Tου Αλεξη Παπαχελα
Αναρωτιούνται πολλοί γιατί ήταν τόσο δύσκολο, για τόσο πολλά χρόνια, να βρεθούν απτά στοιχεία για την υπόθεση του Ακη Τσοχατζόπουλου. Ολοι ήξεραν, ο ίδιος δεν το έκρυβε άλλωστε, πως ο τρόπος που ζούσε δεν συνάδει με την επαγγελματική του ιστορία ή τα δηλωμένα εισοδήματά του. Κατοικούσε σε έναν από τους πιο ακριβούς δρόμους της Αθήνας, παραθέριζε σε βίλες που νοίκιαζε πανάκριβα, αλλά ήταν αδύνατον για έναν δημοσιογράφο να «δέσει» την υπόθεση.
Ο λόγος είναι απλός αλλά όχι προφανής. Η Ελλάδα είναι η χώρα της αδιαφάνειας, της θεσμοθετημένης μάλιστα αδιαφάνειας. Ας πάρουμε το πόσο εύκολο είναι να βρει κάποιος σε ποιον ανήκει ένα ακίνητο. Τα αρχεία των υποθηκοφυλακείων δεν είναι προσβάσιμα στους δημοσιογράφους ή τους απλούς πολίτες. Από τον τρόπο αρχειοθέτησης είναι σχεδόν αδύνατον να ψάξεις ένα ακίνητο απλώς και μόνο με τη διεύθυνση. Πρέπει, δηλαδή, να έχεις το όνομα του ιδιοκτήτη, οπότε αν πρόκειται για εταιρεία offshore ή παρένθετο πρόσωπο είναι αδύνατον να βγάλεις άκρη. Εχω αρχίσει με τα χρόνια να πιστεύω ότι όλο αυτό το πλέγμα της αδιαφάνειας δεν ήταν τυχαίο ή αποτέλεσμα ερασιτεχνισμών και τεμπελιάς. Οχι. Η χώρα κρατήθηκε όμηρος της αδιαφάνειας έτσι ώστε πολιτικοί, διεφθαρμένοι δημόσιοι υπάλληλοι ή και δημοσιογράφοι και διάφορα μικρά και μεσαία λαμόγια να μπορούν να κρύβονται στο σκοτάδι.
Αλλο παράδειγμα: αν έχετε υποψία ότι ένα ακίνητο ανήκει σε μια εταιρεία που έχει πραγματικό ιδιοκτήτη κάποιο «ύποπτο» πολιτικό πρόσωπο, είναι σχεδόν αδύνατον να βρείτε άκρη, γιατί η αρμόδια νομαρχία θα σας πει ότι ο φάκελος της σχετικής εταιρείας δεν είναι προσβάσιμος.
Σιγά σιγά όλα αυτά θα αλλάξουν. Ηδη το τρισκατάρατο Μνημόνιο φέρνει αλλαγές που θα δυσκολέψουν πολύ τη ζωή των παρανόμων και των λαμόγιων. Οι υποχρεωτικοί τραπεζικοί λογαριασμοί, η σταδιακή εξαφάνιση των μετρητών λόγω διαφόρων διατάξεων, οι διασταυρώσεις, η υπέρμετρη φορολόγηση των offshore κάνουν τη ζωή στο μαύρο χρήμα όλο και πιο δύσκολη και εντός και εκτός των ορίων της ελληνικής επικράτειας. Ακόμη και ο νόμος με τον οποίο θα δικασθεί τελικά ο κ. Τσοχατζόπουλος ταχύτατα, εντός τεσσάρων μηνών, είναι μνημονιακός. Το έχουμε ξαναγράψει, αλλά υπάρχει ένα σημείο στο οποίο και η Αριστερά και οι μη συμβατικοί φιλοευρωπαίοι πολιτικοί συμφωνούν με την τρόικα: στην ανάγκη να τιμωρηθούν παραδειγματικά μερικά διάσημα λαμόγια, ώστε να εδραιωθεί μια αίσθηση δικαίου στη χώρα, να εκλείψουν μερικοί θεμελιώδεις πυλώνες διαφθοράς στην πολιτική, στα μέσα ενημέρωσης, στον ιδιωτικό τομέα και να παταχθούν η ανομία και η φοροδιαφυγή. Το πολιτικό σύστημα επιχειρεί ενίοτε με εντυπωσιασμούς, όπως ήταν η διεύρυνση της υποχρεωτικής δημοσίευσης όλων των «πόθεν έσχες», να μας αποδείξει ότι κάτι προσπαθεί να κάνει στον τομέα της διαφάνειας. Πρόκειται για πυροτεχνήματα άνευ ουσίας.
Ο απελθών πρωθυπουργός Γ. Παπανδρέου είχε αντιληφθεί το πρόβλημα, αλλά απέτυχε οικτρά στην αντιμετώπισή του. Στάθηκε αδύναμος απέναντι στα δικά του κομματικά και κυβερνητικά στελέχη, τα οποία αγνοούσαν τις προθέσεις ή ακόμη και τις εντολές του. Οι κατηγορίες εναντίον διαφόρων κέντρων διαφθοράς μετά τον πολιτικό του «θάνατο» ή μάλλον την πολιτική του αυτοκτονία, λίγη αξιοπιστία έχουν γιατί δικαίως ρωτά και ο μέσος πολίτης «καλά εσύ τι έκανες για όλα αυτά;». Δεν ήταν, άλλωστε, ο μόνος πρώην πρωθυπουργός που ανακάλυψε πόσο ανίσχυρος μπορεί να νιώθει κανείς στο Μαξίμου έναντι της διαφθοράς ή της διαπλοκής, ούτε και ο μόνος που ανακάλυψε πόσο δειλοί και κατόπιν πανικόβλητοι μπορούν να αποδειχθούν στενοί συνεργάτες υπό την πίεση εκβιαστών ή με το δέλεαρ του οικονομικού οφέλους…
Γι’ αυτό, λοιπόν, η μόνη λύση είναι το κτηματολόγιο, η διαφάνεια σε όλα τα σχετικά αρχεία, η υπερφορολόγηση των offshore όταν δεν συνδέονται με απολύτως νόμιμο διεθνές εισόδημα, η επιβολή του νόμου έναντι των ισχυρών κ.λπ. Αυτό το «σπίτι» που τώρα καταρρέει δεν ήταν τυχαία τόσο θεοσκότεινο, με ερμητικά κλεισμένα παντζούρια και δίχως πρόσβαση σε όσους αναζητούσαν την αλήθεια. Κάποιοι κάτι έκρυβαν με αυτόν τον τρόπο, το έκρυβαν πολύ καλά μέχρι πρόσφατα και πολύ θα ήθελαν να μπορούν να το κρύβουν και στο μέλλον σε μια Ελλάδα της δραχμής, της μαφίας και των ολιγαρχών.
