Στέφανος Κασιμάτης
H επινίκια ομιλία του Εντμουντ Μπερκ προς τους ψηφοφόρους του Μπρίστολ, στις 3 Νοεμβρίου του 1774, είναι μια ξεχωριστή στιγμή στην ιστορία της εξέλιξης των δημοκρατικών θεσμών. Στην Αγγλία της εποχής εκείνης, η προεκλογική εκστρατεία, ιδίως σε μια περιφέρεια με πολλούς ψηφοφόρους, ήταν ένα όργιο μέθης και λασπολογίας – συγκεντρώσεις και ομιλίες δεν γίνονταν χωρίς την παροχή δωρεάν αλκοόλ εκ μέρους του υποψηφίου. Ο Μπερκ εξελέγη στη μία από τις δύο κοινοβουλευτικές έδρες του Μπρίστολ, πίσω από έναν ριζοσπαστικό της εποχής, ονόματι Χένρι Κράγκερ. Αυτός μίλησε πρώτος και υποσχέθηκε να ακολουθεί τις οδηγίες των ψηφοφόρων του. Ο Μπερκ απάντησε με έναν λόγο που έμεινε ιστορικός, επειδή εξηγεί την ουσία της αντιπροσώπευσης σε μια δημοκρατία. Παραθέτω την περίφημη αρχή της ομιλίας, σε μετάφραση για την οποία ελπίζω θα με συγχωρήσετε:
«Βεβαίως, κύριοι, οφείλει να είναι η ευτυχία και η δόξα ενός αντιπροσώπου να ζει στην πιο αυστηρή ένωση, τη στενότερη ανταπόκριση και την πιο ανεπιφύλακτη επικοινωνία με τους ψηφοφόρους του. Οι επιθυμίες τους πρέπει να βαραίνουν πολύ γι’ αυτόν, οι απόψεις τους να έχουν τον σεβασμό του και οι εργασίες τους την αμέριστη προσοχή του. Είναι καθήκον του να θυσιάσει την άνεσή του, τις απολαύσεις του και τις χαρές του για τις δικές τους· και πάνω απ’ όλα, πάντα και σε κάθε περίπτωση, να προτιμά τα δικά τους συμφέροντα από τα δικά του. Ομως την απροκατάληπτη γνώμη του, την ώριμη κρίση του, την πεφωτισμένη συνείδησή του οφείλει να μη τη θυσιάσει για χάρη σας, ούτε για χάρη κανενός ανθρώπου ή καμιάς ομάδας. Αυτά δεν τα αντλεί (σ.σ.: ο αντιπρόσωπος) από την ευαρέσκειά σας, ούτε από τον νόμο και το σύνταγμα. Του τα εμπιστεύεται η Θεία Πρόνοια και είναι υπόλογος για τη χρήση τους. Ο αντιπρόσωπός σας σάς οφείλει όχι μόνο την εργατικότητά του, αλλά και την κρίση του· και σας προδίδει, δεν σας υπηρετεί, αν τη θυσιάσει στη δική σας γνώμη».
Ασφαλώς, παντού στον δυτικό κόσμο η αντιπροσώπευση παρουσιάζει προβλήματα (τα προβλήματα της δημοκρατίας), καθώς οι συνθήκες αλλάζουν. Δεν παύει όμως να προσφέρει τη χρυσή τομή ανάμεσα στη λαϊκή βούληση, δηλαδή τη γνώμη των πολλών, και στην αποτελεσματικότητα της διακυβέρνησης. Παρά τα όποια προβλήματά της, η δημοκρατία όπως την ξέρουμε στη Δύση, με την πρόοδο και την ευμάρεια που κατάφερε να πετύχει για τους περισσότερους, βασίζεται σε αυτή την ουμανιστική σύλληψη της αντιπροσώπευσης. Ο Τσίπρας όμως, τον οποίο οι πιο χαζοί από τους Ευρωπαίους αριστερούληδες θεωρούν ως το μέλλον της ευρωπαϊκής Kεντροαριστεράς, είπε από το βήμα της Βουλής ότι προτιμά «εκατό λάθη του λαού, παρά μια σωστή απόφαση της κυβέρνησης», επικαλούμενος μάλιστα ηγετική φυσιογνωμία της ένοπλης εξέγερσης των κομμουνιστών στο Βερολίνο του 1919, που κατεπνίγη από τα Freikorps, τα οποία κάλεσε ο Σοσιαλδημοκράτης καγκελάριος Φρίντριχ Εμπερτ.
Δεν φαντάζομαι ότι περιμέναμε να τον ακούσουμε να επικαλείται τη Ρόζα Λούξεμπουργκ για να καταλάβουμε πόσο βαθιά αντιδημοκρατικός είναι ο Τσίπρας. Τόσα χρόνια που κυβερνά το έχει αποδείξει, η παιδεία και τα ένστικτά του είναι του μαρξιστή-λενινιστή. Ευτυχώς, αυτό που μας σώζει είναι ότι, ως γνήσιο τέκνο του Υπαρκτού Ελληνισμού, ο Τσίπρας έχει τον χαρακτήρα κακομαθημένου καλοπερασάκια. Είναι, λοιπόν, εξοργιστικό να μαθαίνουμε από τη Liberation ότι ο Φρανσουά Ολάντ δηλώνει: «Ο ΣΥΡΙΖΑ είναι ακριβώς στην κατεύθυνση αυτής της ευρωπαϊκής Αριστεράς όπως την οραματίζομαι». Είναι επίσης και εξωφρενικά γελοίο, επειδή ο Ολάντ διαπιστώνει ότι «σε ευρωπαϊκό επίπεδο, η Αριστερά βρίσκεται σε δύσκολη θέση εξαιτίας του λαϊκισμού και εξαιτίας μιας πιο ακραίας Αριστεράς η οποία πατάει πάνω στη σοσιαλδημοκρατία»! Δηλαδή περιγράφει τον ΣΥΡΙΖΑ ο κουτός, αλλά δεν τον βλέπει που στέκεται μπροστά του. Τελικά, η μοναδική συνεισφορά του Ολάντ ήταν ότι αναβίωσε το ενδιαφέρον για το έργο του μεγάλου Λουί ντε Φινές…
Πηγή: Καθημερινή