Λουκάς Θ. Αποστολίδης
«Όποιος δεν είναι μαζί μας, είναι εναντίον μας», κάπως έτσι λειτουργεί σήμερα η εξουσία στη χώρα μας. Η αμφισβήτηση της εξουσίας και ο σεβασμός στη διαφορετικότητα είναι στοιχεία μη αποδεκτά από την πολιτική εξουσία. Στη βάση όμως αυτής της αντίληψης ο λαός διχάζεται και το κοινωνικό σώμα αλληλοσπαράσσεται.
Μάλιστα σε περιόδους κρίσης, αυτές οι πρακτικές διαμορφώνουν «μέτωπα μάχης» και κατασκευάζουν παντού εχθρούς. Ζήσαμε στη χώρα μας το «αντιμνημονιακό» ρεύμα που έφερε στην εξουσία τον ΣΥΡΙΖΑ. Όποιος τότε τολμούσε να εκφράσει διαφορετική άποψη, μετατρέπονταν σε εχθρό (προσκυνημένοι, γερμανοτσολιάδες, πουλημένοι κ.α.).
Σήμερα που μεταλλάχθηκε η ΣΥΡΙΖΟΑΝΕΛ διακυβέρνηση και προσαρμόσθηκε στους μνημονιακούς κανόνες και τη δεξιά, νεοφιλελεύθερη πολιτική, όποιος τολμά να τους αμφισβητεί είναι και πάλι εχθρός (η εσωτερική τρόικα). Με αυτά και άλλα η εξουσία δεν δέχεται μύγα στο σπαθί της. Μάλιστα, η εξουσία εμφανίζεται με διπλό ρόλο και πρόσωπο αυτό της συμπολίτευσης, αλλά και της αντιπολίτευσης. Δεν αφήνει περιθώρια για αμφισβήτηση!!! Στο ευρωπαϊκό πεδίο, μέχρι χθες ονομάτιζε τους δανειστές ως εχθρούς και δυνάστες της χώρας μας. Σήμερα έγιναν φίλοι. Όσοι όμως στον ελλαδικό χώρο ασκούν κριτική και αμφισβητούν τον τρόπο διαχείρισης των συλλογικών υποθέσεων, η εξουσία τους εξομοιώνει με εχθρούς. Οι αντιλήψεις αυτές ακυρώνουν και το δικαίωμα της αμφισβήτησης και δεν σέβονται την αξία της διαφορετικότητας διότι βλέπουν παντού εχθρούς.
Κάτι που σήμερα φαίνεται αυτονόητο για το δικαίωμα στην αμφισβήτηση και τη διαφορετικότητα στο πεδίο της εξουσίας (πολιτικής και θρησκευτικής), να μη λησμονάμε ότι πέρασαν πολλοί αιώνες για να αποκτήσει ο πολίτης το δικαίωμα να αμφισβητεί την εξουσία (πολιτική ή θρησκευτική). Πρακτικές βίας και τρομοκρατίας απειλούν τις ανοιχτές κοινωνίες, που αναγκάζονται να γίνουν περισσότερο αστυνομοκρατούμενες. Νομιμοποιητική βάση των ακραίων και ασύμμετρων απειλών ή θρησκευτική εξουσία του ισλαμισμού.Ακόμη και σήμερα,υπάρχουν αυταρχικά ή ολοκληρωτικάκαθεστώτα που δεν επιτρέπουν την αμφισβήτηση.
Βιώνουμε επίσης ρεύματα ιδεών και πρακτικές βίας ξεφυτρώνουν σαν μανιτάρια λόγω της κρίσης σε όλη την Ε.Ε.. Η Ανατολή, όπου ο πόλεμος συνεχίζεται (Συρία, Ιράκ, Ιράν κ.α.) κυριαρχείται από αυταρχικά καθεστώτα, που δεν επιτρέπουν την αμφισβήτηση της εξουσίας. Στην Κίνα, η αμφισβήτηση της εξουσίας του ΚΚΚ σημαίνει τιμωρία. Στη Ρωσία, παρά το φιλελεύθερο άνοιγμα της κοινωνίας, η αμφισβήτηση της εξουσίας δεν είναι αποδεκτή. Η παλιότερη ιστορία και η σύγχρονη εποχή μας διδάσκουν:
Στα απολυταρχικά καθεστώτα, στις παλιές και νέες αυτοκρατορίες, στα κράτη της Ανατολής το δικαίωμα της αμφισβήτησης, ακόμη και σήμερα τιμωρείται από την εξουσία παραδειγματικά. Η ιερά εξέταση στον μεσαίωνα, είναι ένα κλασσικό παράδειγμα μη αναγνώρισης των δικαιωμάτων αμφισβήτησης και διαφορετικότητας. Το ίδιο κλασικό παράδειγμα κατάργησης αυτών των δικαιωμάτων, εκφράσθηκε στα φασιστικά καθεστώτα, αλλά και στις άλλες μορφές ολοκληρωτικών εξουσιών. Ο πόλεμος θρησκευτικών εξουσιών, αλλά και ιδεολογικοπολιτικών αντιθέσεων καλά κρατεί. Να θυμίσουμε ότι:
Από τη μαιευτική μέθοδο του Σωκράτη, που έθετε πάντα το στοιχείο της αμφισβήτησης, μέχρι τους κλασικούς συγγραφείς που αμφισβητούσαν και χλεύαζαν τους θεούς και τις επίγειες εξουσίες, θεμελιώθηκε η έναρξη και το στέριωμα της φιλοσοφίας, της επιστήμης και των δημοκρατικών εξουσιών.
