Παιδεία (12)

1. Στην ηλικία 6-12 μεγαλώνει και βαθαίνει η σκοτεινότητα της άγνοιας καθώς το παιδί ξεχνά τον αληθινό Εαυτό του, την πνευματική του υπόσταση, και παίρνει την απόφαση να δεχθεί τον κόσμο των μεγάλων γύρω του στο σπίτι και στο σχολείο ως πραγματικότητα. Κάποια ώρα αυτή γίνεται η μόνη πραγματικότητα.

Πόση μεγάλη γίνεται η σκοτεινιά, πόσο βαθιά η λησμονιά, ή, αντίθετα, πόσο ζωντανή μένει η θύμηση του πνευματικού κόσμου και η σύνδεση με κείνον, θα εξαρτηθεί από την εκπαίδευση που έχει δοθεί μέχρι τα 6. Γι’ αυτό αφιερώθηκαν 9 άρθρα σε αυτή την ηλικία και τονίστηκε με επαναλήψεις η σπουδαιότητα αυτής της προπαιδείας.

Η αγάπη με τη στοργή και φροντίδα της δεν παύει, φυσικά. Αλλά μετά τα 6, σε αυτή την περίοδο, η πειθαρχία πρέπει πια να είναι αυστηρή και η μέρα (και το Σαββατοκύριακο) να έχει συγκεκριμένο τακτικό πρόγραμμα μελέτης, εργασίας, αναψυχής και ανάπαυσης.

Μερικές οδηγίες δόθηκαν ήδη στο άρθρο Παιδεία (7).

2. Εδώ το παιδί πρέπει να δέχεται (από τους γονείς, αφού είναι μάλλον απίθανο να ενδιαφερθούν πολλοί δάσκαλοι με το αρνητικό κλίμα που επικρατεί) συνεχείς και καθαρές υπομνήσεις της Αλήθειας για να μη χαθεί η σύνδεση του με το πνευματικό επίπεδο και την έμφυτη γνώση του.

Το παιδί δεν είναι ακόμα έτοιμο να δεχθεί παραβολές, σύμβολα και αναλογίες, ή όχι σε όλες τις μορφές τους. Αυτό θα γίνει μετά τα 11. Γι’ αυτό τώρα, 6-10, πρέπει να δίνονται καθαρές οδηγίες κι ελκυστικά παραμύθια αλλά και πολλές εξηγήσεις όπου χρειάζονται.

Πρέπει το παιδί να θυμάται πως έχει, εκτός από το υλικό χοντρό κορμί, το νοητικό σώμα, δηλαδή τον νου, και το πνευματικό σώμα της Φύσης. Με τα λεπτότερα σώματα συνδέεται μέσω της επίγνωσης ή συνείδησης όταν βλέπει τις σκέψεις να σχηματίζονται και να κινούνται στον νου του, όταν νιώθει διάφορα συναισθήματα ή συγκινήσεις και κυρίως όταν αισθάνεται πως υπάρχει (εγώ υπάρχω, είμαι).

Η πρακτική πλευρά συνίσταται στην ακρόαση της σιγής: ας ασκείται στο να νιώθει το σώμα του και να ακροάζεται τους πιο σιγανούς και μακρινούς ήχους. Ας ακούει πέρα από αυτούς τους ήχους την ίδια τη σιγή και ας θυμάται πως η πλατιά σιωπή που νιώθει, η ησυχία, είναι η γαλήνια παρουσία του πνευματικού σώματός του. Εκείνο που έχει επίγνωση είναι η γαλήνια παρουσία του Εαυτού του, το αίσθημα της ύπαρξής του, αθέατο, άπιαστο.

3. Τρία πράγματα πρέπει να εμπεδωθούν ακόμα: Το γεγονός πως δέχεται τα πάντα δωρεάν από το σύμπαν και τους γονείς (κηδεμόνες κλπ), η σχέση εξάρτησής του από γονείς και δασκάλους και η αποστήθιση των οικουμενικών αρχών και ορισμένων μαθημάτων.

(α) Ο αέρας που αναπνέουμε, το έδαφος πάνω στο οποίο πατάμε, το νερό που πίνουμε (βροχή, πηγάδι κλπ), τα φρούτα κι άλλες τροφές που τρώμε – όλα δίνονται από τις δυνάμεις του σύμπαντος δωρεάν. Οι άνθρωποι πρέπει να κινηθούν και να εργαστούν για να έχουν πολλά από αυτά τα αγαθά – το νερό, τα τρόφιμα, τα ρούχα. Τελικά τα παιδιά δέχονται δωρεάν αυτά όλα τα αγαθά από τους γονείς τους που εργάζονται για να τα προμηθεύουν. Πρέπει να έχουν ευγνωμοσύνη, όχι απαιτήσεις.

