1. Ο Milovan Djilas παρουσιάζει με αρκετό σαρκασμό μα και με αρκετή κατανόηση τον Στάλιν στις σελίδες 106-7 του βιβλίου του (σε μετάφραση) Conversations with Stalin (1990 Orlando, Fla). Ήταν κι αυτός μέλος της Αντιπροσωπείας Γιουγκοσλάβων κομμουνιστών που επισκέπτονταν τον μεγάλο νικητή Στάλιν μαζί με τον αρχηγό του ΚΚ της Γιουγκοσλαβίας Τίτο, Απρίλιο 1945, λίγο πριν τον θρίαμβο του Μάη.
«Ήταν πεπεισμένος πως εκτελούσε την κρίση της ιστορίας. Τίποτα δεν ενοχλούσε τη συνείδηση του [τα εκατομμύρια που είχαν εξοντωθεί]… Ήταν ο νικητής στον μεγαλύτερο πόλεμο τους έθνους του και στην Ιστορία. Η εξουσία του, απόλυτη πάνω στο ένα έκτο της υφηλίου, απλωνόταν ευρύτερα δίχως διακοπή. Αυτό τον έπειθε πως η κοινωνία του δεν είχε αντιφάσεις κι εκδήλωνε ανωτερότητα από κάθε άποψη σε σχέση με άλλες κοινωνίες.»
Ο Djilas συνομίλησε και κατ’ ιδίαν με τον Στάλιν και διαπίστωσε πως η προσωπολατρία με τη διάχυτη κολακεία των αυλικών του τον μετέτρεπε σε «θεό».
Στον «θεό» όλα επιτρέπονταν: ήταν αλάνθαστος.
2. Υπήρχε τώρα δικαίωση για τη βίαιη κολεκτιβοποίηση κι εκβιομηχάνιση που κόστισε τη ζωή εκατομμυρίων πολιτών. Για μπολσεβίκους σαν τον Στάλιν και τον μέντορά του Λένιν ήταν εντελώς άγνωστη και απορριπτέα η ρήση του Βρετανού βουλευτή, μεγάλου ρήτορα και φιλελεύθερου στοχαστή Edmund Burke (18ος αιώνας): «Αν μια μεταρρύθμιση είναι να προκαλέσει τον θάνατο αθώων πολιτών, τότε δεν πρέπει να γίνει.»
Είναι αδύνατο να εκτιμηθούν οι απώλειες σοβιετικών πολιτών από την επανάσταση (1917) ως το τέλος του Στάλιν (1953): Ο Σολζενίτσιν υπολόγισε το σύνολο κοντά 65 εκατομμύρια, παρότι ο ίδιος ήταν ένθερμος κομμουνιστής και παρέμεινε για λίγα χρόνια, ακόμα και όταν ρίχτηκε στα γκουλάγκ. Άλλοι είναι πιο μετριοπαθείς και πιο πρόσφατα κατεβάζουν τον αριθμό κάτω από 20 και άλλοι πάλι κοντά στα 15 εκατομμύρια.
Σύμφωνα με τα Αρχεία του ποινικού συστήματος που είναι κάπως αξιόπιστα λόγω καταγραφών, εκτιμάται πως από το 1929 ως το 1953 θανατώθηκαν 2.750.000.
3. Ο Στάλιν δεν ένιωθε καθόλου τύψεις. Διότι η νίκη επί των χιτλερικών αποδείκνυε πως είχε δίκιο και η πορεία που ακολούθησε ήταν ορθή.
Έτσι και τώρα, μετά τον θρίαμβο, οι επαναπατριζόμενοι Σοβιετικοί ανακρίνονταν ενδελεχώς και δεκάδες χιλιάδες στέλνονταν στην κόλαση των γκουλάγκ. Διότι είχαν δει πόσος πλούτος πόση αφθονία αγαθών υπήρχε στην ερειπωμένη Γερμανία (σε Αυστρία και Τσεχοσλοβακία) σε σύγκριση με τον καθυστερημένο κομμουνισμό τους. Και οι κηφήνες κομματικοί κομισάριοι που πρώτοι το έβαζαν στα πόδια μόλις σκούραιναν τα πράγματα στη μάχη, δεν τους εμπιστεύονταν.
Έτσι ο αριθμός ανέβαινε στο αρχιπέλαγος γκουλάγκ από την Αρκτική θάλασσα (κοντά στον Αρχάγγελο) ως το Καζακστάν στα νότια και ανατολικά στην αχανή Σιβηρία. Και οι ποινές τους ήταν μακροχρόνιες.
Τον Μάρτη 1953 οπότε πέθανε ο Στάλιν υπήρχαν 2,4 εκατομμύρια κρατούμενοι στα γκουλάγκ.
4. Στη μεταπολεμική περίοδο ο αντισημιτισμός, που πάντα υπόβοσκε και στην ΕΣΣΔ και σε άλλες χώρες, φούντωσε ξανά. Ο κόσμος δεν ήξερε ακόμα για τις φρικαλεότητες των Ναζί και τα εργοστάσια θανάτου σαν το Άουσβιτς.
Πολλοί Εβραίοι που επιβίωσαν και γύρισαν στις εστίες τους στην Πολωνία, Σοβιετία και αλλού συνάντησαν εχθρότητα. Διότι καθώς έλειψαν πολύ καιρό και άλλοι εβραίοι σκοτώνονταν μπροστά στους ντόπιους από τους Ναζί, οι ντόπιοι έπαιρναν τις περιουσίες τους (σπίτια, χωράφια κλπ.).
Ο Στάλιν επίσης δεν συμπαθούσε τους Εβραίους ως φυλή και καθώς το Ισραήλ στράφηκε στους Δυτικούς αντί σε κείνον, εξαγριώθηκε και το αποκήρυξε.
Μα ο κομματάρχης του Λένινγκραντ Ζντάνοφ πέθανε μετά από 2-3 καρδιακά επεισόδια και ο καχύποπτος Στάλιν οσμίστηκε συνωμοσία. Αυτό έγινε τον Αύγουστο 1948. Ένα έτος αργότερα πέθανε ο G. Dimitrov, ο πρώην επικεφαλής της Κομιντέρν και πρωθυπουργός της Βουλγαρίας – κάπως μυστηριωδώς.
Έτσι ξεκίνησε η υπόθεση των Εβραίων γιατρών τους οποίους, όπως και στη ναζιστική Γερμανία, άρχισαν να απομακρύνουν από τις θέσεις τους οι κομισάριοι. Αργότερα η Πράβντα (13/1/53) δημοσίευσε άρθρο για την εβραϊκή συνωμοσία κατά των Σοβιέτ. Μα ήρθε ο θάνατος τους Στάλιν και η υπόθεση παραμερίστηκε.
Υπάρχουν απόρρητα έγγραφα που δείχνουν πως αν ο ψυχοπαθής δικτάτορας ζούσε περισσότερο, οι Εβραίοι θα βρίσκονταν υπό διωγμό. (J. Brent & V. Naumov: Stalin’s Last Crime: The Plot against Jewish Doctors NY 2003 (σ 254-55). Οι κομμουνιστές στη χώρα μας κάνουν με τον γνωστό κυνισμό τους πως δεν υπάρχουν αυτά τα έγγραφα!
