Νίκος Κωνσταντάρας
Οσο η οικονομία έχει ανάγκη από σταθερότητα και εμπιστοσύνη, τόσο παράγοντες που όφειλαν να επιδιώκουν αυτούς τους στόχους φαίνεται να αδιαφορούν γι’ αυτούς. Από την αρχή ήταν σαφές ότι η ελληνική κρίση δεν αφορούσε μόνο το χρέος, αλλά είχε και πολιτικές και πολιτισμικές διαστάσεις. Ηταν και παραμένει πάνω απ’ όλα κρίση εμπιστοσύνης: το κράτος δεν εμπιστεύεται τον πολίτη και τούμπαλιν· οι πολίτες δεν εμπιστεύονται ο ένας τον άλλον· δεν υπάρχει εμπιστοσύνη μεταξύ ελληνικών κυβερνήσεων και εταίρων και δανειστών. Η καχυποψία και η δυσπιστία οδήγησαν, σε μεγάλο βαθμό, στην κρίση· την ίδια ώρα, η κρίση «επιβεβαίωσε» τους λόγους που ο καθένας υποπτευόταν τους άλλους. Και αυτό συντηρεί την κρίση και σήμερα.
Για εμάς τους Ελληνες, σημασία δεν έχει τόσο το πόσο φταίνε οι «άλλοι», αλλά το πόσο φταίμε οι ίδιοι. Η διαιώνιση της κρίσης οφείλεται στο γεγονός ότι δεν οικοδομήσαμε κλίμα εμπιστοσύνης στη χώρα, επιτρέποντας σε εξωτερικούς παράγοντες είτε να συμβάλλουν στην αστάθεια είτε απλώς να απέχουν, όπως δείχνει το χαμηλό επίπεδο ξένων επενδύσεων. Το πιο πρόσφατο παράδειγμα του κόστους αυτής της κατάστασης είναι η χθεσινή απαίτηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να δεσμευθεί η ελληνική κυβέρνηση για την προώθηση της επένδυσης στο Ελληνικό, ενώ η Ελλάδα έχει δεσμευθεί γι’ αυτό υπό τους όρους του μνημονίου. «Σύμβολο κακοδιαχείρισης και καθυστέρησης» αποκάλεσε την επένδυση Ευρωπαίος αξιωματούχος. Αυτή είναι η αδιάκοπη συνέχεια των δραματικών ημερών στην αρχή της κρίσης, όταν Ευρωπαίοι αξιωματούχοι διαπίστωναν έκθαμβοι το μέγεθος του ελληνικού χρέους, οι οίκοι αξιολόγησης υποβάθμιζαν την πιστοληπτική ικανότητα της χώρας, αποκλείοντάς την από τις αγορές, και οι ηγεσίες των εταίρων παρουσίαζαν τους Ελληνες ως τεμπέληδες που ήθελαν να ζουν με τα λεφτά ξένων φορολογουμένων.
Στο μεταξύ, συνεχείς αυξήσεις φόρων και μειώσεις εσόδων συνέβαλαν στη διατήρηση κλίματος αστάθειας και δυσπιστίας. Ψεύτικες υποσχέσεις υπονόμευαν και υπονομεύουν προσπάθειες χρόνων να επανέλθει η τάξη στην οικονομία και στην τραπεζική αγορά. Νόμοι και κανόνες καταστρατηγούνται από μικρές ομάδες κατά βούληση, εις βάρος του κοινωνικού συνόλου. Διεθνείς οργανισμοί, με πρόσφατο παράδειγμα το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, εκφράζουν δυσοίωνες εκτιμήσεις οι οποίες, στη συνέχεια, κινδυνεύουν να εκπληρωθούν λόγω της αστάθειας που προκαλούν.
Οσες θυσίες και αν έχουν γίνει, εάν δεν υπάρξει συνειδητή και καθολική προσήλωση στην επιδίωξη οικονομικής σταθερότητας και πολιτικής αξιοπιστίας, η χώρα θα παραμείνει σε τέλμα. Με σύμβολο το Ελληνικό.
Πηγή: Καθημερινή
