Κώστας Καλλίτσης
H ακρίβεια δεν είναι, βεβαίως, μόνο ελληνικό φαινόμενο. Δεν είναι, μόνο, εισαγόμενο φαινόμενο. Επίσης δεν είναι κάτι σαν μια καταιγίδα που δεν γίνεται να αντιμετωπισθεί και απλά περιμένεις να περάσει. Ούτε, πάλι, είναι ένα ουδέτερο φαινόμενο: αναδιανέμει πλούτο. Όσο αντέχει η κατανάλωση, παραγωγοί και εμπόριο αυξάνουν τιμές και κέρδη. Έχουμε πληθωρισμό κερδών;
Συμβαίνει στις καλύτερες γειτονιές του κόσμου. Τα πραγματικά κέρδη αυξάνονται, ενώ οι πραγματικοί μισθοί μειώνονται στις ΗΠΑ – έγραφε στους Financial Times ένας υπεράνω υποψίας οικονομολόγος, ο Πολ Ντόνοβαν, επικεφαλής οικονομολόγος της UBS Global Wealth Management. Και η Κριστίν Λαγκάρντ επανειλημμένα στις 5 Ιουνίου επικριτικά δήλωσε ότι σε αρκετούς τομείς οι ευρωπαϊκές εταιρείες, όχι μόνο πέρασαν το σύνολο του αυξημένου κόστους των πρώτων υλών στις τιμές των προϊόντων τους αλλά, επιπλέον, αρκετές από αυτές βρήκαν την ευκαιρία μέσα στην αναμπουμπούλα να αυξήσουν τα περιθώρια κέρδους τους.
Ενώ η ΕΚΤ για να συγκρατήσει τον πληθωρισμό κάνει μια επιθετική αυστηροποίηση της νομισματικής πολιτικής της, ενισχύοντας τις υφεσιακές τάσεις στις ευρωπαϊκές οικονομίες, η κερδοσκοπία το παίζει ανάποδα: κάνει πάρτι και τροφοδοτεί τον πληθωρισμό. Η αύξηση των περιθωρίων κέρδους καθυστερεί τη μείωση του πληθωρισμού. Στην αύξηση των κερδών οφείλεται το μεγάλο μέρος του πληθωρισμού αυτή τη διετία, λέει ο επικεφαλής οικονομολόγος της ΕΚΤ, Φ. Λέιν. Έχουμε πληθωρισμό απληστίας.
Η Ελλάδα υποφέρει από αυτόν περισσότερο απ’ ό,τι άλλες χώρες. Ίσως επειδή καθ’ ημάς μεγάλο μέρος της βιομηχανίας, του λιανεμπορίου, το εισαγωγικό και χονδρικό εμπόριο, ήδη πριν από την τελευταία πληθωριστική άνοδο είχαν (κακο)μάθει να δουλεύουν με υψηλά ποσοστά κέρδους, τέτοια που δεν υπάρχουν σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Αυτός είναι ο βασικός λόγος που τα τρόφιμα κι άλλα είδη λαϊκής κατανάλωσης είναι ακριβότερα στην Αθήνα παρά σε άλλες ευρωπαϊκές μεγαλουπόλεις, παρότι σε εκείνες μπορεί να υπάρχουν υψηλότεροι μισθοί, ακριβότεροι συντελεστές κόστους – κι ας μην ξεχνάμε, ασύγκριτα μικρότερη φοροδιαφυγή.
Γίνεται μια μεγάλη αναδιανομή εισοδήματος, από τους φτωχότερους στον πλούτο.
Εξαιτίας του πληθωρισμού πάνω σε ήδη υπερβολικά υψηλές τιμές, αυξάνονται πολ-λαπλάσια από αλλού τα περιθώρια κέρδους. Αυτά γίνονται μαγνήτης προσέλκυσης ξένων κερδοσκοπικών κεφαλαίων: που φτιάχνουν μια θυγατρική στην Ελλάδα (για να μην επωμισθούν τον κίνδυνο χώρας), παίρνουν δάνεια από κάποια ελληνική τράπεζα και αγοράζουν ακίνητα μεγάλης απόδοσης ή λειτουργούσες ελληνικές επιχειρήσεις που δουλεύουν με διεθνώς υψηλά περιθώρια κέρδους. Αυτό, δηλαδή, που η απελθούσα κυβέρνηση το λέει «προσέλκυση επενδύσεων» και δηλώνει υπερήφανη για το λαμπρό επίτευγμα.
Εξαιτίας του πληθωρισμού, παράλληλα, γίνεται μια μεγάλη αναδιανομή εισοδήματος από τους φτωχότερους στον πλούτο. Πρώτον, μέσω του μηχανισμού ενίσχυσης των κερδών. Δεύτερον, μέσω της διαφορικής επίδρασης του πληθωρισμού στα εισοδήματα. Ο πληθωρισμός των φτωχών –εξηγεί η ΕΚΤ– είναι πολύ μεγαλύτερος από τον πληθωρισμό των πλουσίων, χάσμα που σήμερα είναι το μεγαλύτερο μετά το 2006. Με πληθωρισμό 2,8% τον Μάιο, οι τιμές στα τρόφιμα αυξήθηκαν 11,6%, στα ρούχα – παπούτσια 11,8%, σε υγεία – φάρμακα 7,8%. Οι ανισότητες διευρύνονται.
Στη Γαλλία, προ ημερών, η κυβέρνηση φώναξε τους μεγαλοεπιχειρηματίες τροφίμων και τους έδωσε εντολή να περιορίσουν τα κέρδη τους. Και, επειδή δεν είναι σίγουρη ότι θα το κάνουν, άπλωσε κι ένα ευρύ κρατικό δίχτυ καθημερινής επιτήρησης της αγοράς. Στην Ελλάδα, με τα «καλάθια του νοικοκυριού» και τα προεκλογικά market pass, έγιναν όλα όσα πρέπει για να αποφευχθεί οποιοσδήποτε έλεγχος στις τιμές.
Πηγή: Καθημερινή
