Όλες οι χώρες είχαν κάποια παράδοση με καθορισμένα στοιχεία για την ενηλικίωση των κοριτσιών και αγοριών. Αυτές έχουν εξαφανιστεί (σίγουρα στην Ελλάδα) ή τείνουν να εξαφανιστούν (Βρετανία, Ινδία).
Η ενηλικίωση δεν συνοδεύεται κατ’ ανάγκη από ωρίμανση. Συμπτώματα ανωριμότητας είναι ανικανότητα να συγκεντρώσουμε και να κρατήσουμε την προσοχή μας κάπου για ένα έστω λεπτό, να έχουμε κάποιο έλεγχο στις σκέψεις που τρέχουν στο μυαλό συνεχώς, να έχουμε συναισθηματική σταθερότητα ώστε να μην περνάμε τόσο ανεξέλεγκτα από χαρά σε θυμό ή θλίψη, από αυτοπεποίθηση σε φόβο και παρόμοια…
Στη Βρετανία (κυρίως Αγγλία, ξέχωρα από Σκωτία, Ουαλία, Ιρλανδία) στα 16 του το κορίτσι θεωρούνταν ενήλικη και έτοιμη για αρραβώνα ή γάμο – αν δεν είχαν προηγηθεί σχετικές διευθετήσεις νωρίτερα.
Το αγόρι γινόταν “νεαρός κύριος” μόλις έκλεινε τα 16 στις εύπορες οικογένειες της Μεσαίας Τάξης και στις αριστοκρατικές. Μπορεί να είχε αποφοιτήσει από το ιδιωτικό σχολείο (ή όχι ακόμα) και να ήταν στο πανεπιστήμιο (ή όχι ακόμα). Αλλά τότε ο πατέρας θα τον καλούσε τον νεαρό κύριο στη βιβλιοθήκη ή στο γραφείο του, θα τον κερνούσε ένα ποτό (σέρι συνήθως) και καθώς έπιναν θα του εξηγούσε τον ρόλο και τα καθήκοντά του (όχι δικαιώματα).
Λίγο αργότερα οι νέοι ενήλικοι θα πήγαιναν στον ναό της συνοικίας όπου θα έδιναν την υπόσχεση (confirmation: επιβεβαίωση) πως θα ζούσαν ως καλοί Χριστιανοί.
Το κατά πόσο οι νεαροί είχαν πάντα την ωριμότητα να κατανοήσουν και να ακολουθήσουν όσα μετέδιδε ο πατέρας ή ο ιερέας είναι άλλο ζήτημα.
Τέτοιου είδους παράδοση ακολουθούνταν και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Μα τώρα θα πάμε στην Ινδία.
Στην Ινδία η ενηλικίωση ερχόταν στο τέλος της περιόδου brahmacārya μαθητείας προς τη συνειδητοποίηση του brahman απόλυτου Εαυτού. Και η τελετή αποφοίτησης του λέγεται samāvartana. Αλλά πολύ νωρίτερα, γινόταν η τελετή εισαγωγής ή “μύηση” upanayana στην ιερή μαθητεία.
Η τελετή αυτή, που συχνά σηματοδοτούσε την απομάκρυνση του νεαρού αγοριού από την οικογένεια στο ashram ή gurukula (σχολείο του δασκάλου με μαθητεία και παραμονή εκεί), γινόταν για τους βραχμάνους στα 8 έτη, για τους Ξάτριγια στα 11 και για τους Βαΐσιας στα 12. Παρότι, γενικά, αυτό μοιάζει να ισχύει μόνο για αγόρια, υπάρχουν αρκετές ενδείξεις πως κορίτσια επίσης περνούσαν την τελετή της μύησης και πήγαιναν να μαθητεύσουν. Αυτή ήταν η γενική, ιστορική παράδοση.
Το κείμενο κανόνων του Apastamba επιτρέπει τη μύηση ως τα 24, μα άλλα κείμενα αφήνουν το θέμα ανοιχτό για οποιαδήποτε ηλικία.
Στη μαθητεία τους τα παιδιά διδάσκονταν τα ιερά κείμενα των Βεδών και Ουπανισάδων, αλλά σε ποιον βαθμό κατανοούσαν, εφάρμοζαν και συνειδητοποιούσαν τα διδάγματα ήταν ζήτημα δασκάλου.
Μαζί με τα ιερά κείμενα, μάθαιναν ορισμένες τέχνες ή τουλάχιστον τις θεωρητικές αρχές τους. Τα αγόρια αγγειοπλαστική, ζωγραφική, αρχιτεκτονική και παρόμοια. Τα κορίτσια στρέφονταν προς τη μουσική, τον χορό, ραπτικά και φαρμακευτικά και παρόμοια.
Η μαθητεία διαρκούσε 8 ως 12 έτη. Με την αποχαιρετιστήρια τελετή samāvartana, οι μαθητές εισέρχονταν στο στάδιο gṛhastha “οικογενειάρχης” (τα κορίτσια παντρεύονταν και μετακόμιζαν στο σπίτι του συζύγου τους) ή ακολουθούσαν την οδό της απόσυρσης από τα εγκόσμια και γίνονταν vanaprastha και μετά sannyāsin ‘αναχωρητής’ και ‘πλήρως απαρνητής’.
Σήμερα ελάχιστοι νέοι ακολουθούν την παράδοση. Η γενική πλειονότητα κάνουν την τελετή upanayana στα 21 μα χωρίς να έχουν μελετήσει έστω κι ένα από τα παραδοσιακά ιερά κείμενα! Μερικοί ίσως τα μελετήσουν αργότερα.
Η ενηλικίωση είναι νομικό γεγονός σε όλες τις χώρες σχεδόν. Μα η ωρίμανση που θα έπρεπε να τη συνοδεύει απουσιάζει. Συναισθηματικά oι περισσότεροι μένουμε στην ηλικία των 10-12 ετών.
Αυτή η ανωριμότητα θεωρείται στην εποχή μας εντελώς φυσιολογική!
