1. Στο τελευταίο βιβλίο του Σεροτονίνη ο Μισέλ Ουέλμπεκ γράφει «Και να, πώς πεθαίνει ένας πολιτισμός χωρίς φασαρίες, χωρίς κινδύνους, ούτε δράματα και με πολύ λίγη αιματοχυσία – ένας πολιτισμός πεθαίνει απλώς από κόπωση, επειδή μπούχτισε με τον εαυτό του».
Πολύ ορθά. Μόνο που δεν είναι «Πολιτισμός». Είναι μια μεγάλη υποδιαίρεση Πολιτισμού, μια «καλλιέργεια» ή «κουλτούρα» (= culture) όπως η Ελληνική, Ρωμαϊκή, Βυζαντινή και παρόμοιες. Αυτές μπουχτίζοντας μεταμορφώνονται σε κάτι άλλο: αλλάζουν προσωπικότητα καθώς αλλάζουν οι γνώσεις, η τεχνολογία, οι άνθρωποι, τα ήθη κλπ.
Το ίδιο ισχύει, βέβαια, για τα έθνη και τα κράτη, ακόμα περισσότερο.
Στις μέρες μας, από τη δεκαετία 1930 και δώθε, το «μπούχτισμα», η «κόπωση», εκδηλώνεται με μεγάλη, πρωτόγνωρη συχνότητα.
2. Σήμερα στον νου μας κυριαρχεί το κυνήγι της απόλαυσης και του κέρδους (που θα δώσει περισσότερες απολαύσεις). Ακόμα και όταν οι άνθρωποι φαίνονται να αφοσιώνονται στη γνώση, στην επιστήμη, στη θρησκεία, στην τέχνη, έχουν το κέρδος και την αισθητήρια ευχαρίστηση ως απώτερο σκοπό. Οι εξαιρέσεις είναι τόσο λίγες που, παρότι ενεργούν με αφοσίωση και επιμονή, δεν χρειάζεται να αναφερθούν.
Αυτή η κυρίαρχη τάση έχει διαβρώσει πολλούς θεσμούς και τον γάμο.
Ο γάμος και η επέκτασή του στην οικογένεια είναι ένα από τα πιο σημαντικά θεμέλια του πολιτισμού – ως κατάστασης κοινωνικής συμβίωσης που καλύπτει πολλές χώρες και διαρκεί πολλούς αιώνες.
Το ποιόν μιας κοινότητας, μιας χώρας, ενός κράτους, ενός πολιτισμού, διαμορφώνεται από τον χαρακτήρα των ανθρώπων του. Τα βασικά στοιχεία στον χαρακτήρα ενός ανθρώπου, άντρα ή γυναίκας, διαμορφώνονται από την εκπαίδευση που αυτός δέχεται στην πρώτη φάση της ανατροφής από τους γονείς (ή κηδεμόνες), προτού πάει σε σχολείο ή νηπιαγωγείο.
3. Τα δισεκατομμύρια των ανθρώπων ανά την υφήλιο δεν γνωρίζουν πια γιατί παντρεύονται. Ο έρωτας και η συντροφικότητα ξεθωριάζουν πολύ νωρίς και οι σύζυγοι στρέφονται σε άλλες προτεραιότητες.
Οι περισσότεροι γάμοι γίνονται στα τυφλά, μηχανικά, γιατί ο θεσμός του γάμου υπάρχει εδώ και χιλιετίες. Από έρωτα ή συμφέρον ή τρέλα. Για να έχουν «σύντροφο», για να εξασφαλίζουν σίγουρο, εύκολο σεξ, για να κάνουν παιδιά, για να είναι παντρεμένοι. Όπως οι γονείς και παππούδες νωρίτερα.
Ενώ γνωρίζουμε πως ο άνθρωπος έχει ανώτερες ικανότητες, ιδιότητες, αρετές, δεν τις αναζητούμε. Αυτές έχουν επανειλημμένα εκδηλωθεί σε παρελθοντικά έργα μεγάλων καλλιτεχνών ή σπουδαίες ανακαλύψεις επιστημόνων.
Λέγεται πως οι άνθρωποι πιέζονται τόσο πολύ από τις οικονομικές συνθήκες και τις ανάγκες για επιβίωση που δεν έχουν όρεξη και ενέργεια για πνευματικές αναζητήσεις. Αυτό ισχύει, βέβαια, σε κάποιο βαθμό, μα παρατηρούμε την ίδια παραγνώριση των ανώτερων αυτών ικανοτήτων και στα μέλη των ευκατάστατων και πλούσιων τάξεων όπου επίσης επικρατεί το κυνήγι της απόλαυσης και του κέρδους και πολλή χυδαιότητα.
4. Ο γάμος και η ανατροφή των παιδιών απέβλεπαν παλαιότερα στη διατήρηση ενός υψηλού επιπέδου πολιτισμού – με φιλαλήθεια, σεβασμό, νοημοσύνη, ηθική, ευγένεια, δικαιοσύνη, αλληλεγγύη κλπ. Αν αυτό δεν υπήρχε, απέβλεπαν στη δημιουργία του.
Υπάρχουν παραδόσεις, μαρτυρίες και τεκμήρια στους Αβορίγινες της Αυστραλίας, στη Βεδική Παράδοση της Ινδίας, στους αρχαίους Έλληνες, για μια παλαιότερη εποχή όπου οι άνθρωποι ζούσαν με τέτοιες ικανότητες και συμμετείχαν σε ανώτερο επίπεδο πολιτισμού, και ο γάμος ήταν ο κυριότερος θεσμός για την εξασφάλιση ενός υψηλού πολιτισμικού επιπέδου και οικονομικής ευημερίας.
Υπήρχαν τότε γνωστές, καθορισμένες λειτουργίες στην κοινωνία και τάξεις ανθρώπων που τις εκτελούσαν και οι γάμοι γίνονταν για να διατηρείται η ευταξία και αρμονία από τη νέα γενιά, που έπαιρναν την κατάλληλη ανατροφή κι εκπαίδευση, ανάλογα με τις ιδιότητές τους.
5. Αυτή η παράδοση έχει εξαφανισθεί από τη μεταμοντέρνα ζωή και τις αξίες της.
Ο άντρας είναι πολύ λιγότερο άντρας με πάρα πολλά γυναικεία στοιχεία στον χαρακτήρα του και η γυναίκα πολύ λιγότερο γυναίκα με πάρα πολλά αντρικά στοιχεία στον χαρακτήρα της.
Άντρες και γυναίκες για να επανέλθουν στην πρότερη αγνή φύση και λειτουργικότητά τους πρέπει να στραφούν πέρα από τον εαυτούλη και την επιπόλαιη μπερδεμένη οικογένειά τους, πέρα και από το έθνος τους, στη σύνολη ανθρωπότητα και το καλό της.
Μόνο όταν η σκέψη, η συναίσθηση και η δράση υπηρετήσουν εκ νέου το καλό της ανθρωπότητας θα επανέλθει αληθινή αρετή και αριστεία και μαζί με αυτή θα επανορθωθεί αληθινή αριστοκρατία.
Το ψάρι βρομάει από το κεφάλι, λέει η παλιά παροιμία. Η παρακμή του πολιτισμού αρχίζει πάντα στις ανώτερες τάξεις και δη στην αριστοκρατία που συμπεριλαμβάνει στον πυρήνα της τη βασιλεία.
