1. Είχα εξετάσει Το Μυστικό των Παραμυθιών στα 62. Μύθοι: Το μυστικό των παραμυθιών, 65. Μύθοι: Το μυστικό των παραμυθιών (2) και 66. Μύθοι: Το μυστικό των παραμυθιών (3). Εκεί εξήγησα την προσέγγιση του Εσωτερισμού. Μ’ αυτή δεν μπορεί να εφαρμοστεί σε κάθε μύθο. Υπάρχουν άλλοι τρόποι ερμηνείας.
Ας πάρουμε για παράδειγμα τώρα έναν μύθο των Ινδιών. Αυτός έχει δυο εκδοχές, μια στο επικό Rāmāyana και μια στο επικό Mahābhārata.
Στην πρώτη εκδοχή, ο Ράμα και ο μικρότερος αδελφός του Λάξμαν περπατούσαν στην όχθη ενός ποταμού συζητώντας. Ο Λάξμαν ήθελε να μάθει το νόημα της Μάγια ή ψευδαίσθησης ή πλάνης. Ο Ράμα είπε να κάνουν μια βουτιά πρώτα και να συνεχίσουν μετά. Βούτηξαν, λοιπόν, μα όταν βγήκαν ο Ράμα είπε πως γλίστρησε από το δάχτυλό του η βέρα του γάμου του με τη Σιτά. Ο Λάξμαν ξαναβούτηξε να βρει το δαχτυλίδι, μα όταν βγήκε ήταν σε ένα διαφορετικό μέρος. Εκεί συνάντησε μια όμορφη κοπέλα, ερωτεύτηκαν κι εκείνη τον πήγε σπίτι της και ο πατέρας της έδωσε άδεια να παντρευτούν. Πέρασαν τα χρόνια ευτυχισμένα κι έκαναν παιδιά που μεγάλωσαν κι αυτά. Ο Λάξμαν γέρασε, πέθανε κι έριξαν το πτώμα του με την κατάλληλη τελετή στο ποτάμι. Μέσα στο νερό ο Λάξμαν ξύπνησε και κολυμπώντας βγήκε στην όχθη, όπου τον περίμενε ο αδελφός του! Έμεινε κατάπληκτος. “Κατάλαβες τώρα τι είναι η Μάγια;” Τον ρώτησε ο Ράμα καθώς έπαιρνε το δαχτυλίδι του.
2. Στην άλλη εκδοχή, ο Κρίσνα και ο Άρτζουνα περπατούσαν μαζί και συζητούσαν. Κάποια στιγμή ο Άρτζουνα ρώτησε για τη Μάγια. Ο Κρίσνα είπε να καθίσουν κάτω από ένα δέντρο. Μόνο παρακάλεσε τον Άρτζουνα να πεταχτεί στο κοντινό χωριό και να του φέρει λίγο νερό γιατί δίψασε.
Αυτό έκανε ο Άρτζουνα. Μα εκεί, στο πηγάδι, συναντά μια όμορφη κοπέλα και την ερωτεύεται τόσο πολύ, που ξεχνά ποιος είναι και τι κάνει εκεί. Η κοπέλα τον καλεί στο σπίτι της και ο πατέρας της, κολακευμένος που ένας τόσο ευπαρουσίαστος νέος που ήταν καταφανώς από αριστοκρατική οικογένεια, ήθελε την κόρη του, του είπε να μείνει λίγες μέρες να γνωριστούν καλύτερα. Οι μέρες έγιναν μήνες και ο Άρτζουνα παντρεύτηκε κι έκανε τη δική του οικογένεια με δικά του παιδιά. Μια πολύ ζεστή μέρα δίψασε και πήγε μόνος στο πηγάδι να πιει. Τότε θυμήθηκε ποιος ήταν με ένα δυνατό σοκ. Πήρε μια κούπα νερό κι έτρεξε να βρει τον Κρίσνα – ο οποίος τον περίμενε κάτω από το δέντρο σαν να μην είχε περάσει παρά μόνο λίγη ώρα. Του ζήτησε συγγνώμη και άρχισε να διηγείται τι του συνέβη. “Τώρα ξέρεις τι είναι Μάγια!” είπε χαμογελώντας ο Κρίσνα.
3. Τώρα οι φονταμενταλιστές, οι προσγειωμένοι διανοούμενοι, θα υποδείξουν πως υπάρχουν ανακολουθίες και είναι αμφίβολο αν το περιστατικό στη ζωή του θεανθρώπου Κρίσνα και του πρίγκιπα Άρτζουνα είναι αλήθεια ή μάλλον μια μεταγενέστερη προσθήκη στην ιστορική αφήγηση. Άλλοι θ’ αναρωτηθούν αν συνέβη στον δικό μας ή σε προηγούμενο Γιούγκα και πού ακριβώς ήταν αυτό το χωριό, ποια η οικογένεια, πόσα παιδιά είχε και πως λέγονταν…
Οι μαρξιστές θ’ αναρωτηθούν για τη δομή της κοινότητας και θα υποδείξουν, πως αν ίσχυε ο σοσιαλισμός, οι δυο φίλοι θα πήγαιναν μαζί στο πηγάδι και τίποτα τέτοιο δεν θα συνέβαινε.
Αυτοί και οι φεμινίστριες και φεμινιστές θα σχολίαζαν την κατωτερότητα – πάλι – των γυναικών που πήγαιναν στο πηγάδι και ήταν υπό την εξουσία του πατέρα και άντρα τους.
Οι υποστηρικτές των τρανς, γκέι και LGBT γενικά, θα έλεγαν ίσως ,πως ο Άρτζουνα καταπίεσε την τάση που είχε προς ομοφυλοφιλία μα στο τέλος, η φυσική του τάση επανήλθε κι έτσι εγκατέλειψε την οικογένεια. Εδώ βέβαια οι ψυχαναλυτές θα εισβάλουν επίσης με τις δικές τους αναλύσεις.
Οι πολιτικοί αναλυτές επίσης θα δουν μια φεουδαρχική κοινωνία με πρίγκιπες και κοινούς θνητούς μα με βάση τον καπιταλισμό.
Σε όλες τις κουλτούρες όλων των εποχών, όλων των εθνών, υπάρχουν χιλιάδες τέτοιες ιστορίες με πολλή ή λίγη μαγεία, περισσότερο ή λιγότερο σαγηνευτικές με πολεμικές ή ερωτικές περιπέτειες, με τραγικό ή αίσιο τέλος. Μα πάντα με κάποιο ηθικό ή φιλοσοφικό μήνυμα.
Εδώ, ο μύθος είναι πολύ απλός. Ευθύς εξ αρχής το μήνυμα γίνεται γνωστό: πρόκειται για την ψευδαίσθηση, την πλάνη στην οποία ζουν οι άνθρωποι νομίζοντας πως η κοινή ζωή είναι η μόνη πραγματικότητα. Το μεγάλο επικό, του οποίου η ιστοριούλα είναι ένα πολύ μικρό μέρος, μιλάει εκτενώς για έναν διαφορετικό τρόπο ζωής που, με καθοδήγηση, ανεβάζει τον άνθρωπο σε λεπτότερο επίπεδο.
