Στην προεκλογική περίοδο τα τελευταία χρόνια είχαμε δήθεν ντιμπέιτ. Όπως σε τόσα άλλα ξενόφερτα πράγματα κι εδώ προτιμήσαμε τα δικά μας φέικ αντίτυπα παρά κάτι ουσιαστικό και χρήσιμο. Οι πολιτικάντηδες του παραλόγου στέκονταν ενώ ένας από αυτούς έλεγε τις παλαβομάρες του και ο κάθε δημοσιογράφος έθετε ερωτήσεις που δεν θα τον πίεζαν καθόλου!
Και φέτος, το σαΐνι της ασυναρτησίας, διαστρέβλωσης και λασπολογίας, ο κ. Τσίπρας ζητά ντιμπέιτ μονομαχία με τον μεγάλο γκαφατζή Μητσοτάκη ενώ αυτός θέλει ντιμπέιτ με όλους τους κομματάρχες (που συγκεντρώνουν πάνω από 3%). Μα δεν θα υπάρχουν ελεύθερες ερωτήσεις από δημοσιογράφους! Στις 10 Μάϊου θα γίνει αυτή η φαρσοτραγωδία με νυν και μελλοντικούς κομματάρχες.
Στη Βεδική Παράδοση γίνονταν ντιμπέιτ μεταξύ σοφών (ή ανθρώπων του πνεύματος, όπως θα λέγαμε σήμερα, απαξιώνοντας τη σοφία βάζοντάς την εκεί που δεν μπαίνει) για ν’ αποδειχθεί ποιος/ποια (σπανιότερα) είχε όντως σοφία. Και φυσικά υπήρχαν αυστηροί κανόνες.
Ο δύσπιστος που προκαλούσε τον γενικά αποδεκτό σοφό (όπως ένας παλαιστής ή πυγμάχος τον πρωταθλητή) στην έναρξη δήλωνε την παράδοση φιλοσοφίας ή επιστήμης που ακολούθησε και τον δάσκαλο, μα και τα προσόντα και τις περγαμηνές του. Υπήρχαν και δικαστές που απαιτούσαν συμφωνία για τους όρους της συζήτησης. Δεν μπορούσε ο διεκδικητής (challenger=αυτός που προκαλεί) να λέει ό,τι αερολογίες θέλει!
Και οι δύο (ή περισσότεροι) συμφωνούν για τους κανόνες:
1. Παρέχουν τον ίδιο βαθμό αυστηρών τεκμηρίων.
2. Χρησιμοποιούν τους τρεις βασικούς νόμους της λογικής: α) Αρχή της ταυτότητας (Α = Α όχι κάτι άλλο. Ο άνθρωπος είναι άνθρωπος, πλάσμα λογικό). β) Αρχή της μη αντίφασης (Α = μη Α. Ο άνθρωπος είναι όχι άνθρωπος, όχι λογικό πλάσμα: καθαρή αντίφαση). γ) Αρχή του αποκλειόμενου μέσου όρου (Α είναι ή δεν είναι Β. Ο συγκεκριμένος άνθρωπος είναι ή δεν είναι ντυμένος).
3. Και οι δυο (ή περισσότεροι) αναφέρονται στις ίδιες παραδοσιακές αυθεντίες: ιερές γραφές, φιλοσοφικά κείμενα, δάσκαλοι. Αν οι ανταγωνιστές δεν συμφωνούν εδώ τότε αποδέχονται τους δυο πρώτους κανόνες ή δεν προχωρούν.
4. Ο διεκδικητής επισημαίνει τα σημεία για ντιμπέιτ, δηλαδή το θέμα. Περιγράφει με δικά του λόγια πού και πώς νομίζει ότι ο αντίπαλος κάνει λάθος στη στόχαση (ερμηνεία ή διδασκαλία του) και γι’ αυτό τον προκαλεί.
5. Μετά ο πρώτος εξηγεί την πραγματική του θέση.
6. Ο διεκδικητής αντίπαλος παρουσιάζει τη δική του αντίστοιχη θέση με τα τεκμήρια και λογικά επιχειρήματα και αναφέρει αυθεντίες.
7. Ο πρώτος απαντά παρουσιάζοντας νέα στοιχεία κι επιχειρήματα και ανατρέποντας στοιχεία κι επιχειρήματα του αντιπάλου.
Και το ντιμπέιτ συνεχίζεται καθώς ο λόγος δίνεται στον έναν και στον άλλο διαδοχικά.
Στη διάρκεια του ντιμπέιτ κανείς δεν βρίζει ή επιτίθεται στο πρόσωπο του αντιπάλου (ad hominem). Μόνο το θέμα συζητιέται και μόνο επιχειρήματα και στοιχεία σχετικά χρησιμοποιούνται. Και όταν ένας νικήσει, ο ηττημένος και οι ακόλουθοί του προσχωρούν στην ιδεολογία του νικητή.
Περιττό να επεκταθούμε στο ότι κάποιος που εκδηλώνει ακατανοησία του θέματος, εμμένει σε αερολογίες και άσχετες διατυπώσεις ή βρίζει, σταματιέται αμέσως και κηρύσσεται ηττημένος.
Χάνει εκείνος που:
1. Πέφτει σε ανακολουθία καθώς το συμπέρασμά του δεν ακολουθεί την εναρκτήρια θέση του (ή την προκείμενη πρόταση που παρουσίασε), τροποποιεί την αρχική θέση/πρότασή του ανάλογα με τα επιχειρήματα.
2. Πέφτει σε αντίφαση ή αλλάζει το θέμα.
3. Χρησιμοποιεί πλασματική λογική, άσχετα τεκμήρια κι επιχειρήματα κι εξυπνακισμό για να ξεγελάσει.
4. Υπερβάλλει με περιττή πολυλογία ή αρνείται να επεξηγήσει ορισμένα σημεία.
5. Αγνοεί επανειλημμένα τη δική του ελαττωματική λογική και ασχετοσύνη των στοιχείων κι επιχειρημάτων του.
Στο σύστημα Nyāya δίνονται 22 κριτήρια. Εδώ έχω δώσει τα κυριότερα.
Τώρα, αμερόληπτοι δικαστές δύσκολα θα βρεθούν στη χώρα μας. Δημοσιογράφοι σαν τους Πορτοσάλτε και Μουμτζή είναι πολύ δεξιοί όπως οι κονδυλοφόροι της Αυγής και του Ριζοσπάστη είναι αριστεροί. Μα ο Μανδραβέλης και ο Καλλίτσης δεν διστάζουν να επικρίνουν δεξιές κυβερνήσεις.
Φαντάζεσθε κάποιον από τους κομματάρχες να μπορεί να αντεπεξέλθει; Κανένας τους σήμερα δεν διαθέτει τα απαραίτητα προσόντα για ένα πραγματικό ντιμπέιτ.
