Γιάννης Παλαιολόγος
Είναι ήδη μέσα Ιουλίου και το κλίμα της θερινής ραστώνης αρχίζει να κυριεύει τις Βρυξέλλες. Μπάρμπεκιου και δεξιώσεις σε κήπους, για τις αναγκαίες διακοπές του Αυγούστου, για τον δύσκολο χειμώνα που έρχεται. Υπάρχει ακόμα κινητικότητα: η τσεχική προεδρία του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου έχει πάρει δυναμικά τα ηνία από τη γαλλική. Αύριο αναμένονται οι νέες, ακόμα πιο απαισιόδοξες προβλέψεις της Κομισιόν για την οικονομία, ενώ την ερχόμενη εβδομάδα θα παρουσιαστεί το νεότερο σχέδιο αντιμετώπισης της ενεργειακής κρίσης, η οποία επιδεινώνεται κάθε εβδομάδα που περνάει.
Το φετινό καλοκαίρι σηματοδοτεί την ολοκλήρωση του πρώτου μισού της θητείας της τρέχουσας ηγεσίας των ευρωπαϊκών θεσμών. Ηταν μία περίοδος τρομακτικά πυκνών εξελίξεων, που δοκίμασε τη συνοχή της Ευρώπης και οδήγησε σε μεγάλες υπερβάσεις στην κατεύθυνση της κοινής πολιτικής και της βαθύτερης ενοποίησης. Η Επιτροπή με πρόεδρο την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν ανέλαβε τα καθήκοντά της την 1η Δεκεμβρίου του 2019. Λιγότερο από τέσσερις μήνες αργότερα, έφτασε η πανδημία στις ακτές της Ευρώπης, προκαλώντας τη μεγαλύτερη υγειονομική κρίση των τελευταίων 100 ετών και μια άνευ προηγουμένου οικονομική κρίση, εξαιτίας των lockdowns. Το καλοκαίρι του 2020, μετά τη δεύτερη μεγαλύτερη σε διάρκεια Σύνοδο Κορυφής στα χρονικά (έχασε το ρεκόρ για λίγες ώρες), τα κράτη-μέλη συμφώνησαν για πρώτη φορά σε κοινό ευρωπαϊκό δανεισμό για την παροχή όχι μόνο δανείων αλλά και επιχορηγήσεων για τη χρηματοδότηση της ανάκαμψης. Με το Ταμείο Ανάκαμψης, αλλά και την κοινή στρατηγική για τα εμβόλια, η Ε.Ε. έγινε αντιληπτή ως μέρος της λύσης στη νέα κρίση, σε αντίθεση με την εικόνα που είχε στον ευρωπαϊκό Νότο δέκα χρόνια νωρίτερα.
Ο γεωπολιτικός σεισμός που προκάλεσε η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία συνοδεύτηκε από νέες πρωτοφανείς κινήσεις: χρηματοδότηση στρατιωτικής βοήθειας από τον κοινοτικό προϋπολογισμό, ενεργοποίηση της Οδηγίας Προσωρινής Προστασίας για τους Ουκρανούς πρόσφυγες, σφοδρότατες κυρώσεις κατά της Ρωσίας, πρωτοβουλίες για βαθύτερο συντονισμό της ενεργειακής και ακόμα και της αμυντικής πολιτικής. Σχεδόν πέντε μήνες μετά, οι ρωγμές στο ενωμένο ευρωπαϊκό μέτωπο υπέρ της Ουκρανίας είναι ορατές. Και ο χειμώνας που έρχεται θα αποτελέσει σκληρό στρες τεστ για την αλληλεγγύη των κρατών-μελών. Αλλά οι δύο αυτές μεγάλες κρίσεις έχουν ενεργοποιήσει κεντρομόλες δυνάμεις που κινούνται πλέον αυτόνομα. Η Ευρώπη έχει αλλάξει ανεπιστρεπτί.
Πηγή: Καθημερινή
