Συνειδησία είναι συνεχόμενη, αδιάκοπη επίγνωση (ή αντίληψη) γεγονότων, ενεργειών, καταστάσεων, φαινομένων.
Ένας νευρο-ψυχολόγος (St. John’s Clinic, New York, 1963-98), ο R. Zenhansern δίνει χρήσιμους ορισμούς και διαχωρίζει (φιλοσοφικά) τις τρεις όμοιες λειτουργίες – αντίληψη, επίγνωση, συνειδησία.
Συνειδησία (consciousness), γράφει, είναι η εμπειρία της ζωής. Αυτό θα ήταν ορθό στο επίπεδό του. Μα η εμπειρία της ζωής είναι πολυποίκιλη. Νιώθεις ζωντανός και γεμάτος/τη ενέργεια ή όχι πολλή ενέργεια: νιώθεις χαρά και θλίψη, συμπόνια και θυμό, καλοσύνη και ζήλεια κλπ. Λες και κάνεις πολλά καθημερινά. Ερωτεύεσαι, κοιμάσαι, ξυπνάς, μεθάς, μισείς, πας στη δουλειά, φτιάχνεις οικογένεια, αρρωσταίνεις, γερνάς κλπ. Η συνειδησία είναι η βασική δύναμη με την οποία έχεις όλες αυτές τις εμπειρίες της ζωής.
Κοιτάς γύρω σου και βλέπεις τον κόσμο. Αυτό το κοίταγμα [και οι άλλες αισθητήριες λειτουργίες – άκουσμα κλπ.] είναι αντίληψη, και η αντίληψη είναι μέρος, συνεχίζει ο νευροψυχολόγος, της συνειδησίας. Θα ήταν πιο σωστό να λέγαμε πως η αντίληψη μέσω οποιασδήποτε αίσθησης είναι μια εκδήλωση, μια λειτουργία, της συνειδησίας.
Άλλο μέρος της συνειδησίας, γράφει, είναι η μνήμη και άλλοι σκοποί [= φιλοδοξίες, επιθυμίες;]. Πάλι, πιο ορθό θα ήταν να πούμε πως και αυτά είναι εκδηλώσεις της δύναμης της συνειδησίας. Χάρη στη συνειδησία κοιτάς ή ακούς ή ό,τι άλλο, και οι εντυπώσεις συνδέονται με και αποθηκεύονται στη μνήμη για μελλοντική χρήση.
Η επίγνωση (awareness) είναι εστιασμένη και πληροφορημένη (informed) συνειδησία, συνεχίζει με τους ορισμούς. Μα κι εδώ χρειάζεται διόρθωση. Η επίγνωση μπορεί να είναι συγκεκριμένη (ενός συναισθήματος μέσα μας ή προσώπου εξωτερικά) και να περιέχει πληροφορίες (ευχάριστο συναίσθημα ευγνωμοσύνης ή στοργής, πρόσωπο χαμογελαστό ή συνοφρυωμένο). Μα η συνειδησία είναι συνεχόμενη, αδιάκοπη επίγνωση (ή αντίληψη) γεγονότων, ενεργειών, καταστάσεων, φαινομένων.
Βλέπεις μια μορφή με πρασινοκίτρινες βούλες κουλουριασμένη στη χλόη. Η μνήμη σου δίνει το όνομα «φίδι» και σου λέει «δηλητηριώδες» ή «ακίνδυνο». Δεν βλέπεις με την όραση «φίδι» ή «δηλητηριώδες». Ονόματα και ποιότητες και λειτουργίες παρέχονται από τη μνήμη.
Κάπου, κάποτε, με κάποιον τρόπο, βέβαια, οι πληροφορίες αποκτήθηκαν (από άμεση εμπειρία ή από βιβλίο ή άλλον άνθρωπο) και αποθηκεύτηκαν στη μνήμη.
Άλλες εκδηλώσεις της συνειδησίας είναι η διάκριση και η λογική σκέψη, η ίδια η νόηση και η έμπνευση.
