Το πιο αυτονόητο ή αυταπόδεικτο γεγονός της εμπειρίας κάθε ανθρώπου είναι πως έχει συνειδησία ή επίγνωση: είναι ενσυνείδητος/δητη. Δηλαδή έχει επίγνωση πως υπάρχει ως ενσωματωμένο ον, πως έχει σκέψεις και συγκινήσεις, πως στοχάζεται και κρίνει και αποφασίζει νοητικά.
Και όμως πολλοί επιστήμονες θα πουν πως η συνειδησία (ή όποιον άλλον όρο χρησιμοποιήσουν) δεν υπάρχει, ή δεν υπάρχουν αποδείξεις πως υπάρχει, ή πως είναι μόνο ένα, επιφαινόμενο, μια πλάνη!
Παραθέτω μια σύντομη συζήτηση στο Διαδίκτυο όπου ένας Φυσικός του Πανεπιστημίου της Uppsala συνομιλεί με δυο άλλους.
Φ. Το φαινόμενο της συνειδησίας ή συνειδητότητας θεωρείται γενικά ως ένα τοπικό φαινόμενο αλλά δεν υπάρχουν τεκμηριώσεις πως υπάρχει συνειδησία καθόλου. Πολλοί το αμφισβητούν πλήρως.
Εγώ προσωπικά πιστεύω πως υπάρχει μα οι πολύ περισσότεροι αντιρρησίες κοιτούν σε λάθος κατεύθυνση, χρησιμοποιούν λάθος εργαλεία και ψάχνουν για λάθος τεκμηριώσεις.
Β. Αναφέρεστε σε καθαρά εξωτερικές τεκμηριώσεις. Καταφανώς όσοι από μας είναι ενσυνείδητοι – και δεν μπορούμε αυτόματα να υποθέσουμε πώς όλοι και όλες είναι – αναγνωρίζουμε πως η συνειδησία υπάρχει. Μα δεν μπορούμε να το αποδείξουμε με εξωτερικά επιχειρήματα.
Φ. Ναι, αυτή είναι και η δική μου θέση. Γνωρίζω πολύ καλά πως έχω συνειδησία. Τώρα αν άλλοι λένε πως δεν έχουν και πως κι εγώ δεν έχω, τότε αυτοί όλοι συνωμοτούν εναντίον μου και κάθε συζήτηση γίνεται μάταιη.
Γ. Ναι, αλλά είναι η συνειδησία μας το ενιαίο πράγμα που νομίζουμε πως είναι; Ή είναι κάτι συλλογικό που εγείρεται από όλα τα κύτταρα, ή τα μόρια ή τα άτομα ή τις διακυμάνσεις κβάντα; Είναι, ακόμα, ξεχωριστή από το ευρύτερο περιβάλλον; Πού βρίσκονται οι αναμνήσεις μας, και τι θα ήταν η συνειδησία δίχως αυτές;
———————————————–
Εδώ σταματώ την αντιγραφή διότι ο 3ος ομιλητής καλύπτει ένα πολύ ευρύ φάσμα επιστημονικών ή λογικών δήθεν σκέψεων και προσεγγίσεων στο θέμα. Έτσι χάνονται σε διανοητικούς λαβύρινθους οι επιστήμονες και φιλόσοφοι που θεωρητικολογούν.
Διότι η πρακτική άποψη δείχνει πως μόλις αντιληφθείς πως είσαι με συνειδησία, αυτή ανήκει σε άλλο επίπεδο, άλλη σφαίρα ύπαρξης, πάνω από τον μετρήσιμο υλικό κόσμο. Επομένως υπάρχει ένα επίπεδο που δεν προσεγγίζεται ή ερευνάται με τους συνηθισμένους τρόπους των επιστημών.
Ούτε οι σκέψεις ούτε τα συναισθήματα είναι συνειδησία.
Η συνειδησία δεν μπορεί να παρατηρηθεί, να μελετηθεί με συνηθισμένους τρόπους ή να γνωριστεί ως αντικείμενο!
Η συνειδησία ή επίγνωση παρατηρεί όλα τα φαινόμενα και του υλικού κόσμου και του νοητικού επιπέδου! Έτσι μόνο γνωρίζουμε οτιδήποτε.
