Όνειρα έρχονται και φεύγουν. Γέννηση και θάνατος, ενσωματώσεις και ζωές, έρχονται και φεύγουν – σαν όνειρα κι αυτές.
Έχω γράψει πολύ παλαιότερα (π.χ. Ψ179: Όνειρα και αφύπνιση) μα καθώς μια κυρία με ρώτησε πρόσφατα, αποφάσισα να ξαναγράψω για το θέμα.
Τα όνειρα μοιάζουν να διαρκούν πολλή ώρα, χαρούμενα ή εφιαλτικά, όπως όταν είσαι με αγαπημένα πρόσωπα διακοπές, ή σε κυνηγά τέρας ή πέφτεις από ψηλά. Μα στην πραγματικότητα διαρκούν ελάχιστα δευτερόλεπτα. Μοιάζουν να έχουν τη διαδοχή γεγονότων του ξύπνου, μα στην πραγματικότητα όταν τα πιάσεις έγκαιρα, βλέπεις πως εξελίσσονται αντίστροφα και τη στιγμή της αφύπνισης το μυαλό τους δίνει τη γνωστή τους λογική διαδοχή.
Υπάρχεις εσύ ως πρωταγωνιστής/-νίστρια μέσα στο όνειρο όπου έχεις τη χαρούμενη ή εφιαλτική σου περιπέτεια και νιώθεις τις ανάλογες συγκινήσεις – χαράς, έκπληξης, φόβου, πόνου κλπ. Μα υπάρχεις εσύ πάλι ως θεατής (μια ακαθόριστη παρουσία συνειδησίας/επίγνωσης). Έτσι βλέπεις όλη και κάθε ονειρική περιπέτεια με όλες τις συγκινήσεις του πρωταγωνιστή, ευχάριστες ή δυσάρεστες.
Και όταν ξυπνάς πλήρως, όπως σου φαίνεται, και βλέπεις και νιώθεις τα σεντόνια, το στρώμα, τον αέρα, και το δωμάτιο, και το σώμα και το μυαλό σου έχει ακόμα την επίδραση του ονείρου, εξακολουθείς να έχεις συνειδησία/επίγνωση της κατάστασης και δεν επηρεάζεσαι.
Εσύ που θεάσαι (ως επίγνωση και ακαθόριστη παρουσία) δεν επηρεάζεσαι καθόλου, μα ο νους νομίζει πως επηρεάστηκε από το όνειρο και νομίζεις πως είσαι ο νους και με την αφύπνιση βαθμιαία χάνεται η επίδραση. Κι εσύ, η παρουσία συνειδησίας που δεν αλλάζει καθόλου, τώρα θεάται άλλα γεγονότα να ξετυλίγονται στον ξύπνο – και αυτά τώρα φαίνονται να είναι η “πραγματικότητα”, όπως έμοιαζε και τ’ όνειρο όσο διαρκούσε!
Είναι ίσως παράξενο, μα ο θεατής των ονείρων είναι δίχως ιδιότητες.
Τα όνειρα σχηματίζονται από ποικίλα στοιχεία. Είναι η άμεση πίεση στο σώμα του στρώματος και του σεντονιού ή/κ παπλώματος. Είναι η ακρόαση ήχων. Επίσης αναμνήσεις θεαμάτων, προσώπων και περιστατικών. Επίσης πρόσφατες συγκινήσεις ή/κ ευχές κι επιθυμίες, φαντασιώσεις κλπ.
Τελικά είναι και οι ναρκωτικές ουσίες ή αλκοόλ.
Συνήθως θεωρούμε τα όνειρα και τις ονειροπολήσεις ψευδαίσθηση, πλάνη, κάτι φαντασιακό. Η πραγματικότητα είναι το υλικό περιβάλλον με όλες τις μορφές, τις μάζες και τα σώματα συμπεριλαμβανομένου και του δικού μας.
Αλλά την ίδια αίσθηση πραγματικότητας έχουμε και όταν ονειρευόμαστε στον ρηχό ύπνο. Η πιο ουσιαστική διαφορά που μας κάνει να δεχόμαστε την πραγματικότητα του ξύπνου ως πιο αληθινή από εκείνη του ονείρου, είναι το ότι έτσι έχουμε συνηθίσει και το ότι περνούμε περισσότερο χρόνο στον ξύπνο παρά στο όνειρο.
Πώς μπορούμε να είμαστε αμερόληπτα βέβαιοι πως όταν αφυπνιζόμαστε από βαθύ ύπνο ή κάποιο όνειρο, δεν προβάλλουμε το υλικό περιβάλλον μας με όμοιο τρόπο όπως προβάλλουμε το όνειρο;
Η λεγόμενη πραγματικότητα του ξύπνου είναι, λένε μερικοί, ένα διαφορετικό είδος ονείρου.
Μπορεί να νομίζουμε πως αυτή η πραγματικότητα είναι πιο αληθινή επειδή το ξύπνημα γίνεται στο ίδιο υλικό περιβάλλον – κρεβάτι, δωμάτιο, κτήριο, δρόμος και ίδια πρόσωπα. Μα αυτό συμβαίνει επειδή έτσι αρέσει στη δύναμη που προβάλλει τα όνειρα.
Το μόνο αναλλοίωτο, πάντα ίδιο και αμετάβλητο, περιβάλλον είναι ο βαθύς ύπνος όπου δεν υπάρχει όνειρο, καμιά κίνηση, καμία εμπειρία. Μα εκεί στην απόλυτη μη-εμπειρία, υπάρχουν όλες οι άπειρες δυνατότητες εκδήλωσης!
