1. Ένας λόγος που ο φιλελευθερισμός εξακολουθεί να έχει πολλούς πολέμιους, ειδικά από τους αμετάπειστους νεοκομμουνιστές (σταλινικούς ή αναρχοαριστερούς και ανανεωτικούς), είναι η σύγχυση με την οποία οι ίδιοι οι αυτοαποκαλούμενοι φιλελεύθεροι παρουσιάζουν την ιδεολογία τους.
Τα συγγράμματα περί φιλελευθερισμού είναι πολλά. Ενδεικτικά ανέφερα το βιβλιαράκι του καθ. Αρ. Χατζή – Φιλελευθερισμός, 2η εκδ. Παπαδόπουλος, 2017 Αθήνα, 111 σελίδες, Μικρές Εισαγωγές. Και στο προηγούμενο άρθρο υπέδειξα μερικά σημεία σύγχυσης. Συνεχίζω.
Απαξιώνει την κοινοτοπία “Η ελευθερία σου σταματά εκεί όπου ξεκινά η ελευθερία του άλλου” ως κλισέ για εκθέσεις στο λύκειο (40). Όμως λίγο παρακάτω, ακολουθώντας τον Τζον Στιούαρτ Μιλ (Περί Ελευθερίας, 1959) δίνει την αρχή της μη-βλάβης που είναι παλαιότερη διατύπωση του “κλισέ”! “Το άτομο πρέπει να είναι ελεύθερο να κάνει ό,τι θέλει, φτάνει να μη βλάψει κάποιο άλλο” (43-44).
2. Η αρχή αυτή είναι κατανοητή, φυσικά, σχεδόν αυταπόδεικτη, αφού κανείς (εκτός από μαζοχιστές) δεν θέλει να βλάπτεται. Αλλά δεν δίνεται μια εξήγηση της “βλάβης” – σε τι, πόσο και πού συνίσταται η βλάβη.
Μετά, πάλι ακολουθώντας τον Μιλ, ο ΑΧ δίνει το “απόλυτο δικαίωμα” της “αυτοκτησίας” που είναι με άλλα λόγια “πλήρης κυριότητα του εαυτού”: δηλ. το άτομο έχει πλήρη κυριότητα στην οντότητά του. Έτσι εξυπακούεται ότι –
“Το άτομο είναι ο φυσικός ιδιοκτήτης του σώματός του. Οποιαδήποτε κατανομή δικαιωμάτων στο πλαίσιο ενός κοινωνικού συμβολαίου θα πρέπει να ξεκινήσει με αυτή την παραδοχή ”(70-71).
Οπωσδήποτε πρέπει να ξεκινήσουμε από κάπου και αυτό το σημείο της αυτοκτησίας ακούγεται πολύ λογικό. Μα ο ΑΧ πάλι δεν εξηγεί γιατί αυτή πρέπει να είναι η αφετηρία. Επιπλέον, γιατί μετά από τις 25 σελίδες του Προλόγου και της Εισαγωγής, διανύει άλλες 45 για να φθάσει εδώ και δεν αρχίζει με αυτή;
3. Κάθε άνθρωπος, γυναίκα ή άντρας, θέλει να ζήσει τη φυσική διάρκεια της ζωής του σε πληρότητα ευτυχίας, γνώσης, αξιοπρέπειας. Αυτή η πληρότητα υπονοεί πολλά πράγματα που θα εξεταστούν σε μεταγενέστερα άρθρα. Όμως μπορούμε και πρέπει να αρχίσουμε με τη ζωή και την ολοκλήρωσή της σε ανάπτυξη ικανοτήτων, νοημοσύνης κι ευτυχίας.
Κάθε άνθρωπος βλέπουμε να γεννιέται και (με αμελητέες εξαιρέσεις) να ζει 70,80 ή 100 τόσα χρόνια και να πεθαίνει.
Ο άνθρωπος γεννιέται στη μορφή που γνωρίζουμε ως αδύναμο, ευάλωτο βρέφος. Αυτό δεν έχει ούτε δικαιώματα ούτε καθήκοντα, φυσικά ή κοινωνικά, πολιτικά ή οικονομικά. Και είναι ανοησία να μιλάμε για αναπαλλοτρίωτα ή αναφαίρετα ή φυσικά δικαιώματα. Τα όποια δικαιώματα αποκτά ή διεκδικεί αργότερα ως ενήλικας, του τα δίνουν άλλοι άνθρωποι, οι συμπολίτες του.
4. Το βρέφος για να επιβιώσει εξαρτάται από την αποδοχή, τη φροντίδα, θρέψη και προστασία που θα του δώσουν οι γονείς (συνήθως) ή άλλα πλάσματα. Διότι από μόνο του δεν μπορεί να κάνει τίποτα, ούτε καν να μετακινηθεί από τη θέση του: μπορεί μόνο να αναπνέει και να δέχεται εντυπώσεις μέσω των οργάνων των αισθήσεων.
Αν οι κλιματικές συνθήκες είναι ακραίες με πάρα πολύ κρύο ή μεγάλη ζέστη, το βρέφος θα πεθάνει, εκτός κι αν το προστατέψει με κάποιο αποτελεσματικό τρόπο κάποιο άλλο πλάσμα. Αν δεν δέχεται τακτικά τροφή (γάλα ή άλλο θρεπτικό ρόφημα), πάλι θα πεθάνει.
Για να επιβιώσει και να μεγαλώσει το βρέφος χρειάζεται βοήθεια. Ευτυχώς, εκτός από ελάχιστες περιπτώσεις, όλοι εμείς οι μεγάλοι δεν θα αφήσουμε αβοήθητο ένα βρέφος. Η τάση για φροντίδα, κάτι σαν αίσθηση καθήκοντος μας υποκινεί να το φροντίσουμε. Και πρώτα πρώτα η μητέρα του (και σε λιγότερο βαθμό ο πατέρας) το γεμίζει με αγάπη, στοργή και φροντίδα. Και αυτά τα συναισθήματα φαίνονται να είναι έμφυτα.
5. Η γέννηση και η ανάπτυξη, η ζωή και η ολοκλήρωσή της σε πληρότητα με την αξιοποίηση των έμφυτων ικανοτήτων και της νοημοσύνης , με γνώση κι ευτυχία, είναι μια πρώτη αρχή για την εξέταση οποιασδήποτε πολιτικής ιδεολογίας και, συνεπώς, και του φιλελευθερισμού.
Αυτή αμέσως οδηγεί την έρευνα στην απαρχή της εμφάνισης του ενσωματωμένου ανθρώπου στον υλικό κόσμο.
Η δε απαρχή είναι το νεογέννητο βρέφος, παντελώς ευάλωτο και πλήρως εξαρτημένο, το πρώτο στάδιο της παρουσίας μας σε αυτόν τον κόσμο.
Τα στοιχεία που δίνουν οι διάφοροι φιλελεύθεροι όπως ο ΑΧ δεν είναι λαθεμένα. Είναι όμως ελλιπή και μπερδεμένα διότι δεν αρχίζουν από την αρχή!
Έπεται συνέχεια – η αρχή.