Οι γνώσεις για το υλικό σύμπαν, για τα ζώα, τα δέντρα και τη βροχή, για τους ανέμους, τον ήλιο, το φεγγάρι και τα άστρα, για τη θάλασσα, για τα αμάξια κι όλα τα άλλα, δίνονται από αυτούς που τα ερεύνησαν, τα έμαθαν και τα κατέγραψαν σε βιβλία ή στο Διαδίκτυο. Τα παιδιά δέχονται αυτές τις γνώσεις και πληροφορίες από τους γονείς και δασκάλους τους.

Έτσι τα παιδιά ας μάθουν να λένε “ευχαριστώ” για όλα με ευγνωμοσύνη. Ο ρόλος τους είναι να μελετούν και να μαθαίνουν.

Ταυτόχρονα ας συμμετέχουν σε εργασίες στο σπίτι όπως το καθάρισμα των δωματίων,  το μαγείρεμα, τον κήπο και ό,τι άλλο υπάρχει.

(β) Το παιδί πρέπει να γνωρίζει πως είναι αποδέκτης όλων των αγαθών και πως υπάρχει αυθεντία κι εξουσία την οποία πρέπει να σέβεται.

Οι γονείς (και οι δάσκαλοι) πρέπει να έχουν αυτοπεποίθηση και, βέβαια, σιγουριά για όσα λένε και κάνουν – πάντοτε με γνώμονα το καλό του παιδιού. Το παιδί θέλει να είναι βέβαιο πως ο γονιός (και δάσκαλος) είναι κύριος της κατάστασης, σταθερός, αξιόπιστος, με ξεκάθαρα κριτήρια και αμετάβλητες αρχές. Σε κανένα παιδί δεν αρέσει να νιώθει αβεβαιότητα για το τι έχει/πρέπει να κάνει σε μια ή άλλη περίσταση.

Το παιδί εκ φύσεως λατρεύει τους γονείς του και σέβεται τους δασκάλους του. Αρχικά τους εμπιστεύεται απόλυτα σαν να είναι θεοί! Αργότερα όμως ανακαλύπτει πως δεν τηρούν αυτά που διδάσκουν και η εμπιστοσύνη αυτή χάνεται αφήνοντας συχνά απογοήτευση.

Αγάπη και σεβασμός είναι μια βασική αρχή στη σχέση παιδιού και γονέων και δασκάλων. Και αυτή είναι αναγκαία προϋπόθεση για μάθηση.

Μια δεύτερη αρχή είναι ο φόβος τιμωρίας ή απόρριψης. Αυτός ο φόβος αποδιώχνει κάποιες τάσεις για ζαβολιές και αταξίες που η αγάπη δεν περιορίζει.

Η μια αρχή είναι εποικοδομητική, η άλλη συγκρατεί και προφυλάσσει.

(γ) Το παιδί ας αποστηθίζει τις αρχές και τα βασικά στοιχεία των μαθημάτων στη γραμματική και τη γλώσσα γενικότερα, αριθμητική, ιστορία κλπ.

Είναι μεγάλο λάθος να νομίζουμε πως η αποστήθιση βλάπτει περιορίζοντας την ικανότητα του παιδιού να κρίνει, να αξιολογεί και να αιτιολογεί.

Αν το παιδί δεν απομνημονεύσει αυτά τα στοιχεία τώρα που ο νους του είναι τόσο δεκτικός και μπορεί να συγκρατεί, αργότερα θα του λείπουν.

Αυτά είναι το κεφάλαιο που θα χρειάζεται στην υπόλοιπη ζωή του.

4. Και ως τελευταία οδηγία, σιγά σιγά το παιδί θα πρέπει να συνειδητοποιήσει πως αργότερα, ως ενήλικος άνθρωπος πια, θα παίξει κι αυτός τον ρόλο του γονιού και δάσκαλου.

Έτσι θα επιστρέψει στη νεότερη γενιά όλα όσα ο ίδιος δέχθηκε από τους δικούς του γονείς και δασκάλους που και αυτοί είχαν δεχθεί από τις προηγούμενες γενιές της ανθρωπότητας.

Κανείς δεν είναι μόνος κι ανεξάρτητος. όλοι εξαρτόμαστε σε κάποιο βαθμό για τη ζωή και ύπαρξή μας από τους άλλους ανθρώπους και από το Σύμπαν.

Δείτε όλες τις δημοσιεύσεις της σειράς “Παιδεία”