Παρότι στην αρχαία Κίνα υπήρξαν μεγάλες ανακαλύψεις και πρόοδος σε πολλούς τομείς, εντούτοις δεν έγινε καμία επιστημονική επανάσταση όπως στη Δύση στον 16ο και 17ο έβδομο αιώνα. Για παράδειγμα είχαν ανακαλύψει την πυρίτιδα οι Κινέζοι, μα δεν την χρησιμοποίησαν στην εφεύρεση και ανάπτυξη πυροβόλων όπλων.
Οι ιστορικοί αποδίδουν αυτήν την αβελτηρία στην αδυναμία των Κινέζων να διαχωρίσουν καθαρά το υλικό από το υπερφυσικό, τη φυσική φιλοσοφία (=επιστημονική έρευνα του υλικού κόσμου) από τον μυστικισμό και τη μυθολογία. Έχτιζαν οικοδομήματα, είχαν πλεούμενα, καλλιεργούσαν φυτά και μάζευαν βότανα, μα δεν προχώρησαν στη διατύπωση νόμων. Από την άλλη, πολύ νωρίς διατύπωσαν αρχές και νόμους για τη συμβίωση σε κοινωνία και τη διακυβέρνησή της.
1) Δεν έγινε διαχωρισμός μεταξύ μεταφυσικού/υπερφυσικού και υλικού/φυσικού.
2) Δεν δόθηκε έμφαση στη λογική και διατύπωση φυσικών νόμων.
3) Δεν διαχωρίστηκε το θρησκευτικό από τα εγκόσμια μέσω κάποιου νομικού ή φιλοσοφικού συστήματος.
4) Δεν έγινε σύνδεση μαθηματικών με φιλοσοφία.
5) Δεν έγινε σύνδεση μαθηματικών με φυσικούς νόμους. Και οι δύο τομείς δεν προωθήθηκαν πέρα από αρχικό στάδιο.
6) Δεν προωθήθηκε έρευνα στη Φυσική και Χημεία ούτε ο διαχωρισμός τους. Και φυσικά τα μαθηματικά δεν συνδέθηκαν με τέτοιες μελέτες.
7) Δεν υπήρξε θρησκευτικό ή πολιτειακό σύστημα που να απαγορεύει την δουλεία.
8) Δεν υπήρξε ανεξάρτητο νομικό δικαστικό σύστημα που να προστατεύει τους πολίτες ενάντια στις αυθαιρεσίες των αρχόντων.
9) Δεν εδραιώθηκε τραπεζικό σύστημα και λειτουργική μορφή καπιταλισμού.
10) Δεν αναπτύχθηκαν πανεπιστήμια. Υπήρχε μια Ακαδημία λογίων που όμως προστάτευε και προωθούσε μελέτη των κλασικών, ενώ η μόρφωση (ανώτερων τάξεων συνήθως) απέβλεπε στον διορισμό στη δημόσια υπηρεσία.
11) Ούτε η οικοδομική ούτε η μηχανική αναπτύχθηκε σε επιστήμη σε σύνδεση με τα μαθηματικά.
12) Η μόρφωση έμεινε περιορισμένη στις ανώτερες τάξεις και στην κλασική λογοτεχνία χωρίς να επεκταθεί στις διάφορες τέχνες.
Ας μην νομισθεί πως οι Κινέζοι ήταν καθυστερημένοι. Όπως βλέπουμε σήμερα σε τρεις δεκαετίες ανέπτυξαν επιστήμες και θεσμούς φτάνοντας, και σε ορισμένους τομείς ξεπερνώντας, τη Δύση. Απλά η κουλτούρα τους ήταν διαφορετική.
Δεν έλειπε από τους Κινέζους η λογική και ο ορθολογισμός. Απεναντίας, ο ορθολογισμός είναι πολύ ανεπτυγμένος σε φιλοσόφους όπως ο Κομφούκιος, ο Τζουάνγκ Τζου κλπ. Μα ενώ οι Έλληνες πολύ νωρίς έστρεψαν αυτή την ιδιότητα από τη θεωρητική φιλοσοφία στην πρακτική δράση στον υλικό κόσμο ερευνώντας και διατυπώνοντας φυσικούς νόμους, οι Κινέζοι έμειναν στις παραδοσιακές μελέτες τους.
