Τα τακτικά μέλη της Ακαδημίας Αθηνών*
Η ποινική δίωξη κατά του Γερμανού ιστορικού Χάιντς Ρίχτερ δεν είναι προς τιμήν της εισαγγελικής αρχής της Κρήτης που την άσκησε. Ο Ρίχτερ, συγγραφέας του βιβλίου «Η Μάχη της Κρήτης», διαπιστώνει ως πόρισμα της ιστορικής του έρευνας τέλεση και από την πλευρά αντιστασιακών Κρητών (απρόσωπα) πράξεων που παραβιάζουν το δίκαιο του πολέμου, όπως θανάτωση συλλαμβανόμενων αιχμαλώτων, σφαγιασμό τραυματιών, ατιμασμός νεκρών κ.λπ. Οι πράξεις αυτές, αν τελέσθηκαν, παραβιάζουν ασφαλώς διεθνείς Συνθήκες που επιβάλλουν μεταχείριση των αιχμαλώτων (δηλαδή εξουδετερωμένων και άρα ακίνδυνων αντιπάλων) ως υποκειμένων ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Το πώς μεταχειρίζεται τους αιχμαλώτους ο αντίπαλός τους είναι, άλλωστε, θέμα όχι μόνο του διεθνούς δικαίου αλλά και της ηθικής.
Το ότι η εν λόγω ιστορική έρευνα εξόργισε πολλούς Κρήτες, που θεώρησαν ότι έτσι προσβάλλεται η αντίσταση του κρητικού λαού, είναι ασφαλώς ανθρώπινο (μολονότι και η αντίσταση παραμένει αντίσταση, με την αξία που αυτή έχει, και οι ακρότητες παραμένουν ακρότητες, με την απαξία που αυτές έχουν). Η εισαγγελική όμως αρχή, που έσπευσε να ασκήσει την ποινική δίωξη, δεν δικαιολογείται να παρασύρεται από συναισθηματισμούς, ούτε να τελεί υπό την επήρεια εθνικών εξάρσεων και στην ουσία να καταλήγει, αντί σε προστασία, σε παραβίαση ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Συγκεκριμένα:
Τα πορίσματα μιας ιστορικής έρευνας υπόκεινται φυσικά σε κριτική, ως προς την ορθότητά τους, από επιστήμονες του ίδιου κλάδου ή, βεβαίως, και από όποιον εγκύψει στη μελέτη των κρινόμενων ιστορικών γεγονότων. Στην περίπτωση αυτή όμως η απάντηση από πολλές πλευρές Κρητών, που αισθάνθηκαν θιγέντες, δεν είναι η αντίκρουση της διαπίστωσης πραγματικών γεγονότων, αλλά η γενική αξιολόγηση ότι η διαπίστωση «απαξιώνει την αντίσταση του κρητικού λαού», «απαξιώνει τη Μάχη της Κρήτης», «υποβαθμίζει τη συμβολή της στην έκβαση του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου» (βλ. επιστολή του στρατηγού Μανούσου Παραγιουδάκη στην «Καθημερινή» της 13.12.2015).
Από τέτοιες γενικότητες προφανώς επηρεάσθηκε η εισαγγελική αρχή και παρασύρθηκε στο να ποινικοποιήσει μια ιστορική έρευνα. Μπορεί τα πορίσματα της έρευνας να είναι δυσάρεστα ή και εσφαλμένα, αλλά η έρευνα δεν παύει να είναι έρευνα, η οποία πρέπει κατά το Σύνταγμα (άρθρο 16) να παραμένει ελεύθερη.
Αντικρούεται μόνο από άλλη ιστορική έρευνα. Και δεν πρόκειται μόνο για την ελευθερία της έρευνας, αλλά και για την ελευθερία έκφρασης γνώμης, που και αυτή απορρέει από την ακόμη θεμελιωδέστερη ελευθερία της συνείδησης. Η τελευταία είναι η μήτρα όλων των ελευθεριών. Η ποινικοποίηση της γνώμης του ιστορικού Ρίχτερ σημαίνει ότι του απαγορεύεται να υποστηρίζει αυτό που κατά συνείδηση και βάσει των ερευνών του πιστεύει. Συνιστά απαράδεκτη λογοκρισία, ανελεύθερη φίμωση των απόψεων του ιστορικού, προσβολή τελικά της προσωπικότητάς του, την οποία, σημειωτέον, τίμησαν άλλοι Κρήτες, οι πανεπιστημιακοί συνάδελφοί του, νουνεχείς και ψύχραιμοι αυτοί, αναγορεύοντάς τον επίτιμο διδάκτορα του Πανεπιστημίου Κρήτης. Αλλά η βεβιασμένη άσκηση ποινικής δίωξης, που έγινε διεθνώς γνωστή, συνιστά και πλήγμα σε βάρος του κύρους της ελληνικής Δικαιοσύνης και του ελληνικού νομικού πολιτισμού.
Η υπόθεση βρίσκεται τώρα στα χέρια της ελληνικής Δικαιοσύνης. Από την απόφασή της θα καταφανεί αν θα μπορέσει να αρθεί στο ύψος των περιστάσεων.
*Τα τακτικά μέλη της Ακαδημίας Αθηνών:
Αντωνίου Θεόδωρος
Βαγενάς Κωνσταντίνος
Βαλτινός Θανάσης (αντιπρόεδρος της Ακαδημίας Αθηνών)
Γεωργιάδης Απόστολος
Ημελλος Στέφανος
Κόλλιας Γεώργιος
Κριμπάς Κωνσταντίνος
Μαλτέζου Χρύσα
Νανόπουλος Δημήτριος (πρόεδρος της Ακαδημίας Αθηνών)
Παπαγγελής Θεόδωρος
Πετράκος Βασίλειος (γενικός γραμματέας της Ακαδημίας Αθηνών)
Ρεγκάκος Αντώνιος
Ρούσσος Χάρης
Σκαλκέας Γρηγόριος
Σπηλιωτόπουλος Επαμεινώνδας
Σταθόπουλος Μιχαήλ
Τιβέριος Μιχαήλ
Φωκάς Αθανάσιος
Χατζόπουλος Μιλτιάδης
Πηγή: Καθημερινή
