1. Εδώ, σήμερα εξετάζω μερικά στοιχεία της υλιστική άποψης, που κοιτά τα πάντα μηχανιστικά, σχετικά με τον κόσμο και τον άνθρωπο και, φυσικά, τον εαυτό μας:
1)Πώς σκεφτόμαστε τον εαυτό μας;
2)Ή, για να είμαστε πιο πρακτικοί (κι επιστημονικοί), πώς εσείς, καθένας και καθεμία, σκέφτεστε τον εαυτό σας, την ενσωματωμένη μορφή σας; Σαν μια πολύπλοκη μηχανή ή σαν ένα ζωντανό οργανισμό;
3)Μετά, πως είναι η συμπεριφορά σας; Αυτή της μηχανής ή του ζωντανού;
4)Και, το πιο σημαντικό, πώς κρίνετε;
2. Όπως εξετάσαμε στα τρία Φιλοσοφία: 309. Φιλοσοφία: Η επιστημονική “επανάσταση”, 310. Φιλοσοφία: Επιστημονική επανάσταση (2), 311. Φιλοσοφία: Αντικειμενικότητα υπήρξε μια επιστημονική επανάσταση περίπου 200 ετών από το 1492 οπότε ο Κολόμβος έφθασε στις Δυτικές Ινδίες, στην Αμερική, και το 1687, οπότε ο Νεύτων δημοσίευσε το Philosophiae Naturalis Principia Mathematica ‘Μαθηματικές Αρχές της Φυσικής Φιλοσοφίας’.
Στα 300 τόσα χρόνια από το 1700, ας πούμε, κυριάρχησε το μηχανιστικό μοντέλο του κόσμου που είχε τότε ολοκληρωθεί. Η επιστημονική ορθοδοξία βασίστηκε στην φιλοσοφία του υλισμού. Καθώς ο ίδιος ο άνθρωπος θωρήθηκε μια δίπτυχη ύπαρξη χοντρού σώματος και νου ή πνεύματος ή ψυχής, η επιστημονική ορθοδοξία όντας ταγμένη στην υλιστική πραγματικότητα επέλεξε τον υλικό σαρκικό οργανισμό ως πραγματικότητα.
Ο άνθρωπος υπάρχει ως υλικό μηχανικό ον. Όλες οι εμπειρίες μας είναι παράγωγα χημικών και ηλεκτρομαγνητικών ενεργειών. Ο εγκέφαλός μας συνίσταται σε άψυχη αδρανή ύλη κυττάρων και μορίων που λειτουργεί με ηλεκτροχημικές ενέργειες, απρόσωπες, φυσικά, και προγραμματισμένες στα γονίδια DNA. Έχουμε κι εμείς εξελιχθεί μέσω φυσικής επιλογής και ατυχηματικών μεταλλάξεων «στα κουτουρού» (accidental, random).
3. Πολλά από τα δεδομένα των θετικών επιστημών (και βιολογικών) έχουν μια αναντίρρητη πραγματικότητα, όπως οι τεχνικές και η μεθοδολογία τους, όπως και η τεχνολογία που προέκυψε, Αλλά οι ερμηνείες και τα μοντέλα που χρησιμοποιούνται ανήκουν σε μια περιορισμένη και περιοριστική νοοτροπία που βασίζεται στη μηχανιστική ιδεολογία και σε αρκετή πίστη. Παραθέτω μερικές βασικές παραδοχές της επιστημονικής ορθοδοξίας.
1)Τα πάντα είναι υλικά και μηχανιστικά. Ο Richard Dawkins, π.χ. που έχει μεγάλη φήμη στον κόσμο, περιγράφει τους ανθρώπους ως «αργοκίνητα ρομπότ» (lumbering robots: σελ. 2 The Selfish Gene 1976 Oxford Univ. Press) με εγκέφαλο προγραμματισμένο γενετικά ή κληρονομικά. Ένας γάτος, ένας σκύλος δεν είναι παρά μηχανές, κάπως πολύπλοκες, και «ζωντανές» μα δίχως ζωή, πνεύμα, σκοπό.
