Μερικοί ιδροκοπούν και φτύνουν αίμα να μη χρωστούν, να είναι εντάξει με όλες τις υποχρεώσεις τους. Άλλοι κλέβουν κι εξαπατούν όσο μπορούν εντελώς ξεδιάντροπα – όπως με τα αυθαίρετα λόγου χάρη. Δεν είναι μόνο οι επιχειρηματίες. Ούτε (μόνο) οι κυβερνήσεις (της Δεξιάς).
Διάβασα το άρθρο Ο πληθωρισμός της απληστίας και ποιος ευθύνεται γι’ αυτόν, του Inside Story 8/4/23. Είναι πολύ παράξενο που η αρθρογράφος δεν βλέπει πως ήδη καθόρισε (όχι ποιος, αλλά) τι ευθύνεται γι’ αυτόν!
Θέλουμε πάντα να φταίει κάποιος άλλος, αν όχι κάποια θεομηνία, για τα δεινά που ταλανίζουν την κοινωνία μας. Εμείς ποτέ δεν φταίμε. Είναι πιο βολικό να φταίνε οι άλλοι και κυρίως οι διάφοροι “πλουτοκράτες”.
Για όλα, όμως, τα κακώς κείμενα φταίει εξολοκλήρου η άγνοια. Είναι μια παράξενη, θεληματική άγνοια που αγνοεί αλήθειες και αρχές που γνωρίζει πολύ καλά, όπως το να μην κλέβει και να μην ψεύδεται – και να μην εξαπατά!
Μετά είναι η αλαζονεία που προκαλεί όλες τις παλαβομάρες και πολλές αισχρότητες που γνωρίζουμε. Διότι δεν μπορεί να το αποφύγει αυτή η ψευδαίσθηση ανωτερότητας.
Για όλα τα εγκλήματα και αδικήματα οικονομικού τύπου φταίει – τι άλλο; – η απληστία.
Και οι τρεις αυτές αρνητικές ιδιότητες ριζώνουν στον ψυχισμό όλων μας. Έτσι ας μην ψάχνουμε τριγύρω για υπεύθυνους (αν και συχνά μερικοί είναι άμεσα υπεύθυνοι) και να αποδίδουμε βιαστικά κι επιπόλαια ευθύνες.
Γράφει, λοιπόν, το ενδιαφέρον άρθρο επισημαίνοντας τις αυξήσεις τιμών και αναλύοντας τα αίτια.
Oι ελλείψεις, η αύξηση των τιμών των πρώτων υλών και η αύξηση της ζήτησης δεν είναι οι μοναδικοί λόγοι του μπαράζ ανατιμήσεων.
Η τιμή για ένα λίτρο γάλα έχει αυξηθεί την τελευταία διετία τουλάχιστον κατά 20%. Σε διψήφιο ποσοστό κινούνται και οι ανατιμήσεις στο μοσχάρι και στα αμνοερίφια, ενώ η τιμή για ένα κιλό φέτα έχει “πετάξει” πολύ πάνω από τα 10 ευρώ, όταν προ διετίας κινούνταν στα επίπεδα των 7-8 ευρώ. Την ίδια στιγμή η τιμή ενός καινούργιου αυτοκινήτου όχι μόνο έχει αυξηθεί πάνω από 10%, αλλά δεν είναι καν “κλειδωμένη”, αφού κανείς δεν μπορεί να εγγυηθεί πότε θα έρθει η παραγγελία.
Ο βασικός λόγος για αυτό το ανατιμητικό ράλι, που διατρέχει όλη την οικονομία και όλα τα προϊόντα, μπορεί να αναζητηθεί στην αύξηση του κόστους των πρώτων υλών και κατ’ επέκταση του κόστους παραγωγής, ως επακόλουθα της διαταραχής της εφοδιαστικής αλυσίδας από την πανδημία και μετά – πρόβλημα το οποίο γιγαντώθηκε με τον πόλεμο στην Ουκρανία, αλλά και την επιστροφή στην κανονικότητα που οδήγησε σε αύξηση της κατανάλωσης από τα νοικοκυριά.
Ως γνωστόν, όταν υπάρχει έλλειψη σε ένα προϊόν, αύξηση των τιμών των πρώτων υλών ή όταν η ζήτηση αυξάνεται πάνω από το αναμενόμενο, οι τιμές κινούνται ανοδικά. Και την τελευταία τριετία, από το ξέσπασμα της πανδημίας και μετά, αυτό το έργο το έχουμε δει σε επανάληψη ουκ ολίγες φορές και όπως φαίνεται θα συνεχίσουμε να το βλέπουμε για τους επόμενους μήνες.
Όμως αυτοί δεν φαίνεται να είναι οι μοναδικοί λόγοι του μπαράζ ανατιμήσεων. Εκτός από τις τιμές, και κάτι άλλο είναι πολύ υψηλότερο σε σχέση με το πρόσφατο παρελθόν και ευθύνεται για τα υψηλά επίπεδα του πληθωρισμού: το εταιρικό κέρδος.
Πολύ ορθά όλα. Αναμφίβολα οι πιο πολλοί επιχειρηματίες, ιδίως σε μεγάλες εταιρείες, επιθυμούν μεγαλύτερα έσοδα κι έτσι επιδίδονται σε αισχροκέρδεια.
Μα σε μικρό ή μεγάλο βαθμό χιλιάδες άνθρωποι εξαπατούσαν κι έκλεβαν (λίγο ή πολύ) πριν την πανδημία, πριν την οικονομική κρίση του 2010. Από τον πρωθυπουργό με τα πληθωρικά “θα” στην προεκλογική περίοδο, ως τους σεσημασμένους κοινούς κακοποιούς της νύχτας μα και της μέρας και τους τζαμπατζήδες στα λεωφορεία και στο Μετρό και στα διόδια, τους οποίους πολλοί “ανθρωπιστές” δημοσιογράφοι σπεύδουν να υπερασπιστούν. Πόσοι και πόσοι δεν χρησιμοποίησαν τις κρίσεις ως δικαιολογία για να μην πληρώνουν χρέη ενώ είχαν τη δυνατότητα, μα και τα κοινόχρηστα στις πολυκατοικίες τους.
Μερικοί ιδροκοπούν και φτύνουν αίμα να μη χρωστούν, να είναι εντάξει με όλες τις υποχρεώσεις τους. Άλλοι κλέβουν κι εξαπατούν όσο μπορούν εντελώς ξεδιάντροπα – όπως με τα αυθαίρετα λόγου χάρη.
Δεν είναι μόνο οι επιχειρηματίες. Ούτε (μόνο) οι κυβερνήσεις (της Δεξιάς).
Άγνοια, αλαζονεία και απληστία φωλιάζουν στα φυλλοκάρδια όλων μας.
Μακροπρόθεσμα δεν λύνουν το πρόβλημα πρόσθετα νομοσχέδια, αυξημένη αστυνόμευση, γρηγορότερη εκδίκαση και όλα αυτά τα μέτρα.
Μόνο ορθή παιδεία που θα ξεριζώσει αυτό το τριπλό ζιζάνιο από τον ψυχισμό μας και θα αναπτύξει την αίσθηση αλληλεγγύης, δικαιοσύνης, εντιμότητας, μεγαλοψυχίας και φιλαλήθειας.
Μόνο άνθρωποι – πολύ λίγοι – με ηθικό μεδούλι ανυστεροβουλίας και αμεροληψίας, μπορούν να διδάξουν νήπια και μικρά παιδιά την αρετή.
