1. Δεν μπορεί να μην αναφερθεί ο Αλέξανδρος (356-323 πκχ) όταν γίνεται λόγος για μεγάλους στρατηγούς. Διότι δημιούργησε μια μεγάλη αυτοκρατορία από τα Βαλκάνια ως τη βόρεια Ινδία και σε αυτή την προσπάθεια δεν ηττήθηκε σε καμιά μάχη στην οποία συμμετείχε.
Προτού εκστρατεύσει εκτός του Ελλαδικού χώρου, καθυπόταξε τους Θηβαίους (6.000 θανατώθηκαν και 30.000 πουλήθηκαν δούλοι), ένωσε την Ελλάδα, εγκαθίδρυσε νέες πόλεις, κατέλυσε την Περσική αυτοκρατορία, έδωσε ανεξαρτησία σε πολλά έθνη και σταμάτησε στην Ινδία διότι, όπως λέγεται, οι στρατιώτες του είχαν κουραστεί στους πολέμους και ήθελαν να γυρίσουν στα σπίτια τους.
Ήταν χάρη στη μητέρα του σε μεγάλο βαθμό φιλόδοξος, ήταν φιλήδονος και κυκλοθυμικός, μα συχνά αναγνώριζε το ορθό και δίκαιο. Πιστεύω, μάλιστα, πως η εκστρατεία του στην ανατολή έγινε σε αναζήτηση γνώσης.
2. Ο Αλέξανδρος θεωρείται ο θεμελιωτής της χρήσης του ιππικού ως όπλου κρούσης. Χρησιμοποίησε επίσης πολιορκητικές μηχανές, καταπέλτες και παρόμοια, ιδίως στην Τύρο (332 πκχ).
Εκτός από το ιππικό ο Αλέξανδρος βελτίωσε σημαντικά τη χρήση της φάλαγγας, που ήταν πολύ δημοφιλής στην Ελλάδα πολύ νωρίτερα. Οι Μακεδόνες έβαλαν σε χρήση το μακρύ δόρυ «σάρισσα» (ίσως επινόηση του Φιλίππου Β’). Η σάρισσα είχε μήκος 6 μέτρα κι έτσι μπορούσε να προεξέχει μπροστά της πρώτης σειράς από την 4η σειρά των πεζικάριων!
Η φάλαγγα αποτελούνταν από πεζεταίρους (πεζοί στρατιώτες οπλίτες). Μα υπήρχαν και σώματα τοξοτών, πελταστών και ακοντιστών. Ο πυρήνας ήταν Μακεδόνες μα υπήρχαν και στρατιώτες από τις Ελληνικές Πολιτείες και τα βασίλεια της Μικράς Ασίας. Όταν σε διάταξη μάχης οι πεζέταιροι σήκωναν και ένωναν τις ασπίδες ενώ πρότασσαν τις σάρισσες, το σώμα γινόταν μια αμυντική μηχανή που δύσκολα θα διασπούσε ακόμα και ένα ισχυρό επιτιθέμενο ιππικό.
Ο Αλέξανδρος είχε και το ιππικό του το οποίο επάνδρωναν οι Εταίροι, οι ευγενείς Μακεδόνες.
Ο Αλέξανδρος ενέπνεε αυτόν τον ετερογενή στρατό με τη δική του αναμφισβήτητη ζωντάνια κι εξυπνάδα κρατώντας όλες τις καλά εκπαιδευμένες μονάδες σε πειθαρχία και καλή οργάνωση.
3. Το μακεδονικό ιππικό του Αλεξάνδρου ήταν ίσως το καλύτερα εκπαιδευμένο ιππικό της εποχής με τους ευγενείς πολεμιστές που είχαν ξίφος μα και ακόντιο με αιχμή και στα δυο άκρα. Συχνά ο ίδιος ο στρατηλάτης τους οδηγούσε μη διστάζοντας να βάλει σε κίνδυνο τη ζωή του.
Οι πεζέταιροι θα απασχολούσαν το κύριο σώμα του εχθρού ενώ το ιππικό θα πλαγιοκοπούσε και θα χτυπούσε από το πλάι και από πίσω. Αυτό γινόταν με ταχύτητα και ακρίβεια έτσι που ο εχθρός συγχυζόταν.
Κλασσικό παράδειγμα ήταν η μάχη στον ποταμό Γρανικό στη Φρυγία κοντά στον Ελλήσποντο. Ο Αλέξανδρος παρέταξε τον στρατό του με τη συνήθη τακτική. Στο κέντρο ήταν οι φάλαγγες ενώ δεξιά και αριστερά το ιππικό με τον ίδιο και τον στρατηγό Παρμενίωνα αντίστοιχα.
Ακριβώς αντίθετα ήταν οι Πέρσες με 40.000 πολεμιστές με το ιππικό στο κέντρο και τους οπλίτες από πίσω.
Οι Ελληνικές φάλαγγες εύκολα διέσχισαν τον ποταμό και ρίχτηκαν στο εχθρικό ιππικό κάνοντας θραύση μα τις σάρισσές τους. Στη συνέχεια επιτέθηκαν στο πεζικό ενώ ο Αλέξανδρος και ο Παρμενίων με το ιππικό χτυπούσαν τους αποδιοργανωμένους πεζικάριους από τα πλάγια τρέποντάς τους σε φυγή.
4. Σύντομα ο Αλέξανδρος κατέλαβε όλη τη Μικρά Ασία και η επόμενη μεγάλη μάχη ήταν στον Ισσό στη βορειοανατολική γωνία της Μεσογειακής ακτής (Οκτ. 333).
Ο Περσικός στρατός υπό τη διοίκηση του ίδιου του Δαρείου αποδεκατίστηκε και ο Μεγάλος Βασιλεύς ετράπη σε φυγή αφήνοντας πίσω μητέρα και γυναίκα!
Ο Αλέξανδρος δεν μπόρεσε να τον κυνηγήσει και φέρθηκε ιπποτικά στις κυρίες.
Μετά ο Αλέξανδρος στράφηκε νότια και προσέγγισε την πλούσια και ισχυρή Τύρο κτισμένη σε νησί και προστατευμένη με μεγάλο τείχος.
Ο Αλέξανδρος προχώρησε στην κατασκευή προσχώματος στον πορθμό που είχε πλάτος 750 μέτρα. Ταυτόχρονα συγκέντρωσε στόλο από 250 πλοία. Πάνω σε ορισμένα από αυτά κατασκεύασε κλιμακωτούς καταπέλτες που εκτόξευαν βαριές πέτρες στα τείχη.
Με κάποιες διακοπές η πολιορκία κράτησε περίπου 10 μήνες.
Τελικά οι Μακεδόνες έθεσαν στην κατοχή τους έναν πύργο των τειχών και μετά κατέλαβαν την πόλη. 8.000 σκοτώθηκαν και 30.000 από τους επιζήσαντες πουλήθηκαν ως δούλοι. Ο Βασιλιάς Αζέμιλκος και ορισμένοι αξιωματούχοι αφέθηκαν ελεύθεροι.
Μετά προχώρησε ο Αλέξανδρος στην απελευθέρωση της Αιγύπτου (όπου ανακηρύχθηκε Φαραώ) και της Μεσοποταμίας και την κατάκτηση της Περσικής αυτοκρατορίας μέχρι τους πρόποδες των Ιμαλαίων στην Ινδία.
Πέθανε στη Βαβυλώνα από τυφοειδή πυρετό 10/06/323 πκχ.