2)Η ύλη όλη είναι άψυχη, ασυνείδητη, δίχως δική της ζωή και νοημοσύνη. Ακόμα και η ανθρώπινη συνειδησία και νοημοσύνη είναι μια ψευδαίσθηση που προκαλείται από τις ηλεκτροχημικές ενέργειες των εγκεφαλικών νευρώνων.
3)Η φύση, ο κόσμος, δεν έχει σκοπό και η εξέλιξη δεν έχει στόχο ή σκόπιμη κατεύθυνση.
4)Η βιολογική κληρονομιά όλη είναι υλική, εμπεδωμένη στο γενετικό υλικό (DNA) και άλλες υλικές δομές.
5)Οι μνήμες είναι αποθηκευμένες ως εντυπώσεις στο μυαλό και σβήνονται ολοκληρωτικά στον θάνατο.
6)Ο νους, η νόηση, είναι μέσα στο κρανίο, ένα επιφαινόμενο των διεργασιών στον εγκέφαλο. Το δέντρο ή άλλο αντικείμενο, που βλέπεις νομίζοντας πως βρίσκεται κάπου έξω, είναι στην πραγματικότητα θέαμα μέσα στο μυαλό σου.
7)Ανεξήγητα φαινόμενα όπως η τηλεπάθεια ή δεν συμβαίνουν ή είναι αυταπάτες και ψευδαπάτες.
4. Οι περισσότεροι άνθρωποι, ακόμα και μορφωμένοι δεν ξέρουν πως αυτές είναι πιο πολύ ομολογίες πίστης παρά αλήθειες αποδεδειγμένες. Βασικά, είναι δόγματα.
Το ότι ο άνθρωπος προήλθε από πιθηκάνθρωπο είναι μια εικασία. Ομοίως το ότι η ύλη όλη και η ενέργεια του σύμπαντος εμφανίστηκε ξαφνικά, με τη Μεγάλη Έκρηξη, που όμως κανείς δεν ξέρει γιατί και πως έγινε τότε που λένε πως έγινε, πριν λίγο πάνω από 18 δις χρόνια. Το ότι τα ζωντανά πλάσματα, ζώα και φυτά, είναι μηχανιστικά επίσης ανήκει σε αυτές τις θεωρίες.
Εγώ σας προτείνω το εξής. Αφού η ζωή και η νοημοσύνη δεν βρίσκονται σε πτώματα και ανόργανα υλικά, τότε προέρχεται από ένα επίπεδο ανώτερο και λεπτότερο και μη-μετρήσιμο. Και στην πραγματικότητα οι βασικές αυτές δυνάμεις βρίσκονται παντού μα σε διαφορετικό βαθμό κι ένταση.
5. Η μηχανιστική φιλοσοφία ήρθε πολύ βολικά σε πολύ κόσμο.
Η επιστημονική επανάσταση δημιούργησε τον δυισμό μεταξύ της άψυχης ύλης και του ενσυνείδητου νου των ανθρώπων (και αγγέλων ή θεϊκών όντων).
Από τον 17ο αιώνα και πολύ περισσότερο από τον 18ο και 19ο, πολλοί μορφωμένοι άνθρωποι άρχισαν να αντιδρούν έντονα ενάντια στην Εκκλησία (στα δόγματα και στις αναχρονιστικές διδαχές της) σε χώρες όπως η Γαλλία, Γερμανία και Ρωσία – και όπου υπήρχε αυταρχική κυβέρνηση υποστηριζόμενη από την Εκκλησία.
Ο υλισμός, το μηχανιστικό μοντέλο, που παραμέρισε τον Θεό έδωσε ισχυρά επιχειρήματα κατά της θρησκείας και της απολυταρχικής εξουσίας.
Απορρίφθηκε ο κόσμος του πνεύματος και της συνειδησίας και κρατήθηκε ως μόνη πραγματικότητα ο υλικός κόσμος.
Ο Θεός και το πνεύμα φυλακίστηκαν στις εγκεφαλικές παραστάσεις των πιστών μόνο.
Και τώρα ξαναδιαβάστε τις 4 ερωτήσεις στο §1.
