1. Άγγελος είναι στην Αρχαιοελληνική κάποιος απεσταλμένος που μεταφέρει μια αγγελία, ένα μήνυμα. Αυτή η λέξη μεταφράζει την εβραϊκή mal’ãkh “αγγελιοφόρος”, όπως τη βρίσκουμε στην Παλαιά Διαθήκη στη μετάφραση των 70: άγγελοι Θεού ή άγγελοι Κυρίου.
Υπάρχει πολλή λογοτεχνία περί αγγέλων και εικονογραφία. Μα η λέξη σημαίνει ένα υπερφυσικό πνευματικό ον, περίπου σαν άνθρωπος, πάντα όμορφο, με φτερούγες και ντυμένο με χιτώνα (με αυλό ή ξίφος ή δόρυ).
Γενικά είναι ο αγγελιοφόρος του Θεού. Και μερικοί έχουν, λένε, δεχθεί μήνυμα από τον Κύριο κι έχουν δει και άγγελο (ή πολλούς αγγέλους) σε όραμα.
Στην Παλαιά Διαθήκη, Γένεση 28. 10-19, ο Ιακώβ φθάνοντας στη Χαρράν κοιμήθηκε σε ιερό τόπο και είδε όνειρο-όραμα αγγέλους να ανεβοκατεβαίνουν σε μια κλίμακα που υψωνόταν στον ουρανό και τον Κύριο στην κορυφή. Η εικόνα είναι του Άγγλου ποιητή William Blake
Ο προφήτης Ησαΐας (Παλαιά Διαθήκη) στο 6ο κεφάλαιο περιγράφει το όραμα. Είδε τον Κύριο να κάθεται σε ψηλό θρόνο και Σεραφείμ στέκονταν γύρω σε κύκλο. Το καθένα είχε 6 φτερά: δυο κάλυπταν το πρόσωπο, δυο κάλυπταν τα πόδια και με τα άλλα δυο πετούσαν! Ο δε Ιεζεκιήλ (κεφ. 10) είδε τα χερουβείμ (ανάμεσα σε τροχούς με μάτια!) και άκουε τον ήχο των φτερών τους. Έμοιαζαν, λέει, με ανθρώπους με χέρια κάτω από τα φτερά και μάτια παντού!
2. Σύγχρονοι “άγιοι” επίσης οραματίστηκαν αυτά τα θεία όντα, που κατά τον Μέγα Βασίλειο πλάστηκαν πριν την υλική δημιουργία, “κτίσματα” στον Ψαλμό Δαυίδ 148.2.
Στην αρχαιότητα, στον Όμηρο (Ιλιάδα 2.786-7, 3.121) ο Ερμής θεωρείται, ή παρουσιάζεται, και στον ρόλο “αγγέλου της Περσεφόνης”, ενώ στον Πλάτωνα (Πολιτεία 10.619Β) υπάρχουν “καταχθόνιοι άγγελοι” στον Κάτω Κόσμο!
Στη μεταγενέστερη Αγγελολογία, ο ψευδο-Διονύσιος Αρεοπαγίτης (480-524 κε: Περί αγγελικών ιδιοτήτων και τάξεων που όμως δεν διασώθηκε) διαχωρίζει τρεις ταξιαρχίες:
Σεραφείμ, Χερουβείμ, Θρόνοι (ψέλνουν τον Ύμνο του γελ).
Κυριότητες, Δυνάμεις, Εξουσίες (ψέλνουν τον Ύμνο Άγιος, Άγιος, Άγιος”)
Αρχές, Αρχάγγελοι, Άγγελοι (ψέλνουν “Αλληλούια”)
Η πρώτη ταξιαρχία είναι γνώση των ουράνιων ή θείων. Η δεύτερη διευθετεί τα μεγάλα έργα και διενεργεί θαύματα. Η τρίτη εκτελεί θείες υπηρεσίες (μηνύματα προς θνητούς ή θεομηνίες;).
3. Στον Δανιήλ (κεφ 9.21) έχουμε τον Αρχάγγελο Γαβριήλ (=ήρωας του Θεού) και (10.13) έχουμε τον Μιχαήλ (=τις ως ο Θεός ἡμῶν). Σε άλλο εβραϊκό κείμενο αναφέρεται και ο Ραφαήλ (=ο Κύριος θεραπεύει) και μεταφέρει τις ανθρώπινες προσευχές στον θρόνο του Θεού. Υπάρχει και ο Ουριήλ (=της Σωτηρίας, Φως Θεού) που φέρει τη φλόγα της αγάπης, το μεγάλο δώρο του Θεού στην ανθρωπότητα.
Ο Ουριήλ σβήστηκε από το εορτολόγιο της Εκκλησίας από τον Πάπα άγιο Ζαχαρία στο Συμβούλιο της Ρώμης 745 κε. Αυτό δεν εμπόδισε τον Αρχάγγελο να εμφανιστεί σε όραμα στον μοναχό Αντώνιο Λο Ντούκα τον 16ο αιώνα και να του πει να χτίσει μια εκκλησία στο Παλέρμο (Σικελία).
Υπάρχει, βέβαια, και ο Εωσφόρος, που εξέπεσε και δημιούργησε τις λεγεώνες διαβόλων, που τόσο ταλαιπωρεί τους πιστούς και θεοσεβούμενους κι έβαλε τις βάσεις για τη Δαιμονολογία και, φυσικά, τον Σατανισμό!
4. Αυτά όλα είναι πολύ τερπνά. Μα τι μας λένε πραγματικά;
Λέγεται πως είναι πολύ πιο ευφυείς υπάρξεις από τους ανθρώπους (=χαμηλότερους από αγγέλους, Ψαλμός 8.5) και αθάνατοι. Αλλά αν είναι “κτίσματα”, δηλαδή δημιουργήματα, πρέπει και αυτά να έχουν τέλος, σύμφωνα με την οικουμενική αρχή “Ό,τι γεννιέται, πεθαίνει, ό,τι δημιουργείται, φθείρεται”).
Στο Σύστημα του Γκουρτζίεφ τοποθετούνται στο επίπεδο των Γαλαξιών (=Αρχάγγελοι) και Ήλιων (=Άγγελοι).
Μα ούτε αυτός ο συσχετισμός σημαίνει κάτι ουσιαστικό. Διότι όλα (ακόμα και οι άγγελοι του Χριστού στην Καινή Διαθήκη) παρουσιάζουν το θείο ή πνευματικό επίπεδο να είναι έξω και μακριά από τον άνθρωπο.
Αφού όμως ο άνθρωπος ως Μικρόκοσμος αντανακλά πλήρως το σύμπαν ως Μεγαλόκοσμο, πρέπει αυτές οι δυνάμεις να βρίσκονται μέσα του, στον νοητικό ή πνευματικό κόσμο της δικής του οντότητας και συνειδησίας.
Τι είναι, λοιπόν, οι αγγελικές δυνάμεις;
