1. “Τον άνθρωπο [που έχει συνειδητοποιήσει τον Εαυτό του ως brahman] τον αποκαλούν saṃyadvāva ‘o ωραίος που ενώνει’ διότι σε κείνον έρχονται όλα μαζί τα ωραία πράγματα. Όλα μαζί τα ωραία πράγματα έρχονται σε όποιον έχει τέτοια γνώση. Λέγεται και οδηγός των ωραίων πραγμάτων γιατί όντως εκείνος τα οδηγεί [όπου θέλει]. Αυτό κάνει όποιος έχει τέτοια γνώση. Λέγεται και ‘ακτινοβόλος’ γιατί ακτινοβολεί σε όλους τους κόσμου. Έτσι κάνει όντως όποιος έχει τέτοια γνώση.
“Τώρα, είτε περνά από καύση είτε όχι, [όταν αυτός πεθάνει] θα εισχωρήσει στη φλόγα, από τη φλόγα στη μέρα, από τη μέρα στο δεκαπενθήμερο της φέξης, από το δεκαπενθήμερο της φέξης στο εξάμηνο που ο ήλιος πάει βόρεια, από το εξάμηνο εκείνο στο έτος, από το έτος στον ήλιο και από τον ήλιο στη σελήνη και από τη σελήνη στην αστραπή. Εκεί ένα πρόσωπο μη-ανθρώπινο τον οδηγεί στο μπράχμαν. Αυτός είναι ο δρόμος των θεών, ο δρόμος προς το μπράχμαν. Όσοι πορεύονται σε αυτόν τον δρόμο δεν ξαναγυρίζουν στον ανθρώπινο κόσμο. Αυτοί δεν ξαναγυρίζουν”.
2. Έτσι περιγράφει τη μεταθανάτια διαδρομή η Chāndogya Ουπανισάδα για τους ανθρώπους που έχουν συνειδητοποιήσει τον Εαυτό (4.15.5).
Υπάρχει και η διαδρομή για όσους δεν έχουν συνειδητοποιήσει τον Εαυτό μα ακολουθούν κανόνες καλής συμπεριφοράς προς τις θεότητες και ανθρώπους (5.10.3).
“Αυτοί περνούν στον καπνό, στη νύχτα, στο δεκαπενθήμερο της χάσης της σελήνης, στο εξάμηνο που ο ήλιος πάει νότια. Αυτοί δεν φθάνουν στο έτος. Αυτοί περνούν στον κόσμο των προγόνων, από εκεί στον αιθέρα και από εκεί στη σελήνη. Είναι ο βασιλιάς Σόμα [= και το ποτό αθανασίας], η τροφή των θεών – και οι θεοί τρώνε! Οι νεκροί μένουν ωσότου έχουν εξαντλήσει το υπόλοιπο [του χρέους τους], μετά επιστρέφουν από τον ίδιο δρόμο: στον αιθέρα, στον αέρα που γίνεται καπνός· αυτός σύννεφο θύελλας κι αυτό γίνεται βροχοσύννεφο και βρέχει στη γη από όπου βλασταίνουν στη μορφή ρυζιού και κριθαριού κι άλλων φυτών, σουσάμι και φασόλια και δέντρα. Από αυτές τις μορφές είναι δύσκολο να ξεφύγουν. Από αυτή την τροφή γίνεται το σπέρμα που όταν τοποθετηθεί [στη μήτρα] ξαναγεννιούνται… Όσοι εκδήλωσαν καλή συμπεριφορά ξαναγεννιούνται στις τάξεις των brāhmaṇa, kṣatriya ή vaiśya. Όσοι εκδήλωσαν κακιά συμπεριφορά στη μορφή απόβλητων παρίων ή και σκύλων ή γουρουνιών κλπ.”.
3. Προσέξτε την κομβική θέση της σελήνης και πως οι νεκροί γίνονται τροφή και στις δυο διαδρομές – για τον δρόμο των θεών και τον δρόμο επιστροφής.
Αυτά τα στοιχεία τα συναντήσαμε και στον Πλούταρχο. Αλλά υπάρχουν, όχι με την ίδια λεπτομερή περιγραφή, και σε άλλες κουλτούρες.
Οι Βουσμάνοι της Νοτίου Αφρικής είχαν ως τα τέλη του 19ου αιώνα την παράδοση πως το φεγγάρι διαβεβαίωσε τους ανθρώπους για την επιστροφή στη ζωή μετά τον θάνατο (WHI. Bleek & LC. Lloyd: Specimens of Bushman Folklore, 1911: “The Origin of Death with a prayer to the Moon”).
“Ο άνεμος φυσά όταν πεθαίνουμε. Κατέχουμε μέσα μας αέρα και κάνουμε σύννεφα όταν πεθαίνουμε. Ο άνεμος ξεσηκώνει σκόνη και σέρνει μακριά τα αχνάρια μας κι έτσι δεν είμαστε πια ορατοί… Η Σελήνη κουβαλά τους νεκρούς και ξαπλώνει σαν κούφια. Πεθαμένος είναι εκείνος που τον κουβαλά η Σελήνη.” (Από την αφήγηση – “The relations of wind, moon and cloud and humans after death”).
Η φυλή των Πυγμαίων επίσης στην Αφρική διατηρεί την παράδοση όπου η Σελήνη κυβερνά τα διαφορετικά επίπεδα στον κόσμο – των ανθρώπων, των ζώων, των φυτών, της βροχής και των ψυχών των νεκρών. Η Σελήνη είναι “το καταφύγιο των φαντασμάτων” και “η μήτρα των ζωντανών πλασμάτων”.
4. Στο βιβλίο του The Moon: Myth & image o Jules Cashford έχει συλλέξει πολλές αφηγήσεις σχετικά με τη σχέση της Σελήνης με τους ανθρώπους, τη γονιμότητα, τη γέννηση, τον θάνατο και τη μετενσωμάτωση, καθώς και την ιδέα πως το πνεύμα (η ψυχή) των νεκρών γίνεται τροφή στο φεγγάρι. Αναφέρει τις Ουπανισάδες, τον Πλούταρχο και πολλά άλλα.
Οι Μαορί πιστεύουν πως η Σελήνη είναι “η πηγή του θανάτου” και την αποκαλούν “ανθρωποφάγο” – όντας οι ίδιοι παλιά κανίβαλοι.
Πολλές άλλες φυλές πιστεύουν πως η Σελήνη κλέβει τις ψυχές και είναι δουλειά των σαμάνων (= ιερέων-γιατρών) να πάνε εκεί και να τις φέρουν πίσω!
Στο Αιγυπτιακό Βιβλίο των Αναπνοών η Ίσις εκφράζει την ευχή για τον αδελφό και σύντροφό της Όσιρις “η ψυχή του να υψωθεί στον ουρανό στον δίσκο της Σελήνης”. Και η Σελήνη σε πολλούς παπύρους ονομάζεται “η κατοικία του Όσιρις” ο οποίος είναι η θεότητα της βλάστησης και γονιμότητας.
Οι Innuit της Σιβηρίας, οι Burundi της Αφρικής, οι Guaycuru της Νότιας Αμερικής, οι Tokelau της Πολυνησίας (και άλλοι), πιστεύουν πως η Σελήνη είναι το καταφύγιο της ψυχής των βασιλέων, των αρχηγών και των πολεμιστών τους.
Φαίνεται, λοιπόν, πως αυτή η ιδέα πως οι νεκροί τρέφουν τη Σελήνη ήταν ευρέως γνωστή παλαιότερα.