Η πολιτική είναι η τέχνη, ο τρόπος διαχείρισης των συλλογικών μας υποθέσεων και είναι αυτονόητο ότι ο κάθε πολίτης έχει δικαίωμα στην αμφισβήτηση της αυθεντίας της εξουσίας. Παλιά ήταν ο θεάνθρωπος, επίγειος βασιλιάς, ο αυτοκράτορας, ο φύλαρχος, ο φεουδάρχης, ο φασισμός, ο ολοκληρωτισμός κ.α. Όταν κάποιος τολμούσε να αμφισβητήσει αυτές στις μορφές εξουσίας ήταν υπό διωγμό. Οι δύο παγκόσμιοι πόλεμοι στην Ευρώπη πρέπει να μας θυμίζουν πάντα που οδηγούν οι αυταρχικές και ολοκληρωτικές εξουσίες. Καλό είναι να μαθαίνουμε από τα διδάγματα της ιστορίας.
Οι σύγχρονες ευρωπαϊκές εξουσίες, λησμονώντας τα στοιχεία της αμφισβήτησης και της διαφορετικότητας μεταλλάσσονται σε αυθεντίες. Το δημόσιο συμφέρον ταυτίζεται με τις επιλογές της εκάστοτε κυβερνητικής εξουσίας και όχι με τις πραγματικές ανάγκες της κοινωνίας.
Στην πολύπαθη πολιτική μας ιστορία, το δημόσιο συμφέρον ταυτίζονταν με το κράτος της δεξιάς. Η αμφισβήτηση αυτής της εξουσίας τραυμάτισε και διαίρεσε σκληρά τον ελληνικό λαό (εμφύλιος πόλεμος). Ακόμη και σήμερα δυστυχώς εμφανίζονται νοσταλγοί αυτής της εποχής και εμφανίζονται ως φαντάσματα του παρελθόντος.
Στη μεταπολίτευση το δημόσιο συμφέρον ταυτίστηκε με το κομματικό κράτος του ΠΑΣΟΚ παρά τις μεγάλες θεσμικές αλλαγές για αποκέντρωση και συμμετοχή των πολιτών.Το δικαίωμα όμως αμφισβήτησης της πασοκικής εξουσίας, όπως και ο σεβασμός στη διαφορετικότητα, ήταν πλήρως κατοχυρωμένα σε βαθμό μάλιστα υπερβολικό και κατάχρησης.
Από το 2015 το δημόσιο συμφέρον της χώρας ταυτίζεται αποκλειστικά με τη ΣΥΡΙΖΟΑΝΕΛ εξουσία. Η οποιαδήποτε αμφισβήτηση ή κριτική στην υπάρχουσα εξουσία ταυτίζεται ως συμπόρευση με τους εξωτερικούς «εχθρούς».
Επίσης, το δικαίωμα της ταξικής, κοινωνικής ή ιδεολογικής διαφορετικότητας αντιμετωπίζεται εχθρικά από την υπάρχουσα εξουσία στη λογική «Πας μη ων μεθ’ ημών, καθ’ ημών».
Θεωρώ επίκαιρα και τα δύο στοιχεία της αμφισβήτησης της εξουσίας και του σεβασμού στη διαφορετικότητα (ιδεολογική, πολιτική, ταξική) διότι, η υποβάθμιση αυτών των δικαιωμάτων οδηγεί σε αυταρχικές εξουσίες που διχάζουν τον λαό. Οφείλουμε να συμφωνήσουμε ότι η διαρκής αμφισβήτηση ατομική ή συλλογική της εξουσίας αποτελεί μία δημιουργική δυναμική ελέγχου και όχι ένα ακόμη μέτωπο εχθρών.
