1. Η μικρή νήσος Κύπρος έχει 4 (ή 6, δεν θυμάμαι) ιδιωτικά πανεπιστήμια που ελκύουν φοιτητές πανταχόθεν και συμβάλλουν στην αύξηση κρατικών και ιδιωτικών εσόδων.
Αυτό για τους αναρχοαριστερούς τσιπριστές που φορούν σταλινικές παρωπίδες θεωρείται καπιταλιστική εκμετάλλευση. Έτσι στην Ελλάδα δεν υπάρχει κανένα ιδιωτικό πανεπιστήμιο, παρότι προβλέπεται στο Σύνταγμα η ύπαρξη και λειτουργία τέτοιων.
Όλα τα ΑΕΙ μας δεινοπαθούν από τον σφικτό κρατικό εναγκαλισμό, τη γραφειοκρατία και συχνά τον νεποτισμό. Ενδεικτικά, για προμήθειες αναλώσιμων υλικών, για να ολοκληρωθεί ένας διαγωνισμός, απαιτούνται 6 έως 8 μήνες. Παρομοίως, ένα ερευνητικό πρόγραμμα ολοκληρώνεται συχνά δίχως να έχει συμπληρωθεί η διαδικασία χρηματοδότησής του!
Μετά δυσκολίας κι εμποδίων προχωρούν ορισμένα προγράμματα αγγλόφωνου προπτυχιακού στον ελληνικό πολιτισμό με δίδακτρα.
2. Η Αρχή Διασφάλισης Ποιότητας σε εκθέσεις της αξιολόγησης των ΑΕΙ σημειώνει κατά 43% απουσία στρατηγικής για εξωστρέφεια και διεθνοποίηση. Είναι κι αυτό αποτέλεσμα του κρατικού εναγκαλισμού.
Πολλά άλλα δεινά ταλαιπωρούν τα ΑΕΙ μας χάρη στις παθιασμένες παρεμβάσεις του εκάστοτε κόμματος που κυβερνά στη δήθεν ανεξάρτητη λειτουργία των ΑΕΙ.
Υπάρχει αυτή την περίοδο (Δεκέμβριος 2018) ένα 53% φοιτητών που έχει καθυστερήσει την αποφοίτηση αναβάλλοντας “μαθήματα” – με αρκετό κόστος στους ίδιους και στην οικογένεια μα και στα ΑΕΙ και στο κράτος.
Μετά, υπάρχουν 44 φοιτητές για κάθε διδάσκοντα. Στην ΕΕ των 28 μόνο η Κροατία μας ξεπερνά με 74 φοιτητές. Ενώ ο μέσος όρος στην ΕΕ είναι 16 φοιτητές!
Τα ΑΕΙ δεν μπορούν να σχεδιάσουν μια στρατηγική μακρόχρονα διότι ο κάθε υπουργός (ή και ο ίδιος κάθε άλλο έτος) αποφασίζει αυθαίρετα την αυξομείωση των εισακτέων και τις μετεγγραφές.
Επιπλέον, 3.000 καθηγητές συνταξιοδοτήθηκαν την τελευταία οκταετία και δεν αναπληρώθηκαν ενώ 500 ακόμα εξέρχονται φέτος.
3. Άλλο πρόβλημα είναι η υποχρηματοδότηση.
Φέτος η χρηματοδότηση θα αυξηθεί, λέει ο κ. Γαβρόγλου, κατά 45%. Αν το δούμε, θα το πιστέψουμε. Και μακάρι να το δούμε.
Ο μέσος όρος στην ΕΕ είναι 5% του ΑΕΠ. Στην Ελλάδα 3,5%.
Στην οκταετία 2008-2015 η κρατική χρηματοδότηση μειώθηκε κατά 16% ενώ δινόταν κατά περίπτωση κι έκτακτη βοήθεια. Στην ΕΕ αυξάνεται ανάλογα.
Είναι φανερό πως οι κυβερνήσεις στην Ελλάδα δεν δίνουν μεγάλη σημασία στην τριτοβάθμια (ή άλλη) εκπαίδευση. Η Παιδεία θεωρείται ακόμα ένας μπελάς όπως το χρέος, το “μακεδονικό”, οι πλημμύρες στη Μάνδρα, η δολοφονική πυρκαγιά στο Μάτι κ.λπ.
4. Τρεις απόψεις χρειάζονται σχολιασμό στο θέμα της Παιδείας.
(α) Πρώτη είναι ο σκοπός της Παιδείας. Σε τι αποβλέπει;
Με ένα λάπτοπ αντλείς από το διαδίκτυο άπειρες πληροφορίες για όλα τα γνωστά θέματα της εκπαίδευσης – χημεία, φιλολογία, τέχνες καλές, πολιτική οικονομία, μεταλλουργία, γλώσσα κ.λπ κ.λπ. Λίγα λόγια καθοδήγησης χρειάζεται το παιδί. Είναι μια απλή, μηχανική διαδικασία. Με λίγη καθοδήγηση ο μαθητής παίρνει τις πληροφορίες που χρειάζεται.
(β) Η Παιδεία παντού στην αρχαιότητα σχετιζόταν με τη δημιουργία καλού, ηθικού χαρακτήρα. Σίγουρα αυτό είναι που λείπει σήμερα. Στη θέση του έχουμε μαγκιά, ανεντιμότητα, αυθάδεια, ανευθυνότητα, εγωισμό.
(γ) Η πραγματική εκπαίδευση αρχίζει πολύ πριν την τριτοβάθμια ή πρωτοβάθμια εκπαίδευση. Αρχίζει από τους γονείς ή κηδεμόνες στο σπίτι.
Όποιες άλλες αλλαγές κι αν γίνουν θα έχουν βραχύχρονα αποτελέσματα βελτίωσης. Χρειάζεται να τεθούν γερές βάσεις για φιλόπονο, πειθαρχημένο, έντιμο, γενναιόδωρο χαρακτήρα. Αλλά πού θα βρεθούν καθοδηγητές που γνωρίζουν πράγματι;