ύπαρξη. Πως θα μπορούσαμε να το αιτιολογήσουμε αυτό; Μπορεί κάθε μία από τις τόσες πολλές παραμέτρους να εμφανίζεται στην πληρότητά της κατά τύχη; Πότε θα είναι έντιμο να ομολογήσουμε ότι η επιστήμη υποδεικνύει πως δεν μπορεί να είμαστε αποτέλεσμα τυχαίων δυνάμεων; Μήπως η υπόθεση ότι μια νοημοσύνη δημιούργησε αυτές τις τέλειες συνθήκες απαιτεί πολύ λιγότερη πίστη, από το να πιστεύει κανείς ότι μια Γη που υποστηρίζει ζωή απλώς πέτυχε τυχαία να εκπληρωθούν οι πιο αδιανόητες πιθανότητες;
Υπάρχουν κι άλλα στοιχεία. Η λεπτή ρύθμιση που είναι απαραίτητη για να υπάρξει ζωή σε έναν πλανήτη δεν είναι τίποτα σε σύγκριση με τη λεπτή ρύθμιση που απαιτείται για να υπάρξει το ίδιο το σύμπαν. Για παράδειγμα, οι αστροφυσικοί τώρα γνωρίζουν ότι οι τιμές των τεσσάρων θεμελιωδών δυνάμεων – η βαρυτική, η ηλεκτρομαγνητική, η ασθενής πυρηνική και η ισχυρή πυρηνική δύναμη – καθορίστηκαν σε λιγότερο από ένα εκατομμυριοστό του δευτερολέπτου μετά την μεγάλη έκρηξη. Αλλάξτε οποιαδήποτε τιμή των δυνάμεων και το σύμπαν δεν θα μπορούσε να υπάρξει. Για παράδειγμα, εάν η αναλογία μεταξύ της ισχυρής πυρηνικής δύναμης και της ηλεκτρομαγνητικής είχε απόκλιση τόση έστω όσο το μικρότερο κλάσμα του μικρότερου κλάσματος – ακόμη και 1 προς 100.000.000.000.000.000 – τότε δεν θα μπορούσαν ποτέ να δημιουργηθούν αστέρια. Ξεροκαταπιείτε ελεύθερα.
Πολλαπλασιάστε τη συγκεκριμένη παράμετρο με όλες τις άλλες απαραίτητες συνθήκες και οι πιθανότητες εναντίον της ύπαρξης του σύμπαντος γίνονται τόσο αστρονομικές, ώστε η ιδέα ότι όλα «απλά συνέβησαν» διαψεύδεται από την κοινή λογική. Θα ήταν σαν να πετάξουμε ένα νόμισμα στον αέρα και να τύχουμε κεφάλι 10 πεντάκις εκατομμύρια φορές συνεχόμενα. Είναι δυνατόν;
Ο Fred Hoyle, ο αστρονόμος που επινόησε τον όρο «Μεγάλη Έκρηξη» (Big Bang), δήλωσε ότι ο αθεϊσμός του ήταν «πολύ κλονισμένος» από αυτές τις ανακαλύψεις. Αργότερα έγραψε ότι «μια ερμηνεία αυτών των δεδομένων βάσει της κοινής λογικής υποδηλώνει ότι ένας ανώτερος νους παίζει με τη φυσική, καθώς και με τη χημεία και τη βιολογία… Οι αριθμοί που υπολογίζουμε από τα δεδομένα μου φαίνονται τόσο αδιαμφισβήτητοι, ώστε να καταλήξω σε αυτό το συμπέρασμα σχεδόν χωρίς αμφιβολία.»
Ο θεωρητικός φυσικός Paul Davies δήλωσε ότι «η εμφάνιση του σχεδίου είναι συντριπτική» και ο καθηγητής της Οξφόρδης Δρ John Lennox, δήλωσε ότι «όσο περισσότερο γνωρίζουμε το σύμπαν μας, τόσο ενισχύεται η υπόθεση ότι υπάρχει ένας Δημιουργός… και αποκτά αξιοπιστία ως η καλύτερη εξήγηση του γιατί είμαστε εδώ».
Το μεγαλύτερο θαύμα όλων των εποχών, το δίχως άλλο, είναι το σύμπαν. Είναι το θαύμα όλων των θαυμάτων, είναι εκείνο που με τη συνδυασμένη φωτεινότητα όλων των αστεριών του αναπόδραστα υποδεικνύει κάτι – ή Κάποιον – πέρα από το ίδιο.
*Ο Eric Metaxas είναι συγγραφέας.
Πηγή: Eric Metaxas και Wall Street Journal
