Φιλ283: Μυθολογία Αβοριγίνων (2)

1. Σε προηγούμενα άρθρα εξέτασα την ιστορική πραγματικότητα του γεωφυσικού περιβάλλοντος που αποτυπώνεται σε ορισμένους μύθους – όπως η έκρηξη κάποιου ηφαιστείου ή η άνοδος της θάλασσας. Σήμερα συνεχίζω με τέτοιους μύθους που όμως έχουν και το ανθρωπογονικό στοιχείο.

Στην κεντρική Αυστραλία οι πρεσβύτεροι του έθνους Unda Gnoora μιλούν αναμεταδίδοντας την παράδοση πως οι αποστεγνωμένες λίμνες τους κάποτε ήταν γεμάτες νερό και οι περιοχές ολόγυρα ήταν γόνιμες. Συχνά βαριά σύννεφα κάλυπταν τον ήλιο προστατεύοντας τη γη από την έντονη θερμότητα. Γιγάντια κόκκινα μαστιχόδεντρα ποτίζονταν από δροσερές βροχές που συντηρούσαν έναν απέραντο κήπο όχι την σημερινή πετρώδη έρημο.

Άλλα έθνη διατηρούν τη μνήμη της ανόδου της θάλασσας κι ενός μεγάλου κατακλυσμού ή μεγάλης πλημμύρας.

2. Την εποχή εκείνη, συνεχίζουν οι πρεσβύτεροι των Unda Gnoora, μια ομάδα ουράνιων πλασμάτων κατήλθαν από τα ψηλά δέντρα στα καταπράσινα λιβάδια. Τότε παραδόξως και μυστηριωδώς τα μαστιχόδεντρα που σαν γιγάντιες κολόνες έμοιαζαν να στηρίζουν τον ουρανό καταστράφηκαν.

Οι Kadimakara, όπως λέγονταν τα ουράνια πλάσματα, αποκόπηκαν από τον τόπο καταγωγής τους τότε και αναγκάστηκαν να περιφέρονται στην κάτω περιοχή απολαμβάνοντας την οργιαστική βλάστηση, τσαλαβουτώντας από βάλτο σε βάλτο ωσότου πέθαναν κι εξαφανίστηκαν από τη γη.

Οι Kadimakara έμειναν ως πετρώδη κατάλοιπα στην αλμυρή λίμνη Callabonna και στη γύρω περιοχή της. Όπως ανακαλύφτηκαν από παλαιοντολόγους και ζωολόγους, δεν ήταν ούτε άγγελοι εξ ουρανού, ούτε πίθηκοι από δέντρα, μα τα μαρσιποφόρα χορτοφάγα wombat (vombatidae = μοιάζουν με αρκουδάκια -ursinae κι έχουν μήκος 1 μέτρο περίπου με 4 κοντά ποδαράκια και κοφτερά νύχια): ήταν τα αρχαία diprotodon που είχαν το μέγεθος ρινόκερου και οι σκελετοί τους βρέθηκαν το 1893. (J.Cowan: Starlight’s Travel, 1985 Donbleday.)

3. Ο μύθος των Kadimakara ιστορεί μια περίοδο οπότε υπήρχε αφθονία μα εκείνη αφανίστηκε λόγω υπερβολικής κατανάλωσης των Αρχαίων Ουράνιων Όντων (στη μυθική Ονειροπερίοδο) και οι πρώτοι κάτοικοι βρήκαν ξεραΐλα!

Στη Βόρεια Περιφέρεια η Murinbouta φυλή αφηγείται έναν διαφορετικό μύθο σχετικά με την άνοδο των υδάτων και πλημμύρα. Αναφέρεται μάλλον στο λιώσιμο των πάγων (περίπου 10.000 ππ).

Ήρθαν βροχές ακατάπαυστες, έντονες και η επιφάνεια της γης καλύφθηκε από τα νερά καθώς οι θάλασσες πλημμύρισαν την ξηρά. Μόνο μία βουνοκορφή ξεμυτούσε από τα νερά. Σε κείνο το νησί κατέφυγαν με την καθοδήγηση του Karen του πτηνάνθρωπου της πετροτριλίδας (ή πετροπουλάδας), οι άνθρωποι που είχαν πουλιά για τοτέμ της πατριάς τους. Εκεί έχτισαν ένα τείχος προστασίας. Κι εκεί κατέφυγαν κολυμπώντας όσα ζώα μπόρεσαν κι έγιναν τροφή για τους ανθρώπους. (Μερικά από αυτά ήταν προηγουμένως άνθρωποι, λέει ο μύθος).

Κάποια ώρα, όταν ισορρόπησαν τα νερά, ο Karen έστειλε αρσενικά πουλιά να ερευνήσουν τον περιβάλλοντα ωκεανό να δουν αν υπήρχαν άλλα πιο εκτεταμένα εδάφη. Στη δεύτερη αποστολή, δύο πουλιά επέστρεψαν με φυλλωμένα κλαδιά στα ράμφη τους. Τότε γιόρτασαν τη βέβαιη σωτηρία τους και ο Karen πέταξε στον ουρανό ψηλά όπου μετατράπηκε στο άστρο πλάι στο φεγγάρι.

4. Καθώς αργότερα τα νερά υποχώρησαν οι πτηνάνθρωποι έγιναν διάφορα πουλιά κι επέστρεψαν στις πρότερα γνωστές περιοχές τους.(R. Robinson: Aboriginal Myths and Legends, 1966, Sun Books)

Εδώ εύκολα ο αναγνώστης αναγνωρίζει τον γνωστό μύθο του Νώε και της Κιβωτού του από την Παλαιά Διαθήκη. Κι εκεί μαζεύτηκαν διάφορα ζώα και πτηνά μαζί με την οικογένειά του Νώε για να σωθούν από τον κατακλυσμό. Κι εκεί ο Νώε έστειλε περιστέρια να ερευνήσουν τον ωκεανό και να φέρουν δείγματα πως τα νερά υποχώρησαν και η στεριά ξαναεμφανίστηκε.

Ο μύθος είναι διαδεδομένος σε πολλές κουλτούρες και πρέπει να αναφέρεται στο τέλος της Εποχής των Παγετώνων οπότε οι πάγοι έλιωναν, υπήρχε πολύ μεγάλη βροχόπτωση και το επίπεδο των υδάτων παντού ανέβαινε ραγδαία.

Ο κάθε λαός έδινε τη δική του μυθολογική εκδοχή χρησιμοποιώντας το κλιματικό γεγονός ως αφετηρία.