Μα το εγώ του εγωισμού στον νου, έχοντας κάτι από τη συνειδησία του Εαυτού, νιώθει και λέει “Εγώ δρω, εγώ κάνω, εγώ εμπειρώμαι, εγώ νιώθω”.
Ο νους στα Βεδικά ή Σανσκριτικά είναι manas μάνας. Αυτή η ονομασία έχει δύο έννοιες. Η μία είναι το κατώτερο όργανο, η κατώτερη λειτουργία που διατυπώνει σκέψεις, επιθυμίες, ερωτήσεις κ.λπ. και λέγεται και “κατώτερη διάνοια”. Η άλλη είναι ο νους ως σύνολο που λέγεται και “εσώτερο ή λεπτό όργανο” και καλύπτει πολλές λειτουργίες όπως λογική, έμπνευση, σύλληψη, αισθηματικές διαθέσεις και παρόμοια (antaḥkaraṇa).
Σύμφωνα με την Βεδική Παράδοση, ο Εαυτός, ο Άτμαν, δεν δρα όσο και αν φαίνεται σε μας ότι δρα, επιχειρεί, αγωνίζεται, επιτυγχάνει και αποτυγχάνει. Ο νους είναι που δρα ως εκτελεστικό όργανο και είναι μια ειδική λειτουργία στον νου, ο “εγωισμός” ahaṅkāra αχανκάρα, που δίνει την ψευδαίσθηση πως “Εγώ, ο εαυτός είμαι ο δράστης”.
Στην πρώιμη Chāndogya Ουπανισάδα λέγεται (7.3.1): Ο νους γίνεται|περιλαμβάνει και ονομασίες και τη σύνολη ομιλία. Με τον νου σκεπτόμαστε “θέλω να μάθω για τους ιερούς ύμνους” και μετά μαθαίνουμε, “θέλω να κάνω (θυσιαστικά) έργα” και μετά κάνουμε…“θέλω να επιδιώκω αυτόν και τον άλλο (ουράνιο) κόσμο” και μετά επιδιώκει. Ο νους όντως είναι ο Άτμαν. Ο νους αυτός είναι ο κόσμος. Ο νους όντως είναι το brahman (Μπράχμαν = Πνεύμα Απόλυτο).[Γι’ αυτό] να σέβεσαι τον νου”.
Σαφώς αναγνωρίζουμε πως αν δεν υπάρξει νοητική διατύπωση (αίσθηση στον νου ή σκέψη) για κάποια δράση αυτή δεν θα γίνει, δεν θα προχωρήσει. Αν δεν νιώσουμε στον νου την επιθυμία για μακαρονάδα ή φασολάδα δεν θα τη φάμε.
Μα πώς ο νους είναι ο Εαυτός; Ο νους δεν είναι ο Εαυτός μα μόνο μια εκδήλωση της Συνειδησίας ή Νοημοσύνης του Εαυτού. Αυτή η ενέργεια συμπυκνώνεται και γίνεται το όργανο ή σώμα του νου και είναι διάχυτο μετά με τη συνειδησία ή νοημοσύνη του Εαυτού. Όπως ο ατμός συμπυκνώνεται και γίνεται νερό και μετά ενυπάρχει μέσα στο νερό και ακολουθεί τη συμπεριφορά του νερού.
Ο νους έχει μέσω του αχανκάρα τη λειτουργία δράσης κι εμπειρίας. Ο Εαυτός δεν δρα και δεν εμπειράται όντας απλή, αγνή συνειδησία. Μα το εγώ του εγωισμού στον νου, έχοντας κάτι από τη συνειδησία του Εαυτού, νιώθει και λέει “Εγώ δρω, εγώ κάνω, εγώ εμπειρώμαι, εγώ νιώθω”. Έτσι στο συγκεκριμένο εδάφιο (μα και αλλού) λέγεται να είναι ο Εαυτός.
Ο νους όντως είναι ο κόσμος. Ναι, ίσως αλλά πώς; Στη Muṇḍaka Ουπανισάδα λέγεται (3.1.10) πως όποιον κόσμο οραματίζεται ένας άνθρωπος με αγνή φύση, αυτόν υλοποιεί και κατέχει. Σχολιάζοντας το εδάφιο της Chāndogya ο Shankara επαναλαμβάνει πιο αναλυτικά πως ο κόσμος του νου είναι ο κόσμος. Διότι ο άνθρωπος εμπειράται και ζει μόνο τον κόσμο του νου του!
Όπως έγραψε και ο Erwin Schrödinger “Ο νους έχει δημιουργήσει τον εξωτερικό αντικειμενικό κόσμο του φυσιοδίφη φιλοσόφου με τα δικά του υλικά” What is Life? Ην. Βασ. 2000, σ 121).
Υπάρχουν και άλλες απόψεις. Μα ας μείνουμε εδώ σήμερα με αυτές τις ιδέες και αναγνωρίζοντας τη δύναμη του νου, ας τον σεβόμαστε!
