Γεννημένη Irena Stanislawa Krzyżanowska στην Πολωνία 15/2/1910, έχοντας νωρίς υιοθετήσει σοσιαλιστική νοοτροπία εργάστηκε για τη φροντίδα και ανατροφή παιδιών και στον 2ο ΠΠ βοήθησε εκατοντάδες Εβραίους και, κυρίως, βρέφη και νήπια να γλιτώσουν από το Γκέτο της Βαρσοβίας και το Ολοκαύτωμα. Πέθανε 12/5/2008 σε ηλικία 98 ετών.
Η Ιρένα παντρεύτηκε τον Mieczyslaw Sendler το 1931 μα χώρισαν το 1947, αφού εκείνος είχε πολεμήσει του Γερμανούς κι αιχμαλωτιστεί ως το 1945. Λίγο αργότερα παντρεύτηκε τον Εβραίο Stefan Zgrzembski φίλο και συνεργάτη της στη διάρκεια του πολέμου, με τον οποίοι έκανε 3 παιδιά. Το 1957 αυτός άφησε την οικογένεια και πέθανε το 1961, οπότε η Ιρένα παντρεύτηκε ξανά τον πρώτο της άντρα, μα ξαναχώρισαν το 1971.
Όταν οι Εβραίοι συγκεντρωθήκαν στο Γκέτο της Βαρσοβίας, η Σέντλερ πήρε άδεια να εργάζεται εκεί ως υδραυλικός.
Μα είχε άλλο κρυφό σκοπό. Γνώριζε, όπως και άλλοι, πως οι Εβραίοι επρόκειτο να μεταφερθούν σε στρατόπεδα και να εξοντωθούν. Στη μεγάλη κάσα με τα εργαλεία της στο ημιφορτηγό της έκρυβε μωρά και σε ένα τσουβάλι έβαζε πιο μεγάλα νήπια και τα έβγαζε από το Γκέτο.
Είχε κι ένα σκυλί που γαύγιζε μόλις οι Γερμανοί πλησίαζαν να ελέγξουν το αμάξι της στην είσοδο και την έξοδο (κι έτσι κάλυπτε το κλάμα των μωρών και φυσικά οι φρουροί μόλις που έριχναν μια βιαστική επιπόλαιη ματιά).
Μετά διοχέτευε τα παιδάκια με πλαστά έγγραφα σε οικογένειες Πολωνών ή ορφανοτροφεία ή εκκλησιαστικές οργανώσεις. Σημείωνε τις ταυτότητες και άλλες λεπτομέρειες έτσι που να μπορούσε αργότερα, όταν τελείωνε πια ο πόλεμος και η κατοχή, να τα βοηθήσει να ξανασμίξουν με όσους γονείς κατόρθωναν να επιβιώσουν.
Με αυτόν τον τρόπο έσωσε 2500 Εβραιόπουλα! Δεν ήταν η μόνη που έκανε αυτή τη δουλειά, μα ήταν, λένε, η πιο αφοσιωμένη και αποτελεσματική.
Τον Οκτώβριο 1943 οι Ναζί τη συνέλαβαν, έχοντας από καιρό υποψιαστεί πως συμμετείχε στην Αντίσταση. Την ανέκριναν και τη βασάνισαν άγρια. Της έσπασαν και χέρια και πόδια, μα εκείνη δεν αποκάλυψε τίποτα.
Είχε προλάβει να κρύψει τα χαρτιά της σε μια γυάλα την οποία έδωσε σε μια συνεργάτιδα. Η γυάλα θάφτηκε κάτω από ένα δέντρο στην αυλή της.
Καταδικάστηκε σε θάνατο μα οι συνεργάτες της κατόρθωσαν να δωροδοκήσουν τους φρουρούς της με χρήματα από την Οργάνωση Zegota, μια επιτροπή για βοήθεια προς τους Εβραίους.
Τον Δεκέμβριο ξαναγύρισε στη θέση της ως επικεφαλής του τομέα για τα παιδιά της Zegota.
Παρότι μετά τον πόλεμο προτάθηκε για το βραβείο Νόμπελ για τη συνεχιζόμενη ανθρωπιστική δράση της στον τομέα των παιδιών, δεν της το έδωσαν!
Πήρε όμως πολλές άλλες διακρίσεις από την Πολωνία, τις ΗΠΑ και το Ισραήλ. Το 1965 αναγνωρίστηκε από το Yad Vasham των Εβραίων ως Πολωνή Ενάρετη Μεταξύ των Εθνών κι ένα δέντρο φυτεύτηκε το 1983 προς τιμή της στον Κήπο των Ενάρετων Μεταξύ των Εθνών. Το 1991 έγινε μια επίτιμη πολίτης του Ισραήλ.