Η εξουσία που κατασκευάζει εχθρούς, επειδή δεν ασπάζονται τη δική τους διαχείριση των συλλογικών υποθέσεων του κράτους, εξ αντικειμένου γίνεται αυταρχική και απολυταρχική. Ταυτίζει το δημόσιο συμφέρον με τις επιλογές της και δεν αναγνωρίζει το δικαίωμα της διαφορετικότητας σε άτομα, κόμματα, φορείς και κινήματα.
Άκουσα τον Πρωθυπουργό στη Θεσσαλονίκη να καταγγέλλει την αντιπολίτευση (ΠΑΣΟΚ, ΠΟΤΑΜΙ, Κεντρώοι, μεταρρυθμιστές) ότι το εγχείρημα του νέου φορέα ετοιμάζεται να συνεργασθεί με τη δεξιά. Αυτό που θεωρεί μομφή για τους άλλους πράττει η ίδια συνεργαζόμενη κυβερνητικά με ένα «κομμάτι» της δεξιάς.
Μέμφεται επίσης το εγχείρημα του νέου φορέα, διότι το πολιτικό του στίγμα δεν είναι καθαρό και οι υποψήφιοι αρχηγοί είναι πολλοί, λησμονώντας ότι στο ΣΥΡΙΖΑ του 2015 συνυπήρχαν πολλές τάσεις που σήμερα τις θεωρεί εχθρικές, επειδή αντί να συμπορευθούν με το ΣΥΡΙΖΑ των μνημονίων δημιούργησαν νέα κόμματα (ΛΑΕ – Πλεύση Ελευθερίας).
Κατηγορεί ευθέως βέβαια άτομα ή συλλογικές εκφράσεις που αμφισβητούν τη σημερινή εξουσία και καταγγέλλουν το χάσμα ανάμεσα στα λόγια, τις δεσμεύσεις και τις πράξεις, καθώς τις αυταπάτες και τη σκληρή πραγματικότητα. Το σύνθημα «να τελειώνουμε με αυτούς» είναι μία αυταρχική και επικίνδυνη έκφραση της εξουσίας.
Οι εξουσίες τόσο σε ευρωπαϊκό επίπεδο, όσο και σε εθνικό ασκούνται κατά τρόπο αδιαφανή, αυταρχικό και μακριά από τους πολίτες της Ευρώπης.
Στη δεκαετή κρίση της Ε.Ε. τα ζήσαμε όλα. Έχει χυθεί πολύ μελάνι για το μέλλον της Ευρώπης. Είναι τεράστια η ευθύνη της πολιτικής εξουσίας γι’ αυτό το πισωγύρισμα της κοινωνικής και δημοκρατικής Ευρώπης.
Ο ευρωσκεπτικισμός, τα ακροδεξιάκόμματα στην εξουσία επιθυμούν τη διάλυση της Ε.Ε., τα φασιστικά κινήματα σηκώνουν κεφάλι κ.α. Οι πολίτες της Αγγλίας αμφισβητώντας την ευρωπαϊκή εξουσία για ανικανότητα διαχείρισης της κρίσης και για τεράστια ελλείμματα δημοκρατικής νομιμοποίησης ψήφισαν την αποχώρηση της χώρας τους από την Ε.Ε.
Ακούσαμε τον κ. Γιούνγκερ να αναφέρει ότι « ο άνεμος επέστρεψε στα πανιά της Ε.Ε.». Ανοίξαμε παράθυρο στο μέλλον για «περισσότερο Ενωμένη Ισχυρή και Δημοκρατική Ευρώπη». Ακούσαμε τα οράματα του Μακρόν για τις μεταρρυθμίσεις στην Ε.Ε. και την αποκατάστασητου κύρους της στην παγκόσμια σφαίρα. Όλες οι παραπάνω μορφές αμφισβήτησης της εξουσίας αποτέλεσαν τη βασική αιτία για να κατανοήσουν οι ηγέτες στην Ευρώπη ότι Ε.Ε. χωρίς να ικανοποιεί τις ανάγκες των πολιτών δεν έχει μέλλον.
Είναι σημαντικό και στη χώρα μας, κυβερνόντες και αντιπολιτευόμενοι να σέβονται την αρχή της αμφισβήτησης της εξουσίας και την αρχή της διαφορετικότητας. Η υπονόμευση αυτών των στοιχείων φτωχαίνει τη Δημοκρατία μας, διχάζει τον λαό μας και υποβαθμίζει την ποιότητα της ασκούμενης πολιτικής εξουσίας.
Πηγή: ΤΟ ΒΗΜΑ
